Điều ít biết về những nhân tố chủ chốt đứng sau thành công của DeepSeek

Nhà sáng lập DeepSeek Liang Wenfeng

Start-up trí tuệ nhân tạo trẻ tuổi của Trung Quốc, DeepSeek đã nhanh chóng chứng tỏ được khả năng và tầm ảnh hưởng trên toàn cầu, thậm chí khiến nhiều “gã khổng lồ” công nghệ quốc tế phải dè chừng.

Đứng sau thành công đó là ông Liang Wenfeng (Lương Văn Phong), một nhà sáng lập kín tiếng nhưng đầy tham vọng, cùng đội ngũ kỹ sư trẻ tài năng.

Từ một quỹ đầu tư định lượng, DeepSeek đã bứt phá để trở thành biểu tượng mới trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI). Sự phát triển thần tốc của công ty không chỉ phản ánh tiềm năng của Trung Quốc, mà còn đặt ra thách thức cho các đối thủ nước ngoài.

THẦN ĐỒNG TOÁN HỌC

Nhà sáng lập của DeepSeek, Liang Wenfeng đã được một số phương tiện truyền thông phương Tây gọi là "Sam Altman của Trung Quốc". Tuy nhiên, khác với người đồng cấp ở Thung lũng Silicon, Liang là một người kín tiếng hơn nhiều.

Cho đến thời gian gần đây, ông Liang bắt đầu nhận được nhiều sự chú ý từ giới truyền thông trong và ngoài nước khi chatbot DeepSeek vươn lên dẫn đầu trên bảng xếp hạng ứng dụng toàn cầu.

Tháng trước, Liang Wenfeng được chào đón như một người hùng tại quê nhà Trung Quốc. Ông đã xuất hiện tại một chương trình bàn tròn do Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường dẫn dắt, và gần đây nhất đã tham dự một hội nghị kín do Chủ tịch Tập Cận Bình chủ trì vào đầu tuần này.

Hình ảnh CEO Liang Wenfeng trong cuộc họp với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường

Vị CEO 40 tuổi này rất hiếm khi xuất hiện trước truyền thông, ngoại trừ hai cuộc phỏng vấn hiếm hoi với trang tin công nghệ Trung Quốc 36Kr vào năm 2023, 2024.

Những cuộc phỏng vấn này cho thấy hình ảnh một người chủ doanh nghiệp đầy lý tưởng, với khát vọng cách mạng hóa, định hình tương lai trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) - một loại AI có khả năng mô phỏng trí tuệ con người - và đưa Trung Quốc trở thành một cường quốc công nghệ hàng đầu thế giới.

“Cha đẻ” DeepSeek Liang Wenfeng sinh năm 1985 và lớn lên tại Trạm Giang, một thành phố cảng và trung tâm thương mại ở miền nam Trung Quốc. Theo truyền thông địa phương, ông là một học sinh xuất sắc, đặc biệt có năng khiếu nổi bật về toán học.

Sau khi tự học giải tích từ cấp hai, ông Liang được tuyển thẳng vào Đại học Chiết Giang năm 2002, sau đó nhận bằng cử nhân và thạc sĩ về kỹ thuật thông tin và truyền thông vào năm 2010.

Với chuyên môn về thị giác máy tính, vào năm 2008, Liang Wenfeng bắt đầu viết thuật toán học máy để phân tích xu hướng thị trường và dữ liệu vĩ mô nhằm đưa ra quyết định đầu tư.

Khi đó, AI dù chưa phổ biến trong các chiến lược đầu tư định lượng, nhưng ông Liang Wenfeng đã được truyền cảm hứng từ Jim Simons, người tiên phong trong lĩnh vực đầu tư định lượng và là nhà sáng lập của Renaissance Technologies, một trong những quỹ đầu tư thành công nhất thế giới.

HỘI TỤ NHÂN TÀI

Sát cánh cùng với Liang Wenfeng còn là một đội ngũ nhân sự trẻ tuổi và tài năng. Ngoài các nhà phát triển công nghệ chủ chốt, DeepSeek chủ yếu chia sẻ đội ngũ quản lý cấp cao, nhân sự vận hành, bộ phận nhân sự và kế toán tài chính từ công ty mẹ High-Flyer, theo nguồn tin thân cận với công ty tiết lộ.

High-Flyer Asset Management được ông Liang Wenfeng và người bạn đại học Jin Xu thành lập vào năm 2015.

