Dòng chảy kiều bào hướng đến phồn vinh, phát triển

Không chỉ dòng kiều hối

Hơn 20 năm kể từ khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 36-NQ/TW về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, đến nay, Việt Nam đã có nhiều bước tiến vượt bậc trong thu hút nguồn lực kiều bào cống hiến cho quê hương. Theo thống kê, hiện có khoảng 6 triệu người Việt sinh sống và làm việc tại 130 quốc gia, vùng lãnh thổ trên toàn cầu; trong đó, hơn 2,8 triệu kiều bào có mối liên hệ với TP Hồ Chí Minh. Riêng năm 2024, kiều hối về TP Hồ Chí Minh đạt khoảng 9,6 tỷ USD, chiếm 60% tổng lượng kiều hối của cả nước, tăng thêm 140 triệu USD so với năm 2023. Những năm trở lại đây, TP Hồ Chí Minh luôn là địa phương ghi nhận lượng kiều hối nhiều nhất, chiếm hơn một nửa cả nước.

Các kiều bào trước tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh (quận 1, TP Hồ Chí Minh).

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới còn gặp nhiều khó khăn, lượng kiều hối chuyển về Việt Nam, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh vẫn có xu hướng tăng. Những năm qua, TP Hồ Chí Minh đã có nhiều chính sách thu hút kiều hối đầu tư vào các dự án phát triển kinh tế. Ông Danny Võ Thành Đăng, kiều bào Singapore, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài, cho rằng: Các chính sách thu hút nguồn lực kiều bào, trong đó có nguồn kiều hối của Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều cải thiện, nhất là cải thiện các kênh tiếp nhận kiều hối, giảm các thủ tục chứng từ...

Bên cạnh dòng kiều hối quý giá, cộng đồng kiều bào còn đóng góp nhiều ý kiến quý báu, đặc biệt là từ các chuyên gia, trí thức, nhà khoa học, qua đó đưa ra những giải pháp giúp TP Hồ Chí Minh phát triển bền vững. Nhiều trí thức, doanh nhân kiều bào cũng trực tiếp tham gia các đề án, chương trình hợp tác đầu tư, làm cầu nối hợp tác quốc tế, góp phần xây dựng, phát triển đất nước. Đến nay, TP Hồ Chí Minh đã thu hút khoảng 500 chuyên gia, trí thức kiều bào từ nhiều quốc gia trên thế giới về hợp tác làm việc dài hạn tại thành phố. Đây là nguồn lực quan trọng trong thực hiện Chương trình hành động của Thành ủy TP Hồ Chí Minh về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ngoài ra, có nhiều chuyên gia kiều bào đã tham gia nghiên cứu, giảng dạy tại các trường đại học trên địa bàn thành phố. Riêng Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh đã ký kết hợp tác với hơn 200 trí thức kiều bào. Hiện có 3.000 doanh nghiệp kiều bào đang đầu tư sản xuất, kinh doanh, hoạt động tại thành phố, tạo việc làm cho lao động thành phố với tổng số vốn hơn 45.000 tỷ đồng.

Tăng cường kết nối và phát huy nguồn lực kiều bào

Nhận thức được tầm quan trọng và sự đóng góp to lớn của cộng đồng kiều bào, TP Hồ Chí Minh đã tích cực cụ thể hóa các chủ trương, chính sách, hoàn thiện môi trường hoạt động thuận lợi cho kiều bào về đóng góp cho quê hương. TP Hồ Chí Minh đã ban hành nhiều chính sách trọng dụng, đãi ngộ nhân tài để thu hút kiều bào tham gia hiến kế, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học... với mong muốn tạo ra một hệ sinh thái thuận lợi, nơi mà trí thức kiều bào không chỉ cảm thấy được chào đón mà còn có thể phát huy tối đa năng lực, gắn bó lâu dài.

Tuy nhiên, việc thu hút trí thức kiều bào về đóng góp cho TP Hồ Chí Minh còn gặp nhiều thách thức, nhất là việc xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù đáp ứng kỳ vọng và tạo động lực cho đội ngũ này. Những chính sách về thuế, nhà ở, môi trường làm việc và quyền sở hữu trí tuệ vẫn cần được hoàn thiện để tạo sự hấp dẫn hơn đối với các chuyên gia, nhà khoa học ở nước ngoài. Theo bà Vũ Thị Huỳnh Mai, Chủ nhiệm Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh, thành phố đặt mục tiêu không chỉ thu hút mà còn tạo dựng môi trường làm việc gắn bó lâu dài cho trí thức kiều bào, đặc biệt trong các lĩnh vực như: Trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và kinh tế xanh. Thời gian qua, Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh đã tích cực tham mưu cho Thành ủy, UBND thành phố hoàn thiện môi trường hoạt động cho trí thức kiều bào, thực hiện nhiều chính sách trọng dụng nhân tài, đãi ngộ, khen thưởng kịp thời để thu hút kiều bào tham gia hiến kế, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới... Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức các cuộc gặp gỡ, tạo cơ hội để trí thức, doanh nhân kiều bào giao lưu, tìm hiểu cơ hội hợp tác, đầu tư, cống hiến hoặc trao đổi, góp ý, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn; làm cầu nối giữa kiều bào với các cá nhân, đơn vị, địa phương trong nước và ngược lại.

Để thu hút nguồn lực kiều bào đóng góp cho quê hương, Ủy ban Về người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh sẽ tăng cường tổ chức sự kiện, hội thảo kết nối và hợp tác với trí thức, chuyên gia đầu ngành là người Việt Nam ở nước ngoài về khoa học-công nghệ, đào tạo và chuyển giao công nghệ; kết nối mời gọi kiều bào đầu tư về thành phố, phát huy các kênh kiều bào đưa sản phẩm hàng hóa của TP Hồ Chí Minh đến thị trường các nước; kết nối các hội đoàn, tổ chức kiều bào trong các hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; phát huy và tôn vinh tiếng Việt; giao lưu văn hóa, thể thao, nâng cao hình ảnh và sự hiểu biết của quốc tế về đất nước, con người Việt Nam và TP Hồ Chí Minh. Đầu năm 2025, Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài TP Hồ Chí Minh phối hợp với các đơn vị tổ chức chương trình họp mặt kiều bào với nhiều hoạt động ý nghĩa như: Tham quan các di tích, địa danh lịch sử, giới thiệu các dự án, lĩnh vực cần thu hút đầu tư, các chính sách hỗ trợ kiều bào... Thành phố đang triển khai Đề án chính sách phát huy hiệu quả nguồn lực kiều hối đến năm 2030 nhằm thúc đẩy kiều hối vào các lĩnh vực đầu tư chiến lược như chứng khoán, sản xuất, kinh doanh và bất động sản. Qua đó nhằm phát huy các nguồn lực của kiều bào cho sự phát triển của Thành phố trong giai đoạn mới.

Bài và ảnh: MINH NGÂN