Diễn đàn Mekong Connect 2024: Nguồn lực cho liên kết vùng bền vững

Quang cảnh khai mạc phiên toàn thể Diễn đàn Mekong Connect 2024. Ảnh: Thanh Sang-TTXVN

Liên kết chặt chẽ giữa Đồng bằng sông Cửu Long và Tp.Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế, thương mại, công nghệ hàng đầu cả nước là chìa khóa giúp vùng vượt qua các thách thức nghiêm trọng về biến đổi khí hậu, giúp vùng tối ưu hóa nguồn lực, gia tăng giá trị.

Đây là một trong những giải pháp phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt đưa ra tại phiên buổi Tọa đàm “Nguồn vốn đầu tư và nguồn lực cho liên kết bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long - Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước”. Tọa đàm nằm trong khuôn khổ Diễn đàn Mekong Connect 2024 do UBND tỉnh An Giang tổ chức tại Trường Đại học

An Giang sáng 18/12.

Vùng Đồng bằng sông Cửu Long được xem địa bàn chiến lược, trung tâm sản xuất lương thực, vựa lúa lớn nhất cả nước khi chiếm khoảng 50% sản lượng lúa, đóng góp hơn 90% gạo xuất khẩu; đóng góp khoảng 60% kim ngạch xuất khẩu thủy sản. Vùng còn chiếm khoảng 60% sản lượng trái cây của cả nước, xuất khẩu sang các thị trường lớn như: EU, Mỹ, Nhật và Trung Quốc, góp phần tăng giá trị nông nghiệp Việt Nam. Vùng còn có tiềm năng rất lớn để phát triển dịch vụ logistics, du lịch...

Mặc dù là trụ cột quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp của cả nước, nhưng Đồng bằng sông Cửu Long hiện đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, sụt lún đất, suy thoái nguồn nước, ô nhiễm môi trường, hạ tầng yếu kém. Đặc biệt là sự thiếu hụt các nguồn lực cho đầu tư phát triển bền vững. Từ đó đòi hỏi các địa phương trong vùng phải có chiến lược phát triển dài hạn, bền vững. Trong đó, các địa phương cần tập trung quản lý tài nguyên nước, cải tiến công nghệ trong sản xuất, chế biến nông nghiệp, thủy sản và đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt đánh giá, qua Diễn đàn Mekong Connect, vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang đẩy mạnh các hoạt động, mô hình khởi nghiệp theo định hướng phát triển bền vững, kinh tế xanh, công nghệ xanh, thúc đẩy thương mại bền vững và tận dụng tốt nguồn lực sẵn có của địa phương. Đây là hướng đi đúng đắn, để bắt kịp xu thế của thế giới trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực cạnh tranh của vùng.

Để Đồng bằng sông Cửu Long phát triển bền vững, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt lưu ý, các địa phương trong vùng cần phối hợp với các trường, viện, các nhà khoa học để nghiên cứu, tạo ra các giống lúa chất lượng cao thích ứng với biến đổi khí hậu; tập trung phát triển giống cây dược quý; tạo ra các chế phẩm vi sinh vật phục vụ canh tác, xử lý môi trường. Qua đó, giúp các địa phương trong vùng nâng cao năng suất cây trồng, nâng cao khả năng chống chịu sâu hại, giảm phát thải ra môi trường… để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Để kết nối, hợp tác phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long với Tp. Hồ Chí Minh và cả nước, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh, kết nối giao thông đến các địa phương đang là thách thức lớn đối với vùng. Vì vậy, Đồng bằng sông Cửu Long cần tập trung đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, trong đó cần thay thế nguồn vật liệu tự nhiên như: cát, đá, sỏi, ... đang dần cạn kiệt, chuyển sang nghiên cứu sử dụng các nguồn vật liệu khác như: sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón; xử lý cát mặn làm vật liệu xây dựng.

Ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu định hướng, chỉ đạo. Ảnh: Thanh Sang-TTXVN

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cũng đề nghị các địa phương cần đẩy mạnh liên kết vùng, nâng cao nguồn vốn đầu tư, nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng cường huy động nguồn lực ngoài ngân sách đầu tư cho hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Nhận thức được vai trò, trách nhiệm đầu tàu kinh tế của cả nước, Phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Dương Ngọc Hải cho biết, thời gian qua Tp. Hồ Chí Minh và vùng Đồng bằng sông Cửu Long triển khai nhiều chương trình hợp tác như: Kết nối doanh nghiệp, kết nối cung - cầu hàng hóa, xúc tiến đầu tư - thương mại nhằm hỗ trợ quảng bá, giới thiệu, tìm kiếm đầu ra cho các sản phẩm làng nghề, sản phẩm đặc sản của vùng đến với người dân Tp. Hồ Chí Minh và khách du lịch. Quá trình liên kết, hợp tác giao thương giữa Tp. Hồ Chí Minh và vùng Đồng bằng sông Cửu Long đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế bền vững cho vùng và sự phát triển chung của cả nước.

“Tuy nhiên việc liên kết phát triển kinh tế giữa Tp. Hồ Chí Minh và Đồng bằng sông Cửu Long chưa đạt như kỳ vọng do hoạt động liên kết vùng chưa đi vào chiều sâu do thách thức về điều kiện tự nhiên, công nghệ, vốn đầu tư, chất lượng nguồn nhân lực, kết cấu hạ tầng, môi trường đầu tư - kinh doanh và cơ chế quản trị - hợp tác- liên kết vùng. Từ đó, việc khai thác các nguồn lực để thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội Đồng bằng sông Cửu Long theo đúng hướng quy hoạch còn nhiều khó khăn, chưa đạt hiệu quả”, ông Hải nêu ra tại buổi tọa đàm.

Với nhiều điều kiện thuận lợi, ông Hải cho biết, Tp. Hồ Chí Minh sẽ phát huy vai trò nòng cốt, đầu tàu trong liên kết phát triển nhằm thực hiện các chiến lược đột phá về phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng số, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo động lực, không gian phát triển mới cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long và các khu vực, địa phương trong cả nước. Tp. Hồ Chí Minh cam kết sẽ tiếp tục tích cực giới thiệu các doanh nghiệp lớn tham gia đầu tư tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long, tạo động lực đồng hành chính quyền đối với các doanh nghiệp trong hợp tác song phương và đa phương với các tỉnh, thành.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng, Mekong Connect 2024 là cơ hội tốt để tỉnh An Giang giới thiệu đến các nhà đầu tư trong và ngoài nước về tiềm năng, lợi thế của tỉnh về nông nghiệp, du lịch và kinh tế biên mậu; tăng cường sự kết nối, mở rộng quan hệ hợp tác giữa tỉnh An Giang với Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành liên kết chuỗi giá trị, nắm bắt xu hướng thị trường, định hướng cho nông sản, ứng dụng công nghệ để kết nối chuỗi giá trị, nâng cao giá trị gia tăng, đẩy mạnh thương mại hóa nông sản và tăng cường hội nhập thị trường.

Tỉnh An Giang

sẵn sàng hợp tác, chia sẻ có trách nhiệm với tất cả các bên trong tất cả các lĩnh vực; huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư, hợp tác phát triển công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh yếu tố liên kết vùng, phát triển các hạ tầng giao thông, thủy lợi, quản lý nguồn nước, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Thanh Sang/TTXVN