Động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Lâm Đồng mới sau sáp nhập (Bài 3)

Bài 3: Đột phá từ hệ thống giao thông đa dạng

Với 192 km bờ biển, tỉnh Lâm Đồng sau sáp nhập có hệ thống hạ tầng vận tải rất đa dạng, giàu tiềm năng phát triển

• ĐA DẠNG LOẠI HÌNH

Sau khi sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới sẽ có đầy đủ các loại hình giao thông gồm: đường hàng không, đường bộ, đường sắt, đường biển và đường thủy nội địa.

Với hạ tầng thế mạnh hiện nay, tỉnh Bình Thuận có đường bờ biển dài 192 km cùng 4 khu bến cảng, gồm: Phan Thiết, Phú Quý, Vĩnh Tân (đã đưa vào hoạt động) và Sơn Mỹ (đang trong giai đoạn quy hoạch và kêu gọi đầu tư). Đối với đường bộ, nổi bật là tuyến cao tốc dài 160 km đi qua hầu hết các huyện trong tỉnh cùng với khoảng 180 km đường sắt Bắc - Nam và Cảng hàng không Phan Thiết - sân bay quân sự kết hợp dân dụng đang trong giai đoạn xin chủ trương đầu tư xây dựng, dự kiến hoàn thành trong năm 2026. Với giao thông đối ngoại, Bình Thuận dựa trên 4 tuyến quốc lộ chính, gồm: Quốc lộ 1, 55, 28, 28B với tổng chiều dài hơn 632 km.

Trong khi đó, tỉnh Lâm Đồng là trung tâm kinh tế - du lịch lớn của vùng Tây Nguyên có khoảng 9.300 km đường bộ, bao gồm 19 km đường cao tốc, 507 km quốc lộ, gần 700 km đường tỉnh... Riêng trục đường huyết mạch là Quốc lộ 20 dài gần 150 km đi qua hầu hết các huyện, thành phố là trục kết nối quan trọng giữa Lâm Đồng với vùng Đông Nam Bộ. Ngoài ra, Lâm Đồng còn có các tuyến đường xương sống như: Quốc lộ 55, Quốc lộ 27, 27C, 27B kết nối với các tỉnh ven biển phía Đông Nam. Về đường hàng không, sân bay quốc tế Liên Khương được định vị là đầu mối giao thông cực kỳ quan trọng, góp phần phát triển ngành Du lịch vùng Tây Nguyên và đặc biệt là kết nối trung tâm hành chính - chính trị TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng (mới) tới các địa phương trong nước và quốc tế.

Đắk Nông là tỉnh thành lập mới nên hạ tầng giao thông còn hạn chế với phương thức vận tải chủ yếu là đường bộ. Địa phương có khoảng 4.700 km đường bộ, trong đó, gần 500 km quốc lộ và 226 km tỉnh lộ.

Về hạ tầng giao thông xương sống có 3 tuyến quốc lộ chính với tổng chiều dài 310 km. Bên cạnh đó, Đắk Nông có 6 tuyến tỉnh lộ với tổng chiều dài 318 km. Đặc biệt, hai huyện Đắk Mil và Cư Jút có đường biên giới giáp với nước Campuchia dài khoảng 140 km.Hiện nay, giao thông kết nối 3 tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông chủ yếu thông qua 2 tuyến quốc lộ chính. Thứ nhất, Quốc lộ 28 có điểm đầu tại Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận (giao Quốc lộ 1A) chạy qua địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng (giao cắt với Quốc lộ 20) và điểm cuối tại huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông (giao với đường Hồ Chí Minh). Toàn tuyến dài 310,8 km với quy mô hiện tại cơ bản là đường cấp IV miền núi, nền đường rộng 7,5 m, mặt đường rộng 5,5 m, trong đó, một số đoạn qua đô thị và khu đông dân cư đã được đầu tư nâng cấp, mở rộng theo quy mô đường đô thị và đường cấp III (chủ yếu bên phía tỉnh Bình Thuận). Thứ hai là Quốc lộ 55 kết nối huyện Hàm Tân đến huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận đi qua huyện Bảo Lâm, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng (giao với Quốc lộ 20). Tiếp tục đi theo tuyến đường tỉnh ĐT725, huyện Bảo Lâm và đường vào Thủy điện Đồng Nai 4 (được quy hoạch là Quốc lộ 55), kết nối với Quốc lộ 28 thuộc huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông.

Giữa 2 tỉnh Bình Thuận và Lâm Đồng cũng có nhiều tuyến đường kết nối, trong đó tuyến quan trọng nhất là Quốc lộ 28B nối TP Phan Thiết đi TP Đà Lạt đang được Bộ Xây dựng nâng cấp, cải tạo với tổng nguồn vốn khoảng 1.400 tỷ đồng. Đối với kết nối giữa tỉnh Lâm Đồng và tỉnh Đắk Nông có 4 tuyến đường kết nối nhưng nhìn chung hiện trạng đường nhỏ hẹp, có nhiều vị trí xuống cấp, đường dốc quanh co khó di chuyển.

Dự kiến sau khi sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng có 180 km cao tốc, và dự kiến hoàn thành gần 200 km cao tốc thuộc nhiều dự án trong những năm tới. Trong ảnh: Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận

• CẤP THIẾT ĐẦU TƯ, NÂNG CẤP

Tại buổi làm việc giữa Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh Lâm Đồng, Bình Thuận, Đắk Nông vừa qua tại TP Đà Lạt, lãnh đạo các địa phương đánh giá, sau sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới mặc dù có hệ thống hạ tầng đa dạng, thế mạnh lớn nhưng cũng còn nhiều hạn chế, khó khăn, nhất là các tuyến đường liên kết tới các vùng kinh tế trọng điểm (TP Gia Nghĩa - TP Đà Lạt - TP Phan Thiết) phần lớn đã xuống cấp, đường đồi núi quanh co, hiểm trở với quãng đường di chuyển .

