Điều gì đang xảy ra trên thị trường chứng khoán?

Từ đầu tháng 10 tới nay, chứng khoán không có phiên giao dịch nào vượt mốc 20.000 tỉ đồng.

Những biến động

Trong giai đoạn vừa qua, thị trường chứng khoán rơi vào giai đoạn trầm lắng, thanh khoản thấp khiến giới đầu tư rất dè dặt trong giao dịch. Thêm nữa, tình trạng nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ròng cũng khiến thị trường bớt hấp dẫn hơn.

Bối cảnh này gây khá nhiều ngạc nhiên sau nhiều động thái mở ra các cơ hội đầu tư hấp dẫn, như việc cho phép triển khai nghiệp vụ giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước bằng tiền của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài (non-prefunding), chưa kể số tài khoản chứng khoán đăng ký đã đạt con số hơn 9 triệu tài khoản.

Các chuyên gia phân tích Fmarket, đối tác chiến lược đang phân phối gần 50 sản phẩm quỹ mở của các công ty quản lý quỹ hàng đầu Việt Nam đã mô tả thị trường lúc này như sau.

Từ đầu năm 2024, thị trường chứng khoán trong nước vẫn đang dao động trong biên độ hẹp, khi chỉ số VN-Index luôn biến động trong vùng 1.165 – 1.300 điểm.

Dù vậy, không ít nhà đầu tư chứng khoán vẫn đang gặp khó khăn khi tìm kiếm lợi nhuận đạt kỳ vọng trong ngắn hạn, trường hợp ít tích cực hơn, lợi nhuận âm là chuyện bình thường.

Trong thời gian gần đây, có thời điểm chỉ số VN Index giảm sâu về mốc 1.200 điểm, khối ngoại vẫn trên đà bán ròng mạnh từ năm 2023 đến nay, với tổng lượng bán ròng từ đầu năm đến tháng 11-2024 là khoảng 85.000 tỉ đồng, chỉ riêng tháng 11 đã bán ròng tới 12.000 tỉ đồng.

Ông Chen Chia Ken, Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Phú Hưng nhận định, thị trường kém hào hứng vì đang thiếu hàng hóa hấp dẫn. Trong khi nhà đầu tư nước ngoài bán ròng vì chênh lệch lãi suất giữa tiền đồng và USD vẫn còn cao. Vì khi lãi suất USD cao hơn lãi suất tiền đồng, nhà đầu tư nước ngoài có thể chuyển tiền về nước để gửi tiết kiệm và thu được lợi nhuận cao hơn.

Nhà đầu tư cá nhân trong nước cũng không còn tích cực giao dịch và dẫn dắt thị trường như trước. Điều này thể hiện qua việc tiền gửi của nhà đầu tư cá nhân tại tài khoản công ty chứng khoán giảm dần.

Chưa kể, với tỉ trọng cao trong đầu tư trên thị trường chứng khoán nhưng nhà đầu tư cá nhân thường bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông. Khi thị trường trầm lắng, dòng vốn từ nhà đầu tư cá nhân cũng bị chi phối theo.

Tiến sĩ Hồ Quốc Tuấn cho biết, những lo ngại về cuộc chiến thương mại sắp tới cũng như những dự báo không tích cực về tăng trưởng kinh tế toàn cầu từ các tổ chức quốc tế khiến giới đầu tư đánh giá kinh tế Mỹ sẽ an toàn hơn trong thời gian tới và đưa tiền về đây.

Điều này cũng ảnh hưởng ít nhiều đến thị trường chứng khoán Việt trong thời gian vừa qua.

Theo giới phân tích, các công ty công nghệ đang tạo ra những câu chuyện tiềm năng vẽ lại nền kinh tế tăng trưởng theo một con đường khác biệt trong tương lai đã hút tiền giới đầu tư. Trong khi đó, trên thị trường chứng khoán Việt, cổ phiếu công nghệ không nhiều, tỉ trọng lớn thuộc về cổ phiếu bất động sản và ngân hàng, vốn chưa có nhiều sức hấp dẫn trong thời điểm hiện nay.

