Đi qua vùng cát…

Đứng vững trên cát…

Cam Thủy là xã vùng cát thuần nông, diện tích chủ yếu của địa phương là cát trắng. Ở đây, từ lâu, gió Lào, cát trắng, vấn nạn cát bay, cát nhảy, cát lấp là những điều luôn được nhắc đến trong mỗi lần trò chuyện với lãnh đạo chính quyền địa phương. Vậy mà bây giờ, Cam Thủy đã trở thành trọng điểm trồng rau sạch của huyện Lệ Thủy.

Tôi theo chân anh Trần Như Lĩnh, cán bộ Nông nghiệp của xã Cam Thủy đi dọc theo những trảng cát dài nơi đây. Sinh ra từ làng cát, gắn bó với cát hơn nửa thế kỷ, với anh Lĩnh, được nhìn thấy sự thay đổi của quê hương, tinh thần vượt khó, vượt khổ của người dân vùng cát để vươn lên là điều rất đáng trân trọng.

Ngôi nhà của chị Trần Thị Luyên (SN 1977), thôn Hòa Luật Nam nằm cạnh những đồi cát chạy dọc và sát với làng. Gắn bó với nghề truyền thống trồng rau sạch ở vùng đất này đã hơn hai thập kỷ, trên diện tích đất hiện có của gia đình, chị Luyên đã chia thành những ô bàn cờ để trồng rau màu.

“Trước đây, gia đình tôi chỉ trồng rau tự phát, manh mún, nhỏ lẻ nên thu nhập không cao. Hơn 10 năm trở lại đây, tôi đã không ngừng cải tạo vùng cát, đầu tư xây dựng hệ thống tưới tiêu, che chắn bài bản, vì vậy, cây rau cho gia đình tôi thu nhập khá. Với hơn 600m2 đất trong vườn nhà, tôi đã tiến hành trồng các loại rau: Cải mầm, xà lách, cải ngọt, ngò gai, rau răm… Hàng năm, từ trồng rau, gia đình tôi có thu nhập gần 200 triệu đồng…”, chị Luyên chia sẻ.

Ứng dụng công nghệ cao vào trồng dưa lưới tại xã Hưng Thủy.

Trung bình mỗi ngày, gia đình chị xuất bán từ 20-50kg rau màu các loại, cho thu nhập khoảng 600.000-700.000 đồng. Thị trường tiêu thụ rau chủ yếu tập trung tại các chợ truyền thống ở tỉnh Quảng Trị và TP. Đồng Hới. Giờ, rau sạch ở thôn Hòa Luật Nam đã được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP…

Khó ai có thể hình dung về một vùng quê nghèo cách đây hơn chục năm chỉ có những đồi cát trắng hoang sơ và người dân nhọc nhằn mưu sinh. Giờ đến với xã Hưng Thủy, dễ dàng nhận thấy, cách làm ăn của người dân nơi đây đã có những thay đổi.

Anh Nguyễn Quang Vinh (SN 1983), ở thôn Hòa Đông, một nông dân chính hiệu ở vùng đất cát xã Hưng Thủy là người tiên phong, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, nhằm tạo ra sản phẩm sạch, đáp ứng nhu cầu thị trường, mang lại lợi nhuận hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

“Năm 2017, tôi mạnh dạn đầu tư khoảng 500 triệu đồng xây dựng nhà màng với diện tích 500m2 để trồng dưa lưới. Với tôi, trồng dưa lưới không khó, nhưng cần am hiểu kỹ thuật chăm sóc, nếu không dưa không đạt chất lượng. Chỉ cần tuân thủ đúng quy trình canh tác, dưa lưới sẽ cho thu nhập gấp 20 lần trồng lúa...”, anh Vinh thông tin.