Do đó, lãnh đạo 3 địa phương xác định việc nâng cấp mạnh mẽ hạ tầng giao thông là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, giúp tạo đà cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của địa phương có diện tích lớn nhất nước sau sáp nhập. Trước mắt là phục vụ nhu cầu của cán bộ, công chức, viên chức, người dân và doanh nghiệp di chuyển dự báo tăng mạnh giữa khu vực trung tâm tỉnh Đắk Nông, Bình Thuận tới TP Đà Lạt (trung tâm hành chính - chính trị tỉnh Lâm Đồng sau sáp nhập). Sau nữa là giúp kết nối nội tỉnh đa dạng với đường tỉnh, quốc lộ, cao tốc với mục tiêu không chỉ rút ngắn khoảng cách địa lý mà còn giảm chi phí vận tải, mở rộng không gian phát triển kinh tế và tối ưu hóa chuỗi cung ứng logistics trong tương lai gần.

Sân bay Liên Khương, tỉnh Lâm Đồng, hiện là sân bay quốc tế đầu tiên của Tây Nguyên

Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết, Ban Thường vụ Tỉnh ủy 3 tỉnh đã kiến nghị, đề xuất Chính phủ, Bộ Xây dựng sớm điều chỉnh quy hoạch Quốc lộ 28 từ quy mô cấp IV lên quy mô đường cấp III miền núi. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí để thực hiện đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp tuyến Quốc lộ 28 đoạn TP Gia Nghĩa - Đắk Som - Di Linh trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 với tổng chiều dài khoảng 104 km, quy mô đường cấp III miền núi. Xa hơn, để bảo đảm kết nối giao thông liên tục, hình thành tuyến giao thông kết nối ngang giữa cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành với cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc - Liên Khương, hai tỉnh Đắk Nông và Lâm Đồng đã thống nhất trong quy hoạch về tuyến đường động lực Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Bảo Lâm (Lâm Đồng) và kiến nghị Trung ương xem xét, hỗ trợ kinh phí đầu tư tuyến đường nêu trên từ nguồn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2026 - 2030. Đây là dự án tuyến đường động lực kết nối liên vùng Nam Tây Nguyên với Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ. Quy mô tuyến đường này dự kiến xây dựng mới khoảng 10 km với khổ đường cấp III miền núi và 1 cầu lớn vượt sông Đồng Nai. Sau khi đầu tư hoàn thành, tỉnh kiến nghị nâng cấp thành Quốc lộ 55 (nối dài) từ nguồn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2026 - 2030.

Đối với quy hoạch cao tốc nội tỉnh, lãnh đạo các địa phương đề xuất chủ trương và kiến nghị Thủ tướng phê duyệt bổ sung quy hoạch đường cao tốc kết nối 3 tỉnh Đắk Nông - Lâm Đồng - Bình Thuận, xây dựng trước năm 2030 cùng nhiều đề xuất đầu tư hạ tầng giao thông khác.

Theo đồng chí Trần Hồng Thái - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, ngoài các đề xuất từ Trung ương về nâng cấp các tuyến quốc lộ, cao tốc nêu trên, lãnh đạo 3 địa phương cũng thống nhất sau khi sáp nhập sẽ có định hướng tập trung nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông bên phía Đắk Nông, nhất là khu vực giáp biên giới Campuchia nhằm khơi thông các nguồn lực về hạ tầng còn hạn chế, giúp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội hài hòa giữa các vùng trong tỉnh.

Ngoài ra, đối với hạ tầng giao thông trọng điểm được kỳ vọng là đòn bẩy cho phát triển du lịch, thương mại của địa phương phải kể tới Dự án giao thông trọng điểm Cao tốc đường bộ Tân Phú - Bảo Lộc và Bảo Lộc - Liên Khương. Hai dự án có tổng chiều dài gần 140 km với số vốn đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD và tỉnh Lâm Đồng đã rất nỗ lực triển khai những thủ tục liên quan để có thể khởi công hai dự án này vào thời gian sớm nhất, dự kiến cuối năm 2025 và trong năm 2026.

Cùng với tuyến cao tốc kết nối Đà Lạt với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, dự kiến cuối năm 2025, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam dự sẽ tiến hành nâng cấp đường cất, hạ cánh và đường lăn sân bay quốc tế Liên Khương với tổng vốn khoảng 1.045 tỷ đồng sẽ giúp tăng cường năng lực khai thác du lịch, mở rộng thêm nhiều đường bay trong nước và quốc tế.

Trong khi đó, tại tỉnh Đắk Nông, cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước) có chiều dài 124,13 km (đoạn qua Bình Phước dài 101,03 km, đoạn qua Đắk Nông khoảng 23,1 km) cũng đã được khởi công ngày 28/4/2025. Tuyến đường được kỳ vọng kết nối với các trung tâm kinh tế, chính trị của khu vực, tạo không gian, động lực phát triển mới, khai thác tiềm năng sử dụng đất, phát triển du lịch, công nghiệp chế biến, công nghiệp khai thác khoáng sản…

(CÒN NỮA)

CHÍNH THÀNH - HOÀNG SA