Đòi bồi thường oan 22,5 tỉ, vì sao tòa chỉ xử chấp nhận 312 triệu đồng?
Vợ chồng ông Nguyễn Văn Võ yêu cầu bồi thường hơn 22,5 tỉ đồng nhưng tòa chỉ chấp nhận 312 triệu đồng vì một phần yêu cầu 'không có quan hệ nhân quả' với việc bị bắt.
Như PLO đã thông tin, theo báo cáo của UBND tỉnh Đắk Nông gửi Bộ Tư pháp về công tác bồi thường nhà nước năm 2024, vụ tranh chấp bồi thường thiệt hại do oan sai trong hoạt động tố tụng hình sự đối với vợ chồng ông Nguyễn Văn Võ (ngụ xã Đắk Búk So, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông) vẫn đang trong quá trình giải quyết.
Bồi thường 312 triệu đồng
Theo tìm hiểu của PV, nguyên nhân là tòa sơ thẩm chỉ chấp nhận bồi thường thiệt hại cho vợ chồng ông hơn 300 triệu đồng nên ông đã kháng cáo bản án sơ thẩm số 16/2024/DSST ngày 18-11-2024, của TAND tỉnh Đắk Nông.
Cụ thể, ngày 18-11, TAND tỉnh Đắk Nông xử sơ thẩm vụ án tranh chấp bồi thường thiệt hại do oan sai trong hoạt động tố tụng hình sự giữa nguyên đơn là vợ chồng ông Nguyễn Văn Võ, bà Nguyễn Thị Thưởng, bị đơn là TAND huyện Tuy Đức.
Trước đó, vợ chồng ông Võ khởi kiện, yêu cầu TAND huyện Tuy Đức bồi thường hơn 22,5 tỉ đồng đối với các thiệt hại về cây trồng, tổn thất tinh thần và nhiều chi phí khác vì bị làm oan.
Kết quả, HĐXX chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Võ, buộc TAND huyện Tuy Đức bồi thường cho vợ chồng ông Võ tổng số tiền hơn 312 triệu đồng.
Trong đó, khoản bồi thường thiệt hại về thu nhập bị giảm sút là hơn 53 triệu đồng; bồi thường thiệt hại về tinh thần hơn 207 triệu đồng; bồi thường thiệt hại khác (chi phí thăm nuôi, soạn đơn thư…) hơn 51 triệu đồng.
Đối với số tiền 22 tỉ đồng liên quan việc ông Võ yêu cầu bồi thường thiệt hại về cây trồng bị mất, bị chết, chi phí thuê luật sư... HĐXX không chấp nhận.
Theo ông Võ, suốt quá trình vướng oan sai, ông đã thuê nhiều luật sư. Tuy nhiên, HĐXX không chấp nhận toàn bộ yêu cầu bồi thường về chi phí thuê luật sư của ông.
Đơn cử, đối với yêu cầu bồi thường số tiền 30 triệu đồng thuê luật sư BTH (ngụ TP.HCM) tham gia tố tụng bào chữa ở cấp sơ thẩm của ông Võ, HĐXX chỉ chấp nhận bồi thường ở mức hơn 2,4 triệu đồng.
Hay đối với yêu cầu bồi thường số tiền 30 triệu đồng thuê ba luật sư (ở Đắk Lắk và TP.HCM) tham gia tố tụng bào chữa trong phiên tòa phúc thẩm, HĐXX chỉ chấp nhận bồi thường ở mức 2,9 triệu đồng.
Phải chứng minh được mối quan hệ nhân quả
Về cây cối, đại diện VKSND tỉnh Đắk Nông nhận định, các cây trồng bị mất, bị chết không phải là hậu quả của việc ông Võ bị tạm giam. Do không có mối quan hệ nhân quả nên không cần thiết phải xem xét thẩm định cũng như định giá tài sản.
Còn HĐXX nhận định, theo quy định tại Điều 7 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, điều kiện để được bồi thường là phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại thực tế với hành vi do người tiến hành tố tụng trong vụ án hình sự gây ra.
Nghĩa vụ chứng minh thiệt hại thực tế trong trường hợp này thuộc về nguyên đơn theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Trong quá trình giải quyết vụ án, nguyên đơn không cung cấp được chứng cứ chứng minh mối quan hệ nhân quả.
HĐXX cho rằng, việc ông Võ, bà Thưởng bị khởi tố và bị bắt tạm giam để điều tra, xét xử sau đó bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú không phải là nguyên nhân dẫn đến hậu quả làm cây trồng trên diện tích 6ha bị xâm phạm.
Mặt khác, trong khoảng thời gian ông Võ bị tạm giam, bà Thưởng vẫn sinh sống tại địa phương và vẫn đảm bảo được việc canh tác vườn rẫy hoặc bà Thưởng có thể thuê người chăm sóc, chăm nom vườn rẫy.
Hơn nữa, đây là tài sản chung và bà Thưởng phải có nghĩa vụ duy trì, chăm sóc, tôn tạo, bảo quản tài sản chung theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình.
Do vậy, HĐXX không chấp nhận yêu cầu bồi thường theo yêu cầu của nguyên đơn.
“Tôi là lao động chính trong nhà vì vợ tôi sức khỏe yếu, con cái ở xa. Khi tôi bị tạm giam, vợ bị cấm đi khỏi nơi cư trú nên không ai chăm sóc nương rẫy khiến cây bị chết. Thiệt hại về cây trồng trên rẫy do tôi bị bắt giam oan là có thật. Đó là thiệt hại gần như vĩnh viễn vì tôi không thể phục hồi lại vườn cây”, ông Võ nói.
Bị bắt vì mảnh đất đã bán gần 10 năm trước
Như PLO đã thông tin, năm 2008, vợ chồng ông Võ chuyển nhượng một mảnh đất giá 100 triệu đồng cho hai phụ nữ. Ông Võ đã giao đất, giao sổ hồng cho người mua đất.
Năm 2016, hai người mua đất yêu cầu ông Võ ký thủ tục để sang tên cho ông NVC. Vì không giao dịch với ông C nên vợ chồng ông Võ từ chối ký và bị khởi kiện.
Ngày 11-4-2018, Công an huyện Tuy Đức khởi tố vợ chồng ông Võ tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Sau quá trình tố tụng, ngày 21-9-2019, ông bà được đình chỉ bị can với lý do hết thời gian điều tra nhưng không chứng minh được hành vi phạm tội.
Tháng 6-2020, TAND huyện Tuy Đức tổ chức xin lỗi, cải chính công khai đối với vợ chồng ông Võ.