Di Linh vững bước vươn lên sau 50 năm giải phóng

Trong kháng chiến, bà con ở các buôn làng thuộc huyện Di Linh đã kiên cường tham gia cách mạng. Trong ảnh: Bà Ka Thị Nghiểu (thôn Con Sỏh, xã Sơn Điền), nữ cựu thanh niên xung phong trong kháng chiến chống Mỹ, Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng, với Huân chương Quyết thắng hạng Nhì

• ANH HÙNG TRONG KHÁNG CHIẾN

Sau khi đánh đuổi thực dân Pháp lần thứ hai, Nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện Di Linh lại tiếp tục kiên cường đánh thắng đế quốc Mỹ. Trong những trang sử hào hùng của cách mạng tỉnh Lâm Đồng đã ghi lại những đóng góp rất lớn của quân và dân huyện Di Linh.

Đó là những chiến sỹ Đại đội 742 (lực lượng vũ trang do Huyện ủy Di Linh thành lập ngày 20/7/1961) vừa độc lập tác chiến vừa phối hợp với các đơn vị của tỉnh, Quân khu tham gia chiến đấu 250 trận đánh lớn, nhỏ, tiêu diệt và làm bị thương 2.238 tên địch.

Trong chiến trường ác liệt, địa hình tác chiến hiểm trở, khó khăn, đói ăn, thiếu mặc, những chiến sỹ Đại đôi 742 vẫn dữ chặt tay súng chiến đấu với địch đến hơi thở cuối cùng. Liệt sỹ, Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Đình Quân; liệt sỹ, Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân K’ Đen - những người con Di Linh, chính là những người lính quả cảm trong Đại đội 742 ngày ấy.

Hàng trăm người con ở các buôn làng huyện Di Linh đã dũng cảm hi sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc để thế hệ hôm nay mãi ghi nhớ công ơn

Đó là cả buôn làng của bà con ở các căn cứ: Xã 5 (Đinh Trang Thượng), Sơn Điền, Kon Rum, Bô Tuân, Cẩm Hương Kim Lệ (thị trấn Di Linh)… tham gia du kích, làm giao liên, làm dân công tải đạn, tải lương thực tiếp tế cho chiến trường.

Bà con đặt trọn niềm tin vào cách mạng. Dẫu ruộng rẫy không còn, dẫu thiếu cơm, lạt muối, dẫu củ mài, lá bép ăn triền miên qua ngày, bà con vẫn trồng thêm “rẫy mì cách mạng” để tiếp tế cho bộ đội.

Từ các vùng căn cứ trên địa bàn huyện Di Linh, bà con đã giúp bộ đội kết nối với các vùng căn cứ lân cận, góp phần tạo nên hành lang chiến lược Bắc – Nam. Và cũng từ nơi đây, hàng trăm thanh niên của núi rừng đã xung phong đi bộ đội cầm súng đánh đuổi quân thù. Để rồi ngày lên đường thành cuộc chia li mãi mãi, tên của họ được khắc ghi ở nhà bia tưởng niệm ở các xã ngày nay.

Bom đạn kẻ thù giày xéo trên cao nguyên Di Linh nhưng không bẻ gãy được niềm tin của bà con nới đây dành cho cách mạng. Quân và dân huyện Di Linh đã anh dũng, kiên cường chiến đấu và giành thắng lợi, giải phóng Di Linh vào ngày 28/3/1975. Chiến thắng ấy đã góp phần giải phóng thành phố Đà Lạt và tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sự đóng góp, hy sinh của quân và dân huyện Di Linh đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận. Nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Di Linh; Xã 5 (Đinh Trang Thượng), Sơn Điền, Hòa Bắc và các liệt sĩ: K’ Đen, Nguyễn Đình Quân, Đoàn Đức Ngọc được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân; Mẹ Ka Lin ở xã Đinh Trang Thượng được phong tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam Anh hùng…

Những ngôi nhà khang trang ở các buôn làng đồng bào dân tộc thiểu số huyện Di Linh được xây dựng ngày càng nhiều

• DỰNG XÂY CUỘC SỐNG MỚI

Sạch bóng quân thù, súng gươm vứt bỏ, người Di Linh hiền hòa lại bắt tay vào công cuộc tái thiết sau chiến tranh, dựng xây cuộc sống mới.

Di Linh bước vào công cuộc dựng xây với dân số xấp xỉ 35.000 người (trong đó chủ yếu là bà con các dân tộc thiểu số gốc Tây Nguyên); một ít diện tích bắp, lúa đồi và khoảng 700 ha cà phê (chủ yếu là của các đồn điền Pháp). Đó là “vốn liếng” để Di Linh kiến thiết cuộc sống mới.

Giải quyết “cái ăn” là nhiệm vụ trước mắt, huyện Di Linh đã đẩy mạnh phát triển trồng cây lúa nước và hoa màu. Và, khi vấn đề lương thực cơ bản được giải quyết địa phương lại tìm giải pháp để giúp người dân tiến tới làm giàu.

Theo các tài liệu, trước đây, sau khi nghiên cứu điều kiện thổ nhưỡng, người Pháp đã lập nên các đồn điền trồng cà phê ở Di Linh. Nhiều người làm thuê trong các đồn điền nên có nhiều kinh nghiệm trồng cà phê. Đó là cơ sở để huyện Di Linh chọn cà phê là cây trồng chủ lực phát triển kinh tế và vận động người dân thực hiện.