Ông Jin Xu tốt nghiệp từ Học viện Danh dự Chu Kha Trấn của Đại học Chiết Giang, nơi chỉ tuyển chọn những sinh viên xuất sắc nhất. Ông có nền tảng nghiên cứu về định vị robot tự động và học máy. Ông cũng từng là thành viên chủ chốt trong dự án dẫn đường thị giác cho chương trình thám hiểm Mặt Trăng của Trung Quốc. Trong những năm 2010, Xu từng làm việc tại Huawei Technologies trong mảng phát triển phần mềm. Hiện ông đang đứng đầu bộ phận phát triển công nghệ và chiến lược giao dịch của High-Flyer, theo hồ sơ trên nền tảng dữ liệu quỹ đầu tư tư nhân PaiPaiWang.

Những quỹ đầu tư mà ông Liang Wenfeng và Jin Xu quản lý đều có hiệu suất hoạt động hiệu quả, với tỷ suất lợi nhuận trung bình hơn 20% trong năm 2024, cao hơn mức tăng khoảng 15% của chỉ số CSI 300 và 5% của CSI 500 - chỉ số theo dõi các công ty vốn hóa nhỏ của Trung Quốc. Một phần lợi nhuận từ quỹ đầu tư định lượng này đã được tái đầu tư vào DeepSeek, theo ông Liang chia sẻ với 36Kr vào năm 2023.

Một nhân vật chủ chốt khác tại DeepSeek, ông Zhengzhe Lu - đồng CEO High-Flyer - cũng là cựu sinh viên Đại học Chiết Giang, sau đó lấy bằng thạc sĩ tại Trường Kinh tế và Chính trị London (LSE). Trước khi gia nhập High-Flyer, ông Lu từng làm việc tại Ngân hàng Thương mại Trung Quốc (China Merchants Bank), phụ trách nghiên cứu vĩ mô và đầu tư phái sinh quốc tế.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông vào năm 2023, ông Zhengzhe Lu chia sẻ: "Chúng tôi quyết định thành lập một đội ngũ hoàn toàn mới, độc lập và giống như một startup thứ hai. Bởi chúng tôi muốn làm những điều có giá trị lớn hơn, vượt ra ngoài ngành đầu tư”.

Và ngay sau đó High-Flyer tuyên bố chính thức tách DeepSeek thành một công ty độc lập, mở rộng lĩnh vực hoạt động vượt khỏi đầu tư và tập trung theo đuổi AGI.

Đa phần các thành viên của DeepSeek đều là kỹ sư, chuyên gia khoa học máy tính và AI tốt nghiệp từ những trường đại học lớn của Trung Quốc như Đại học Thanh Hoa và Đại học Bắc Kinh. Một số thành viên còn có bằng cấp từ các đại học hàng đầu Mỹ và từng làm việc tại Nvidia, Microsoft, nhưng đã quyết định quay về Trung Quốc để tham gia vào làn sóng AI đang phát triển mạnh tại đây.

Một điểm khác biệt quan trọng của DeepSeek so với các công ty AI khác là độ tuổi trung bình rất trẻ. Công ty ưu tiên tuyển dụng những sinh viên mới tốt nghiệp, ít kinh nghiệm làm việc, nhưng có thành tích học thuật xuất sắc.

Trụ sở DeepSeek tại Bắc Kinh, Trung Quốc

Trong cuộc phỏng vấn năm 2023, ông Liang nhấn mạnh rằng kinh nghiệm không phải là yếu tố quan trọng nhất trong dài hạn: “Tài năng, trí tuệ, sự sáng tạo và đam mê mới là điều cốt lõi”.

Năm 2024, ông Liang khẳng định mặc dù Trung Quốc chưa có 50 nhân tài hàng đầu trong AI, DeepSeek đang hướng đến việc tự đào tạo những tài năng này. Một chuyên gia tuyển dụng của DeepSeek chia sẻ với CNBC: "Chúng tôi đánh giá dựa trên bằng cấp học thuật, giải thưởng từ các cuộc thi lập trình quốc tế và các báo cáo khoa học được xuất bản trên các tạp chí hàng đầu trong ngành”.

Ngoài ra, công ty còn thu hút được nhân tài nhờ mức lương cạnh tranh và môi trường làm việc linh hoạt, không quá ràng buộc và khắt khe như các tập đoàn công nghệ lớn.

Mỹ Hân