Theo anh Vinh, hiện tại anh đang làm 3 nhà màng với diện tích khoảng 1.500m2, trung bình vào vụ thu hoạch dưa mỗi nhà màng cho năng suất khoảng 2,5 tấn. Hiện dưa lưới đang được thương lái thu mua với giá 40.000 đồng/kg, mỗi vụ anh thu về hơn 7,5 tấn dưa lưới, sau khi trừ chi phí anh Vinh lãi hơn 50 triệu đồng/nhà màng…

“Mặc dù trồng dưa lưới mang lại hiệu quả kinh tế cao, nhưng vốn đầu tư ban đầu cũng khá lớn, nên nhiều nông dân ở địa phương dù muốn áp dụng nhưng không có điều kiện đầu tư. Mong các đơn vị, ngành có chính sách hỗ trợ; đồng thời, kết nối, tạo sự liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định, bền vững cho nông sản địa phương…”, anh Vinh chia sẻ.

Bài toán phát triển bền vững…

Bài toán về phát triển kinh tế-xã hội bền vững cho vùng cát huyện Lệ Thủy, trong đó có các xã Cam Thủy, Hưng Thủy luôn là trăn trở của chính quyền địa phương trong nhiều năm qua. Nhưng, thực tế, bài toán này vẫn còn có những thách thức…

Bí thư Đảng ủy xã Cam Thủy Nguyễn Bá Trọng cho biết, có thể khẳng định rằng, Cam Thủy là địa phương luôn đi đầu trong việc khắc phục những khó khăn, phát huy thế mạnh của vùng đất để phát triển kinh tế-xã hội. Ở địa phương, giờ đã xác định, quy hoạch, định hình được vùng đất nào trồng lúa, trồng rừng, phát triển chăn nuôi để đất cát không phải hoang hóa…

Hiện, toàn xã có khoảng hơn 200 hộ dân trồng rau màu và các cây gia vị khác với diện tích khoảng 85ha. Trong đó, có khoảng 120 hộ có thu nhập hơn 200 triệu đồng/năm từ trồng rau. Cùng với sản xuất rau màu truyền thống, Cam Thủy có hơn 200ha diện tích đất trồng lúa. Dù là địa phương vùng cát nhưng năng suất, sản lượng lúa Cam Thủy vẫn đạt khá cao, riêng vụ đông-xuân năm nay đạt hơn 75tạ/ha.

“Để có được những con số ấn tượng đó là nhờ địa phương ban hành nhiều chính sách “đúng”, “trúng” trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, Cam Thủy vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn khi không ít hộ dân tại địa phương rất muốn đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất rau theo hướng hiện đại nhưng không có đất sản xuất; chưa kể một số vướng mắc khi đưa rau sạch vào các siêu thị bởi vướng giá thành và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm…”, Bí thư Đảng ủy xã Cam Thủy thông tin thêm.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Hưng Thủy Đỗ Tuấn Phong, hiện, địa phương có 195ha rau màu cho thu nhập 100 triệu đồng/năm; 40-50ha cho thu nhập từ 130-150 triệu đồng/năm. Nhiều năm trước, tỷ lệ hộ nghèo của địa phương khá cao nhưng đến nay chỉ còn 37 hộ, chiếm 2,19%. Thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 65 triệu đồng/người/năm. Kết quả đó có được là nhờ vào những chính sách, định hướng phát triển kinh tế hộ gia đình…

“Định hướng trong tương lai và sau khi sắp xếp bộ máy chính quyền, Hưng Thủy vẫn xác định thương mại-dịch vụ là ngành mũi nhọn trong bài toán phát triển kinh tế. Trăn trở nhất của chính quyền địa phương vẫn là việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Ở Hưng Thủy, nhiều hộ gia đình có vườn rừng ngay trước nhà nhưng chưa mạnh dạn chuyển đổi sang trồng các loại cây ăn quả để có thu nhập cao hơn. Mặt khác, quy mô sản xuất nông nghiệp của người dân còn nhỏ lẻ, mang tính thời vụ, do đó, chưa tham gia vào được chuỗi cung ứng đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp…”, Bí thư Đảng ủy xã Hưng Thủy chia sẻ.

Ngọc Hải