Doanh nghiệp Mỹ từng tổn thất bởi thuế nhập khẩu của ông Trump

Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tại New York vừa công bố báo cáo cho thấy những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh với Trung Quốc, hiện chiếm nửa số doanh nghiệp niêm yết tại Mỹ chứng kiến giá cổ phiếu giảm mạnh trong các ngày Tổng thống đắc cử Donald Trump công bố áp thuế năm 2018 và 2019. Trong 2 năm sau đó, lợi nhuận của họ cũng thấp hơn khoảng 13% so với các doanh nghiệp khác.

Mục tiêu chính của thuế nhập khẩu là bảo vệ doanh nghiệp Mỹ khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài. Nhờ thuế nhập khẩu, hàng trong nước sẽ rẻ hơn và người Mỹ sẽ chuyển sang mua hàng nội địa. "Tuy nhiên, phần lớn công ty ghi nhận cổ phiếu giảm giá mạnh trong ngày công bố thuế nhập khẩu. Chúng tôi cũng nhận thấy có sự sụt giảm về lợi nhuận, nhân lực, doanh thu và năng suất lao động sau đó", các nhà phân tích tại Fed New York viết.

Trước đó, nhiều nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng thuế nhập khẩu cản trở hoạt động kinh tế. Các báo cáo này xuất hiện trong bối cảnh giới chức, doanh nghiệp và các nhà kinh tế học nỗ lực đong đếm ảnh hưởng từ đề xuất tăng thuế nhập khẩu của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Vài tháng qua, tỷ phú Donald Trump dọa áp thuế nhập khẩu 10% với toàn bộ hàng hóa vào Mỹ. Với một số nước, mức thuế sẽ cao hơn rất nhiều, như 60-100% với Trung Quốc, 25% với Mexico và Canada, hay 100% với các nước BRICS.

Donald Trump và các cố vấn khẳng định thuế nhập khẩu là cách tăng thu ngân sách liên bang. Dù vậy, ai phải chịu mức tăng giá sản phẩm do thuế vẫn còn là câu hỏi khó.

Fed New York cho rằng lợi ích từ thuế nhập khẩu khó thành hiện thực do chuỗi cung ứng toàn cầu phức tạp và rủi ro các nước trả đũa. "Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng dòng tiền của các doanh nghiệp sẽ giảm mạnh. Thiệt hại sẽ trên diện rộng, nặng nề nhất là các công ty có hoạt động kinh doanh với Trung Quốc", báo cáo bình luận.

Nhóm tác giả báo cáo thu thập dữ liệu dựa trên một nghiên cứu cũ về thuế nhập khẩu nhiệm kỳ đầu của tỷ phú Donald Trump. Theo đó, chính sách thuế nhập khẩu của ông đã khiến cả doanh nghiệp và hộ gia đình Mỹ chịu thiệt hại. Trước khi tỷ phú Donald Trump nhậm chức ngày 20/1 tới, các nhà kinh tế đang chạy đua đánh giá về tác động tiềm tàng của vòng áp thuế kế tiếp.

Ben May - Giám đốc nghiên cứu kinh tế vĩ mô toàn cầu tại Oxford Economics - chỉ ra rằng việc áp thuế Mexico và Canada "có thể đẩy cả ba nền kinh tế tại Bắc Mỹ đến bờ vực suy thoái". GDP Mỹ có thể tăng chậm lại, hoặc giảm trong 2 năm tới. Còn thương mại toàn cầu có thể giảm 10%.

Dù vậy, một số nhà phân tích cho rằng Trump chưa chắc sẽ áp thuế nhập khẩu mạnh như ông từng cảnh báo. "Dù các chính sách của Trump có thể gây ra cú sốc lạm phát, khiến giá tăng mạnh và GDP Mỹ chậm lại đáng kể, chúng tôi không cho rằng ông ấy sẽ thực hiện tất cả những việc này", Greg Daco - nhà kinh tế học tại EY dự báo.

Tại một sự kiện ở New York hôm 4/12, Chủ tịch Fed Jerome Powell xác nhận họ "đang nghiên cứu, đánh giá, quan sát" xem tỷ phú Donald Trump sẽ thực sự làm gì và các nước khác có thể đáp trả như thế nào. Ông khẳng định những động thái ấy sẽ chưa ảnh hưởng đến quyết định của Fed, cho đến khi chính sách thực sự thay đổi và bắt đầu có tác động lên nền kinh tế.

Bảo Long/Reuters