Đổi mới, sáng tạo thúc đẩy phát triển giáo dục toàn diện

Trẻ em Trường Mầm non Tân Mỹ (xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) cùng nhau trang trí đồ chơi.

Phong trào đã khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo của đội ngũ cán bộ quản lý và nhà giáo trong công tác quản lý, giảng dạy và nghiên cứu khoa học, đồng thời cũng mang đến môi trường giáo dục tốt hơn cho học sinh, tạo điều kiện để các em phát huy tính chủ động, sáng tạo. Nhiều phương pháp sáng tạo được áp dụng đã góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, tạo sự chuyển biến tích cực trong phát triển năng lực đội ngũ nhà giáo và học sinh.

Giúp trẻ phát triển toàn diện

Là trường có đông trẻ em dân tộc Khmer, việc huy động trẻ đến trường cũng như phối hợp trong chăm sóc, dạy dỗ trẻ còn nhiều khó khăn, tuy nhiên thời gian qua, Trường Mầm non Tân Mỹ (xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn) đã không ngừng nỗ lực, đổi mới sáng tạo xây dựng môi trường học tập hiện đại, phù hợp với điều kiện địa phương để trẻ phát triển toàn diện. Để tăng khả năng vui chơi, trải nghiệm và giao tiếp cho trẻ, nhà trường chú trọng thiết kế không gian sân trường theo hướng mở. Nhiều góc vui chơi hấp dẫn được thiết kế để các em trải nghiệm như góc đi xe đạp, góc chơi bóng, khu chợ quê... Các trẻ thoải mái di chuyển từ góc vui chơi này, đến góc vui chơi khác, từ các trò vận động sang các trò chơi khéo léo, trải nghiệm.

Bên cạnh việc đổi mới về môi trường học tập, nhà trường cũng tập trung nâng cao chất lượng trong phương pháp tổ chức quản lý và giảng dạy. Với đặc thù có đông trẻ em dân tộc Khmer, việc hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ trong năm đầu đến trường rất quan trọng, do đó nhà trường quan tâm nhiều hơn, bố trí giáo viên người dân tộc Khmer hướng dẫn giúp các em phát triển tốt ngôn ngữ và hình thành các kỹ năng giao tiếp. Trong công tác tuyên truyền, nhà trường tăng cường kết nối với phụ huynh, thường xuyên mời phụ huynh tham gia các hoạt động để hiểu và phối hợp khi giáo dục trẻ tại nhà.

Hiệu trưởng Trường Mầm non Tân Mỹ Nguyễn Thị Thu Trang cho biết: "Thời gian qua, nhờ triển khai nhiều giải pháp, đặc biệt ở từng lớp, giáo viên tìm ra những sáng kiến mới nên đã thu hút trẻ, giáo dục trẻ tốt hơn. Nhiều trẻ hiếu động, trẻ chậm giao tiếp được hỗ trợ kịp thời giúp phát triển toàn diện về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm xã hội".

Trẻ nhỏ vui chơi trong không gian trải nghiệm tại trường Mầm non Tân Mỹ (xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long).

Góp phần thực hiện hiệu quả phong trào đổi mới và sáng tạo trong dạy học ở Trường Mầm non Tân Mỹ, thời gian qua, cô Vinh Thị Cẩm Vân luôn tìm tòi những điều mới, học tập phương pháp dạy học ở các nước tiên tiến để đưa vào các hoạt động giảng dạy. Với 19 năm kinh nghiệm, mỗi tiết học của cô đều mang niềm vui và hiểu biết mới cho trẻ. Cô Vân thường xuyên tìm kiếm các nguyên liệu sẵn có ở địa phương để cùng trẻ làm đồ dùng học tập. Cô cho rằng, khi được cùng cô và bạn làm đồ dùng, đồ chơi, trẻ sẽ rất thích. Các em tích cực phối hợp cùng nhau, không còn thụ động nữa. Các hoạt động này đã thu hút sự tham gia của trẻ, làm tiết học thêm sinh động.

Bên cạnh đó, cô Vinh Thị Cẩm Vân đặc biệt quan tâm đến việc đổi mới sáng tạo trong phương pháp dạy học. Để mỗi ngày đến lớp của trẻ là một ngày vui, cô thường xuyên thay đổi cách tiếp cận với trẻ. Có khi cô là người kể chuyện, nhẹ nhàng chia sẻ về những câu chuyện quê hương đất nước, có khi thì cô thành nhà ảo thuật mang đến sự ngỡ ngàng và vui vẻ cho trẻ, khi thì cô lại là người kết nối để các em cùng nhau học tập và khám phá những điều mới mẻ.

Cô Vân chia sẻ: “Tùy theo nhu cầu của trẻ cần phát triển về mặt nào thì giáo viên sẽ đề ra những hoạt động phù hợp cho trẻ tham gia, trải nghiệm. Bản thân người giáo viên phải định hình được trẻ cần gì, thường xuyên thay đổi nội dung, hình thức, trong đó, lớp học phải bố trí các góc chơi có độ mở, tạo điều kiện cho trẻ tham gia, thường xuyên tổ chức các hoạt động khám phá trải nghiệm. Trẻ được làm nhiều thí nghiệm khác nhau, qua đó óc sáng tạo, tư duy của trẻ phát triển mạnh hơn”.

