Đơn giản hóa thủ tục đăng ký hộ tịch
Nghị định số 07/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực của Chính phủ ban hành ngày 9/1/2025 được đánh giá là bước tiến mới trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) trong các lĩnh vực nói trên.

Người dân thực hiện thủ tục hành chính lĩnh vực tư pháp – hộ tịch tại quận Hoàng Mai, Hà Nội. Ảnh: T.L
Bộ Tư pháp đã ban hành Quyết định công bố TTHC được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực. Đồng thời, để triển khai thực hiện thống nhất quy định của Nghị định số 07/2025/NĐ-CP, Bộ Tư pháp đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh, TP trực thuộc T.Ư chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với các sở, ngành liên quan phổ biến, quán triệt nội dung của Nghị định số 07/2025/NĐ-CP tới cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Trong đó, tập trung lưu ý khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký khai sinh, cơ quan đăng ký hộ tịch không yêu cầu xuất trình giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (nếu cha, mẹ trẻ đã đăng ký kết hôn, trừ trường hợp cha, mẹ trẻ là người nước ngoài); khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký kết hôn, cơ quan đăng ký hộ tịch không yêu cầu nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, trích lục ghi chú ly hôn (đối với công dân Việt Nam) mà thực hiện tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của cha, mẹ trẻ, tra cứu thông tin về tình trạng hôn nhân của người yêu cầu đăng ký kết hôn trên hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh thông qua kết nối với cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Trường hợp không tra cứu được tình trạng hôn nhân do chưa có thông tin trong cơ sở dữ liệu thì cơ quan đăng ký hộ tịch tiến hành xác minh theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 2 Nghị định số 07/2025/NĐ-CP. Bộ Tư pháp đề nghị các đơn vị liên quan bảo đảm các điều kiện về hạ tầng, kỹ thuật, triển khai kết nối giữa hệ thống thông tin giải quyết TTHC của địa phương với hệ thống thông tin đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung của Bộ Tư pháp để tiếp nhận, giải quyết các thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, xác nhận tình trạng hôn nhân đúng quy định.
Theo Bộ Tư pháp, năm 2024, công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực tiếp tục được triển khai thực hiện nền nếp, kịp thời giải quyết các nhu cầu của người dân, bám sát các quy định trong văn bản quy phạm pháp luật, nhiệm vụ giao tại các đề án trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, đạt được nhiều kết quả tích cực, như: thể chế pháp luật tiếp tục được chú trọng, hoàn thiện; việc triển khai Đề án “Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc” được tập trung triển khai thực hiện, nổi bật là phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử tiếp tục được kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư; việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ được toàn ngành triển khai đồng bộ, cơ bản đáp ứng được yêu cầu đề ra, điển hình là việc số hóa sổ hộ tịch và thực hiện liên thông 02 nhóm TTHC: đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi; đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, trợ cấp mai táng phí, việc liên thông các nhóm thủ tục cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân và đăng ký kết hôn....
Qua đó góp phần giúp cho người dân ngày càng thuận lợi trong việc thực hiện các quyền dân sinh. Bên cạnh đó, Bộ, ngành Tư pháp tập trung hoàn thành các nhiệm vụ tổng kết Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024.
Lãnh đạo Bộ Tư pháp cho biết, năm 2025 Bộ tiếp tục triển khai có hiệu quả Luật Hộ tịch và các văn bản quy định chi tiết thi hành; triển khai hiệu quả Dự án “Xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch” theo lộ trình đã được phê duyệt; thực hiện có hiệu quả, đúng thời hạn các nhiệm vụ được phân công trong Kế hoạch hành động của Bộ Tư pháp triển khai Đề án 06.
Đề xuất, mở rộng phạm vi triển khai thực hiện Đề án “Thí điểm liên thông dữ liệu cấp giấy chứng sinh, giấy báo tử, thông tin tử vong để thực hiện thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký khai tử trên môi trường điện tử”; nghiên cứu, đề xuất các định hướng lớn sửa đổi, bổ sung Luật Hộ tịch nhằm đáp ứng yêu cầu giải quyết TTHC trong lĩnh vực hộ tịch trên môi trường điện tử phù hợp với chủ trương chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số; nghiên cứu, xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2025 - 2030.