Dòng chảy của tiền từ những vụ bê bối hối lộ trên thế giới

Trong hơn 17 năm, hai anh em người Anh gốc Iran, Cyrus Ahsani và Saman Ahsani, nhận những công việc mờ ám cho các tập đoàn đa quốc gia, như Rolls-Royce. Cặp đôi này dính líu vào những vụ hối lộ ở Algeria, Angola, Azerbaijan, Congo, Iran, Iraq, Kazakhstan, Libya hay Syria.

Unaoil là công ty do gia đình Ahsani lập ra. Hồ sơ Pandora mới đây đã hé lộ cái cách tiền "bẩn" của Unaoil được rửa thông qua một chuỗi các công ty ngoại biên (offshore company). Số tiền này cuối cùng được dùng để mua hàng loạt bất động sản giữa lòng nước Anh, theo Guardian.

Tiền bẩn chảy về đâu?

Theo một tài liệu mà hồ sơ Pandora tiết lộ, ít nhất 10 triệu USD tiền do phạm tội mà có của Unaoil, thông qua các công ty ở nước ngoài, đã được rót vào các quỹ đầu tư, hòa chung với tiền của các nhà đầu tư khác.

Số tiền này sau đó được đầu tư theo tư vấn của một doanh nghiệp khác cũng thuộc quyền sở hữu của gia đình Ahsani ở London. Chúng được dùng để mua những tài sản có vẻ như không đáng chú ý và không bị rà soát.

Trong số bất động sản này có một rạp chiếu phim tại Sunderland, một tổ hợp thương mại ở Humberside, và một khu văn phòng ở Slough.

Danh mục đầu tư của khoản tiền, bao gồm 10 triệu USD ban đầu của Unaoil, có trị giá hơn 270 triệu USD, theo Guardian.

Số tiền 10 triệu USD nói trên có thể chỉ là phần nhỏ trong những khoản tiền bất hợp pháp mà Unaoil rửa thông qua hoạt động mua bán bất động sản ở Anh.

Một bất động sản ở Humberside có liên quan tới tiền "bẩn" của Unaoil. Ảnh: The Observer.

Tài liệu do Hồ sơ Pandora công bố cho thấy thị trường bất động sản tại Anh đang bị lạm dụng làm nơi rửa những đồng tiền phạm pháp chảy về từ nước ngoài.

Hồi tháng 12/2020, Bộ Thương mại Anh cho biết rủi ro rửa tiền trong ngành bất động sản nước này gia tăng từ cấp độ trung bình lên cấp độ cao kể từ 2017.

"Bất động sản thương mại, đặc biệt là không gian văn phòng và bán lẻ, hấp dẫn những kẻ rửa tiền", Bộ Thương mại Anh cảnh báo.

Thông tin về hoạt động của công ty Unaoil cũng đặt ra những câu hỏi về hoạt động của Văn phòng Tội phạm Lừa đảo Nghiêm trọng (SFO), một cơ quan chính phủ Anh chịu trách nhiệm điều tra các vụ lừa đảo, tham nhũng và hối lộ.

Tới nay, SFO vẫn chưa có hành động pháp lý nào nhằm tịch thu tài sản của gia đình Ahsani, dù các thành viên gia đình này đang là đối tượng của một trong những cuộc điều tra hối lộ lớn nhất lịch sử.

"Bê bối hối lộ lớn nhất thế giới"

Năm năm trước, các phóng viên Fairfax Media đã phát hiện hoạt động phạm pháp của Unaoil trong vụ việc mà hãng thông tấn này miêu tả là "bê bối hối lộ lớn nhất thế giới".

Fairfax Media phát hiện các tập đoàn đa quốc gia từ lâu sử dụng Unaoil để trả tiền hối lộ lãnh đạo hàng loạt chính phủ Trung Đông, châu Phi và châu Á, giúp họ giành được những hợp đồng béo bở.

Sau khi hoạt động phi pháp của Unaoil bại lộ, Cyrus và Saman Ahsani đã bị chính phủ Mỹ điều tra. Năm 2019, hai anh em nhà Ahsani nhận tội.

Theo đó, anh em nhà Ahsani thừa nhận bắt đầu giúp các tập đoàn đa quốc gia hối lộ quan chức các nước trong giai đoạn 1999-2016.

Sau đó, công ty Unaoil được sử dụng để rửa tiền, giúp quan chức các nước che giấu tài sản do nhận hối lộ, đồng thời tiêu hủy chứng cứ để cản trở quá trình điều tra.

Tháng 12 tới, anh em nhà Ahsani sẽ bị tuyên án tại Texas. Ít nhất 3 tập đoàn đa quốc gia phải đóng hàng tỷ USD tiền phạt cho chính phủ Mỹ vì dính líu hoạt động đưa hối lộ, trong đó có Rolls-Royce.

Saman (trái), Cyrus (giữa) và Ata Ahsani (phải). Ảnh: Sydney Morning Herald.

Ở Anh, SFO đã truy tố 4 nhân viên của Unaoil, những người này đang phải ngồi tù.

Tuy nhiên, người đứng đầu gia đình Ahsani là Ata Ahsani, năm nay 81 tuổi - cha của Cyrus và Saman, tới nay vẫn bình an vô sự, không bị truy tố bất cứ tội danh nào ở bất cứ quốc gia nào.

Các nhà hoạt động chống tham nhũng chỉ trích SFO chỉ đang truy tố những nhân viên cấp thấp, trong khi "cá mập" là ông Ata Ahsani, nhà sáng lập và cựu chủ tịch Unaoil, thì được tự do.

Tại Mỹ, Ata Ahsani đã ký một thỏa thuận với Bộ Tư pháp để bảo đảm người đứng đầu gia tộc Ahsani sẽ không bị truy tố. Hiện chưa rõ các chi tiết của thỏa thuận này.

Tom Martin là người dẫn đầu cuộc điều tra của SFO đối với Unaoil giai đoạn 2016-2018. Mới đây, một tòa trọng tài lao động ra phán quyết Martin bị SFO sa thải không công bằng.

Khai trước tòa, Martin cho biết Ata Ahsani đã trả cho nhà chức trách Mỹ 2 triệu USD để không phải ngồi tù.

Trong khi đó, Jim Sturman, luật sư cho một trong các nhân viên cấp thấp của Unaoil bị truy tố tội danh tham nhũng, cáo buộc "Ata Ahsani thoát khỏi nguy cơ bị truy tố bằng cách trả một khoản tiền cho nhà chức trách Mỹ".

Các luật sư của Ata Ahsani khẳng định việc cho rằng "một người chỉ cần trả tiền để mua thỏa thuận miễn truy tố" là điều viển vông và gây hiểu lầm.

Tại phiên tòa của mình, cựu quan chức SFO Martin cũng cho biết gia đình Ahsani đã tích lũy được hơn 200 triệu USD từ hoạt động phi pháp của Unaoil. Gia tộc này từng có thời điểm muốn thỏa thuận với SFO để chôn vùi cuộc điều tra, ông Martin nói.

Duy Anh