Độc đáo lễ hội đua thuyền độc mộc trên hồ Lắk

Hội đua thuyền độc mộc thu hút đông đảo du khách, góp phần gìn giữ và lan tỏa di sản plung

Giữa vùng đất Lắk nguyên sơ của tỉnh Đắk Lắk, hình ảnh những chiếc thuyền độc mộc lướt nhẹ trên mặt hồ đã trở thành nhịp điệu quen thuộc, kết nối quá khứ với hiện tại, con người với thiên nhiên trong một mạch sống đầy ân tình.

Từ bao đời nay, plung hiện diện như một phần không thể thiếu trong đời sống người M’nông Gar sinh sống quanh hồ Lắk. Từng chiếc thuyền là thành quả của bàn tay tài hoa, cần mẫn, được đẽo gọt tỉ mỉ từ thân gỗ sao to lớn. Không chỉ gắn với hoạt động đánh bắt, canh tác, plung còn là phương tiện chuyên chở câu chuyện làng, buôn, giai điệu cồng chiêng và cả những nhịp sống lặng thầm mà sâu lắng.

Ở các buôn như buôn Jun, buôn Lê… nơi phụ nữ vẫn ngày ngày chèo thuyền vượt hồ đến nương rẫy, plung là người bạn đồng hành thân thiết. Âm thanh mái chèo rẽ nước, tiếng trò chuyện rôm rả vang lên giữa không gian mênh mông tạo thành bản hòa ca đầy nhịp điệu của cuộc sống miền sơn thủy. Với những người con của Lắk, plung không chỉ là 1 vật dụng, đó chính là ký ức, là truyền thống, là niềm tự hào được gìn giữ qua từng thế hệ. Ông Y Vinh Êung, người dân xã Liên Sơn, Lắk cho hay: “Mỗi chiếc thuyền là 1 câu chuyện. Để làm nên 1 plung, người M’nông phải bỏ ra rất nhiều công sức, vừa khéo léo, vừa hiểu rõ đặc tính của từng loại gỗ. Có những chiếc thuyền gắn bó cả đời người, đi cùng bà con qua mùa nước nổi, qua mùa rẫy cạn”.

Người dân chèo plung trên hồ nước, nối tiếp nhịp sống văn hóa xưa

Với mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đặc trưng ấy, từ năm 2017, địa phương đã phối hợp với các đơn vị tổ chức hội đua thuyền độc mộc trong khuôn khổ lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột. Trên mặt hồ Lắk rộng lớn, các vận động viên địa phương khoác lên mình trang phục truyền thống, hăng say tranh tài trong tiếng hò reo cổ vũ của du khách thập phương. Những chiếc plung lướt nhanh, xé mặt hồ, tái hiện sinh động hình ảnh lao động cần cù, vững vàng và kỹ thuật điều khiển thuyền thuần thục của người M’nông.

Hội đua không chỉ là dịp để người dân thể hiện bản lĩnh và tình yêu với plung mà còn là sân chơi để quảng bá nét đẹp văn hóa bản địa đến với bạn bè gần xa. Mỗi mùa hội, du khách trong và ngoài nước lại đổ về hồ Lắk để chiêm ngưỡng 1 hoạt động thể thao độc đáo, mang đậm bản sắc vùng cao nguyên. Bạn Đinh Thị Khánh Huyền, sống tại Đắk Lắk chia sẻ: “Tôi đã sống ở đây 3 năm và năm nào cũng háo hức chờ đến lễ hội đua thuyền. Cảm giác đứng bên hồ, nghe tiếng trống hội, chứng kiến những chiếc plung lao vun vút trên mặt nước thật sự rất phấn khởi, rất đặc biệt”.

Không dừng lại ở khía cạnh lễ hội, hoạt động này còn mở ra những cơ hội phát triển kinh tế - du lịch bền vững cho địa phương. Thông qua việc tổ chức các hội thi, triển lãm và trình diễn đẽo thuyền truyền thống, tỉnh Đắk Lắk dần khẳng định được tiềm năng của mình trên bản đồ du lịch Tây Nguyên. Thuyền độc mộc trở thành điểm nhấn đặc biệt, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, các công ty du lịch trong nước và quốc tế tìm về vùng hồ Lắk để khai phá các tour trải nghiệm văn hóa sinh thái. Đây cũng là hướng đi mới trong công tác bảo tồn di sản phi vật thể, khi văn hóa không bị “đóng khung” trong bảo tàng, mà sống động trong chính cuộc sống hằng ngày, hiện diện trên mặt hồ, trên các hành trình lao động sản xuất của người dân bản địa.

Hương Ly