Doanh nghiệp cần chủ động thanh toán không dùng tiền mặt

Các giao dịch thanh toán qua ngân hàng được chấp nhận khấu trừ thuế GTGT

Nhiều tiện ích khi thanh toán không dùng tiền mặt

TTKDTM không còn xa lạ với người dân, DN, khi tỷ lệ TTKDTM không ngừng tăng trưởng trong những năm gần đây. Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước khu vực 9 cho thấy, tổng số lượng giao dịch ATM, POS trên địa bàn năm 2024 tăng 26%; tổng số lượng giao dịch qua kênh Mobile banking tăng hơn 166%; qua kênh Internet banking tăng 28% so với năm 2023.

Các giao dịch thanh toán này không chỉ mang lại nhiều tiện ích cho người dân, mà còn hỗ trợ DN thanh toán thuận lợi hơn. Theo đó, DN sẽ kiểm soát dòng tiền tốt hơn, hạn chế thất thoát và tránh sai sót trong giao dịch. Việc áp dụng toàn bộ phương thức TTKDTM còn giúp kế toán minh bạch hơn trong hạch toán, tra soát giao dịch dễ dàng và đáp ứng tốt hơn các yêu cầu về thuế và kiểm toán. Theo đó, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cũng như các cơ quan liên quan đã có rất nhiều giải pháp để thúc đẩy TTKDTM ở khu vực DN.

Theo chia sẻ của Chi cục Thuế khu vực XII, Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) số 48/2024/QH15 ngày 26/11/2024 của Quốc hội, có hiệu lực từ 1/7/2025 sẽ có nhiều điểm mới. Trong đó, nội dung được nhiều DN quan tâm là thay đổi điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Cụ thể, DN mua vào hàng hóa, dịch vụ dưới 20 triệu đồng phải có chứng từ TTKDTM. Trong khi trước đó có quy định, hàng hóa, dịch vụ mua từng lần có giá trị dưới 20 triệu đồng thì không cần có chứng từ TTKDTM để khấu trừ thuế GTGT.

DN phải thực hiện giao dịch thông qua hệ thống ngân hàng hoặc các nền tảng thanh toán số để đảm bảo điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Quy định này được kỳ vọng sẽ giảm tình trạng trốn thuế, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong quản lý tài chính.

Chủ động thay đổi phương thức thanh toán

Tại khóa đào tạo nâng cao năng lực quản trị thuế năm 2025 và những lưu ý trong chính sách thuế 2024 do Chi cục Thuế khu vực XII tổ chức gần đây, một số DN cho rằng, việc yêu cầu phải có chứng từ TTKDTM đối với hàng hóa, dịch vụ mới đáp ứng điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào gây khó khăn cho DN. Bởi, DN thường có thói quen thanh toán các khoản tiền nhỏ như: Mua sắm vật tư, tiếp khách… theo hình thức tiền mặt hoặc thanh toán qua tài khoản cá nhân. Lý do được DN đưa ra chính là hạ tầng thanh toán hiện nay chưa đáp ứng, việc thanh toán bằng tiền mặt cho các khoản thanh toán nhỏ thuận tiện hơn TTKDTM.

Tuy nhiên thực tế, hạ tầng tầng TTKDTM hiện nay rất phát triển, không chỉ người dân, DN mà nhiều quán ăn, buôn bán nhỏ, thậm chí người bán rau, cá ở chợ đều đã trang bị mã QR khách hàng thanh toán thuận tiện hơn.

Bà Nguyễn Thị Thúy Nga, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Tư vấn tài chính và Kế toán FAC cho rằng, việc khuyến khích TTKDTM sẽ góp phần định hình một nền kinh tế số minh bạch, an toàn và phát triển bền vững trong tương lai. DN cần nhận thức rõ ràng và tuân thủ quy định này nhằm đảm bảo không xảy ra các vấn đề bất cập về sau. Trong đó, kế toán cần chủ động điều chỉnh cách làm và kiểm soát rủi ro từ sớm. Công ty TNHH Tư vấn tài chính và Kế toán FAC cũng đã áp dụng TTKDTM hoàn toàn từ nhiều năm trước.

Bà Nguyễn Thị Thúy Nga cũng gợi ý, DN cần chuẩn hóa danh sách các phương thức thanh toán được chấp nhận không giới hạn trong hình thức chuyển khoản ngân hàng, với nhiều giải pháp khác như thẻ tín dụng công ty, ví điện tử DN, cổng thanh toán điện tử… DN có thể yêu cầu các cá nhân thực hiện nhiệm vụ thanh toán tạo tài khoản cá nhân thì chỉ được phục vụ cho nhiệm vụ thanh toán của công ty và không được phát sinh các giao dịch khác. Người này phải ký hợp đồng với công ty có đóng bảo hiểm bắt buộc và nội dung này phải có trong quy định, quy chế tài chính của DN...

Đồng thời, DN phải thiết lập quy trình kiểm soát chi phí ba bước: Trước - trong - sau thanh toán. Trước khi phát sinh chi phí, DN cần có phê duyệt ngân sách và quy định hình thức thanh toán phù hợp; trong quá trình thanh toán, kế toán và bộ phận duyệt chi phải kiểm tra lại giá trị và phương thức đảm bảo theo phê duyệt ban đầu; sau khi thanh toán phải lưu trữ đầy đủ chứng từ đối chiếu. Đây là cách giúp DN chủ động kiểm soát từ đầu, tránh bị truy thu khi quyết toán. Ngoài ra, DN cũng phải chủ động đưa ra quy định mới trong hoạt động thanh toán với các đối tác, cần thiết đưa nội dung này vào hợp đồng và hướng dẫn đối tác thực hiện nhằm giảm thiểu rủi ro.

Bài, ảnh: Hoàng Loan