Hoạt động sản xuất Trung Quốc giảm mạnh, kinh tế đối mặt nhiều áp lực

Theo khảo sát của Caixin/S&P Global vừa công bố, chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất chỉ đạt 48,3 điểm, thấp hơn nhiều so với dự báo trung bình 50,6 điểm của Reuters và giảm mạnh so với 50,4 điểm trong tháng 4. Chỉ số này rơi xuống dưới ngưỡng 50, mốc phân định giữa tăng trưởng và suy giảm. Đây là lần đầu tiên PMI khu vực tư nhân quay lại vùng suy giảm kể từ tháng 9/2023.

Khảo sát của Caixin được thực hiện giữa tháng và tập trung vào hơn 500 doanh nghiệp tư nhân định hướng xuất khẩu, phản ánh rõ sự suy yếu của nhu cầu quốc tế. Đơn hàng xuất khẩu mới giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 7/2023, trong khi tổng lượng đơn hàng cũng ghi nhận mức giảm lần đầu tiên trong 8 tháng qua, một chỉ báo cho thấy nhu cầu toàn thị trường đang suy yếu rõ rệt.

Dây chuyền lắp ráp xe tại nhà máy của FAW-Volkswagen Automotive Co., Ltd, chi nhánh Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc

Bên cạnh đó, tỉ lệ việc làm trong khu vực sản xuất tiếp tục giảm tháng thứ hai liên tiếp, với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 1/2024. Hàng tồn kho cũng tăng trở lại do doanh số sụt giảm và giao hàng chậm.

Trước đó, Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố PMI chính thức tháng 5 đạt 49,5 điểm, dù cải thiện nhẹ so với 49 điểm tháng 4 nhưng vẫn dưới 50. Lĩnh vực phi sản xuất bao gồm ngành dịch vụ và xây dựng cũng giảm nhẹ, xuống 50,3 điểm, theo dữ liệu của LSEG.

Suy giảm sản xuất diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm hoãn áp thuế 145% lên hàng hóa Trung Quốc trong 90 ngày sau thỏa thuận đàm phán thương mại hai nước tại Thụy Sĩ. Hiện, Mỹ đang áp mức thuế trung bình 51,1% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi Trung Quốc áp thuế 32,6% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson.

Trong tháng 4, sản lượng công nghiệp (chỉ tiêu đo giá trị hàng hóa được sản xuất) tăng 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức tăng 7,7% của tháng 3. Xuất khẩu tăng 8,1%, vượt kỳ vọng, chủ yếu nhờ đơn hàng từ các quốc gia Đông Nam Á, bù đắp sự sụt giảm từ Mỹ. Tuy nhiên, doanh số bán lẻ trong tháng 4 chỉ tăng 5,1% so với cùng kỳ, thấp hơn kỳ vọng. Giá bán buôn, giá tiêu dùng tiếp tục giảm. Đặc biệt, đầu tư bất động sản, một trong những lĩnh vực then chốt của nền kinh tế giảm 10,3% trong 4 tháng đầu năm.

Bất chấp những trở ngại từ thuế quan và áp lực giảm phát kéo dài, lợi nhuận ngành công nghiệp Trung Quốc vẫn tăng tháng thứ hai liên tiếp, nhờ các biện pháp hỗ trợ thanh khoản từ Chính phủ. Trong tháng 5, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ khi hạ lãi suất thêm 10 điểm cơ bản và giảm tỉ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) thêm 50 điểm cơ bản. Các biện pháp này nhằm tăng thanh khoản trong hệ thống ngân hàng và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Dù vậy, nền kinh tế Trung Quốc vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Theo ông Ting Lu - Kinh tế trưởng phụ trách Trung Quốc tại Nomura, Bắc Kinh đang phải đương đầu với “cú đánh kép” từ cuộc chiến thương mại kéo dài và sự lao dốc trong lĩnh vực bất động sản. Ông dự báo Chính phủ Trung Quốc sẽ cần thực hiện những biện pháp mạnh tay hơn để vực dậy thị trường bất động sản và thúc đẩy tiêu dùng nội địa. “Khi các động lực tăng trưởng truyền thống như bất động sản và xuất khẩu dần trở thành lực cản, Bắc Kinh có thể buộc phải cải cách sâu rộng về hệ thống an sinh và hỗ trợ sinh con để thúc đẩy tiêu dùng một cách bền vững”, ông nhận định.

Quang Chiến