Những chính sách thương mại sắp tới của Mỹ đang khiến đồng USD mạnh lên và gây áp lực tỉ giá USD/VND. Khi đồng nội tệ giảm giá, lợi nhuận đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài khi quy đổi về đồng nội tệ sẽ giảm. Điều này cũng khiến nhà đầu tư nước ngoài rút vốn, gây áp lực bán lên thị trường chứng khoán.

Những triển vọng cho năm mới

Triển vọng của chứng khoán vẫn nhiều khởi sắc trong năm 2025 nếu nhìn về các nhân tố đang tạo ra bước ngoặt trên thị trường.

Theo ông Chen Chia Ken, năm 2025 sẽ là một cột mốc quan trọng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước quyết liệt cải cách, cùng với việc gỡ bỏ rào cản giao dịch đối với nhà đầu tư nước ngoài, đã mở ra cơ hội nâng hạng thị trường.

Bên cạnh đó, dự báo về việc giảm lãi suất ở các nước phát triển và nhiều hàng hóa mới sẽ được đưa ra thị trường sẽ càng thúc đẩy dòng vốn ngoại đổ vào Việt Nam, tạo nên một năm đầy triển vọng cho thị trường chứng khoán.

Bà Tạ Thanh Bình, Tổng giám đốc Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cho biết, thị trường chứng khoán vẫn hấp dẫn với giới đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư ngoại dựa trên các yếu tố về sự đa dạng sản phẩm, tính hấp dẫn và sự chuyển biến về mặt chất lượng trong năm 2025.

Đó là từ đầu năm 2025, quy định mới yêu cầu các doanh nghiệp niêm yết lớn phải công bố thông tin bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh. Mặc dù quy định này đã được đưa ra từ năm 2015, việc thực thi vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên, với tính bắt buộc cao hơn, các doanh nghiệp sẽ phải nâng cao chất lượng công bố thông tin, từ đó thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài và góp phần nâng cao tính minh bạch của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) luật hóa các hành vi vi phạm quan trọng trên thị trường chứng khoán cho thấy quyết tâm cao độ của cơ quan quản lý trong việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương thị trường. Điều này sẽ tạo ra sự an tâm cho giới đầu tư khi giao dịch trong một thị trường an toàn, và có sự bảo vệ tài sản nhà đầu tư ở mức độ cao.

“VSDC phối hợp với Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) hoàn tất kiểm thử và triển khai hợp đồng tương lai VN100 vào đầu năm 2025 sẽ mang đến một làn gió mới cho thị trường chứng khoán.

Sự xuất hiện của VN100 sẽ giúp đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư, giảm thiểu sự tập trung quá mức vào VN30 và khắc phục một số hạn chế của chỉ số này.

Đồng thời, việc điều chỉnh và hoàn thiện chỉ số VN30 theo chỉ đạo của UBCKNN cũng sẽ góp phần nâng cao chất lượng và tính đại diện của chỉ số này. Sự kết hợp của các yếu tố trên hứa hẹn sẽ tạo ra một thị trường chứng khoán năng động hơn, hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư” – bà Bình cho biết.

Theo bà Nguyễn Thị Việt Hà, quyền Chủ tịch Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE), UBCKNN đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên sang thị trường mới nổi vào năm 2025. Với việc nâng hạng này, thị trường chứng khoán dự kiến thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài thêm 20-22 tỉ USD đến năm 2030.

Đây cũng là nguồn vốn cho đầu tư phát triển bền vững tại các doanh nghiệp niêm yết. Trên cơ sở này, sẽ có thêm nhiều dòng vốn đầu tư nữa nếu thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển theo hướng xanh, sạch và bền vững.

PHƯƠNG MINH