Địa phương đã hỗ trợ bà con kỹ thuật sản xuất. Đặc biệt, bà con người đồng bào dân tộc thiểu số ở các khu vực vùng sâu, vùng xa còn được cung cấp cây giống tận nơi. Bắt đầu từ số ít, sau đó, chính hiệu quả kinh tế từ các mô hình cụ thể đã tăng sức thuyết phục và bà con nhân dân đã ủng hộ và thực hiện.

Huyện Di Linh đang tập trung đầu tư, thâm canh, tái canh cà phê theo hướng nâng cao chất lượng, giá trị

Nhờ vậy, diện tích cà phê của Di Linh tăng dần qua các năm. Nếu như năm 1996, huyện có 23.000 ha cà phê với sản lượng 17.188 tấn, thì đến năm 2000, diện tích tăng lên, sản lượng thu được 44.000 tấn. Trong đó, có những xã phát triển vượt trội như như xã Tân Châu, năm 2000 có 3.000 ha cà phê và sản lượng đạt 6.000 tấn. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người của xãtừ năm 1990 đến năm 2000 đã tăng từ 700 nghìn đồng lên 10 triệu đồng/năm. Ðó là một sự tăng trưởng ngoạn mục. Và không chỉ có Tân Châu, ở những xã vùng sâu, vùng xa như Sơn Điền, Gia Bắc, Đinh Trang Thượng…, cuộc sống ấm no cũng đã dần bao phủ khắp buôn làng.

Đến hôm nay, khi nhìn lại những thành tựu đạt được sau 50 năm xây dựng cuộc sống sau ngày độc lập, bà Ka Thị Nghiểu (thôn Con Sỏh, xã Sơn Điền), nữ cựu thanh niên xung phong trong kháng chiến chống Mỹ, nay đã 55 năm tuổi Đảng, tự hào chia sẻ: So với ngày xưa thì cuộc sống bây giờ đã sung túc hơn rất nhiều. Tuy ở xã vùng sâu nhưng điện, đường, trường, trạm đã có đủ. Bà con có nhà cửa khang trang, cuộc sống ổn định.

Với nhiều nỗ lực, cố gắng và những thành tựu đạt được, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc huyện Di Linh đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba vào năm 2008, Huân Chương Lao động hạng Nhì vào năm 2013.

Công tác giáo dục được quan tâm và chú trọng đầu tư từ đội ngũ nhà giáo đến cơ sở vật chất trường lớp

Trải qua 15 kỳ Đại hội Đảng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc huyện Di Linh luôn phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, nhất trí, năng động, sáng tạo, vượt qua khó khăn, thử thách, kiên trì phấn đấu giành được nhiều thành tựu quan trọng. Đến nay Di Linh đã xây dựng được một nền tảng kinh tế - xã hội tương đối đồng bộ, vững chắc.

Đặc biệt, trong năm 2024, trước rất nhiều đổi thay nhanh chóng của tỉnh Lâm Đồng và cả nước, song huyện Di Linh đã thực hiện đạt và vượt nhiều chỉ tiêu so với nghị quyết đề ra. Đồng chí K’Broi – Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Di Linh thông tin một số kết quả nổi bật như: Thu nhập bình quân đầu người đạt 62 triệu đồng/năm; giá trị sản xuất/ha canh tác đạt 200 triệu đồng; tỷ lệ nghèo đa chiều toàn huyện giảm còn 3,03%, trong đó, tỷ lệ nghèo đa chiều đồng bào dân tộc thiểu số giảm còn 5,2%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 80%... Sau nhiều cố gắng, hiện huyện Di Linh đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới, đồng thời nâng cao chất lượng các tiêu chí của các xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Một góc thị trấn Di Linh ngày nay

Nửa thế kỷ nhìn lại, Di Linh đã có nhiều bước chuyển mình quan trọng, từng bước đổi thay và phát triển. Những thành tựu có được trong 50 năm qua đã tạo thế và lực mới để Di Linh tiếp tục vươn lên.

Năm 2025 là năm cuối thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020 - 2025; năm diễn ra đại hội Đảng các cấp, cũng là năm có rất nhiều sự kiện lớn của đất nước, huyện Di Linh đang ra sức phấn đấu để đưa tốc độ phát triển của huyện đạt 8 - 10%; giá trị sản xuất/ha canh tác đạt 210 triệu đồng trở lên; thu nhập bình quân đầu người đạt 67 triệu đồng trở lên...

Để những con số trên không chỉ là mục tiêu trên giấy, nhiều giải pháp đã được huyện Di Linh triển khai trên thực tế như tập trung đầu tư, thâm canh, tái canh cà phê theo hướng nâng cao chất lượng, giá trị; đẩy mạnh thu hút đầu tư và huy động các nguồn lực để xây dựng kết cấu hạ tầng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; giải quyết kịp thời, có hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo, giải quyết việc làm; làm tốt công tác giáo dục - đào tạo, y tế và văn hóa; tăng cường củng cố quốc phòng, đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội… Tất cả đều hướng đến mục tiêu chung lớn nhất là để người dân Di Linh giàu có hơn và hạnh phúc hơn.

NGỌC NGÀ