Cô giáo Vinh Thị Cẩm Vân, trường Mầm non Tân Mỹ - xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long, với tiết mục ảo thuật.

Truyền lửa đam mê, khơi nguồn sáng tạo

Hưởng ứng phong trào Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học, những năm qua hoạt động nghiên cứu, sáng tạo khoa học kỹ thuật luôn được chú trọng ở các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Nhiều ý tưởng của học sinh được giáo viên tiếp sức để hiện thực hóa, tiếp thêm niềm đam mê và động lực để cả thầy và trò cùng theo đuổi.

Với niềm đam mê nghiên cứu, sáng tạo, thầy Trần Trọng Hữu - Trường THPT Trà Ôn (huyện Trà Ôn) đã tự mày mò phát triển các dự án; tiếp thêm niềm đam mê nghiên cứu, đồng hành hỗ trợ nhiều học sinh đạt thành tích cao trong các cuộc thi sáng tạo và nghiên cứu khoa học. Điển hình như thầy hướng dẫn các em học sinh đạt 4 giải ở Kỳ thi Tin học trẻ cấp tỉnh, 4 giải ở cuộc thi Nghiên cứu Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh và đạt 4 giải ở cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng. Bản thân thầy 3 lần đạt giải ở cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật Trần Đại Nghĩa…

Thầy Hữu cho biết: Các cuộc thi đã đem lại nhiều hiệu quả tích cực, giúp thầy tăng cường năng lực tự học, tự nghiên cứu, đặc biệt công tác giảng dạy đạt hiệu quả hơn khi nhiều kiến thức được ứng dụng vào giảng dạy, kích thích được niềm đam mê học tập của học sinh. Từ đó, thầy muốn truyền niềm đam mê này đến các em học sinh. Việc áp dụng các phương pháp dạy và học hiện đại sẽ giúp học sinh biết cách tìm kiếm, xử lý thông tin, biết nghiên cứu, tạo cơ hội cho các em tự giải quyết vấn đề, tích cực hơn trong rèn luyện năng lực và phẩm chất, góp phần định hướng nghề nghiệp tốt hơn trong tương lai.

Thầy Trần Trọng Hữu (Trường THPT Trà Ôn, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) cùng học sinh thực hành các thí nghiệm.

Được thầy Trần Trọng Hữu “truyền lửa” đam mê sáng tạo, em Huỳnh Minh Trọng đang nỗ lực để chinh phục các kiến thức trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Với sự hỗ trợ của thầy và nỗ lực của bản thân, em Huỳnh đã giành được giải Nhất cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp trường mở rộng, giải Nhì cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, giải Khuyến khích cuộc thi Tin học trẻ cấp tỉnh...

Em Trọng cho biết: Em được tiếp xúc với thầy Hữu từ năm lớp 10 và được thầy hướng dẫn cách để tìm tòi, nghiên cứu những kiến thức mới. Sau khi tham gia các cuộc thi, em khai thác được khả năng tìm tòi của mình. Em cũng tích cực tìm kiếm thông tin trên các trang mạng và biết lựa chọn thông tin phù hợp với bản thân mình, nhờ đó các kiến thức chuyên ngành của em được nâng lên rõ rệt. Bên cạnh đó, với sự hỗ trợ của thầy, em đã dần cải thiện nhiều về kỹ năng giao tiếp, lập luận, tự tin hơn khi giới thiệu về các dự án.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long Trương Thanh Nhuận, thực hiện phong trào thi đua Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học, thời gian qua, Sở đã cụ thể hóa thành những tiêu chí phù hợp với yêu cầu, điều kiện của từng cấp học, đảm bảo hiệu quả thiết thực. Qua phong trào đã khích lệ tinh thần tự học tập, tự rèn luyện của đội ngũ nhà giáo. Nhiều nhà giáo tâm huyết với nghề đã mạnh dạn đổi mới, sáng tạo, đóng góp nhiều sáng kiến kinh nghiệm cho ngành. Bên cạnh đó, học sinh cũng được tiếp cận với các phương pháp dạy học mới, tự tìm tòi, khám phá năng lực trên nền tảng kiến thức, kỹ năng đã được thầy cô hướng dẫn. Nhiều học sinh tự tin tham tham gia các hoạt động đổi mới sáng tạo, hàm lượng "chất xám" trong từng dự án được nâng lên qua từng cuộc thi.

Thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục phát động trong toàn ngành phong trào Đổi mới sáng tạo với nhiều hình thức, chú trọng nhân rộng những mô hình thành công của giáo viên, học sinh. Song song đó, Sở khuyến khích giáo viên và học sinh tiếp tục tham gia các cuộc thi, dự án khởi nghiệp để mạnh dạn đổi mới trong tiếp cận và vận dụng kiến thức vào việc học và cuộc sống, góp phần phát triển năng lực bản thân theo hướng toàn diện.

Bài và ảnh: Lê Thúy Hằng (TTXVN)