ĐH Quốc gia TP.HCM lần đầu tiên bổ nhiệm chức danh giáo sư thỉnh giảng

Sáng ngày 7-2, ĐH Quốc gia TP.HCM đã công bố và lấy ý kiến góp ý về chương trình giáo sư thỉnh giảng.

Đây là chương trình nhằm thu hút, đẩy mạnh hợp tác với các chuyên gia, nhà khoa học xuất sắc trên thế giới, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu tại ĐH Quốc gia TP.HCM.

Giáo sư thỉnh giảng làm việc tối thiểu 10 ngày/năm

Tiến sĩ Lê Thị Anh Trâm, Trưởng Ban tổ chức cán bộ của ĐH Quốc gia TP.HCM, đại diện Ban soạn thảo chương trình, cho biết chương trình này đặt mục tiêu bổ nhiệm 100 giáo sư thỉnh giảng trong giai đoạn 2025-2030, riêng các năm 2025, 2026 mời và bổ nhiệm được 50 giáo sư thỉnh giảng.

Các giáo sư sẽ làm việc theo cơ chế bán thời gian, thực hiện công tác giảng dạy và nghiên cứu theo hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến.

Những cá nhân được mời tham gia chương trình sẽ là các giáo sư, phó giáo sư, chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có thành tích nổi bật, đang công tác tại các trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức quốc tế, các tập đoàn công nghệ trên thế giới.

Đặc biệt, chương trình ưu tiên cho các lĩnh vực công nghệ sinh học, y sinh học, chip - bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, công nghệ vật liệu, năng lượng mới, logistic mới, tài chính quốc tế, biến đổi khí hậu và phát triển bền vững, lịch sử, văn hóa Việt Nam…

Cụ thể, đối với các cá nhân đang công tác tại các trường ĐH, viện nghiên cứu, ứng viên phải đang là giáo sư, phó giáo sư hoặc có tối thiểu 10 năm kinh nghiệm giảng dạy/nghiên cứu nếu chỉ có bằng tiến sĩ.

Còn đối với những cá nhân đang công tác tại các tập đoàn, tổ chức quốc tế, ứng viên phải có tối thiểu 10 năm kinh nghiệm thực tế tại các công ty, tập đoàn hoặc tổ chức có uy tín trong lĩnh vực liên quan; từng giữ các vai trò quan trọng như chuyên gia kỹ thuật, quản lý hoặc hướng dẫn nhóm nghiên cứu và phát triển; có kinh nghiệm điều hành hoặc tham gia các dự án lớn, đặc biệt là những dự án có yếu tố đổi mới sáng tạo hoặc ứng dụng công nghệ.

Các giáo sư thỉnh giảng sẽ được Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM bổ nhiệm trong thời hạn tối đa 5 năm, tối thiểu là một năm và có thể được gia hạn. Họ sẽ được hưởng mức thù lao cạnh tranh cùng các hỗ trợ về đi lại, lưu trú khi làm việc tại ĐH Quốc gia TP.HCM.

Ngoài ra, họ còn được tiếp cận hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, phòng thí nghiệm và nguồn tài nguyên nghiên cứu tại các trường thành viên của ĐH Quốc gia TP.HCM.

Mỗi giáo sư thỉnh giảng phải dành tối thiểu 10 ngày làm việc trực tiếp tại ĐH Quốc gia TP.HCM mỗi năm; chủ động lên kế hoạch và tham gia giảng dạy trực tiếp hoặc trực tuyến.

Cạnh đó, các giáo sư thỉnh giảng phải sẵn sàng tổ chức hội thảo khoa học, đồng hướng dẫn nghiên cứu sinh và hỗ trợ xây dựng các đề xuất hợp tác quốc tế cũng như hỗ trợ xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh.

Đại diện ĐH Quốc gia TP.HCM trao đổi, lắng nghe góp ý từ các đại biểu. Ảnh: P.ANH

Nhiều băn khoăn

Tại tọa đàm, các đại biểu đã bày tỏ ủng hộ chương trình giáo sư thỉnh giảng mà ĐH Quốc gia TP.HCM dự kiến triển khai. Tuy nhiên, nhiều nhà quản lý, nhà khoa học, giảng viên cũng nêu những góp ý, băn khoăn về tính khả thi và hiệu quả của chương trình.

Cụ thể như PGS.TS Nguyễn Văn Thuận, Trưởng khoa Công nghệ sinh học, Trường ĐH Quốc tế (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho rằng việc mời giáo sư các đơn vị khác rất khó, họ sẽ không ứng tuyển, nhất là những người đang công tác tại các trường, viện ở nước ngoài. Việc mời đòi hỏi phải có mối liên hệ cụ thể và thường chủ yếu mời họ về tạo danh tiếng để xây dựng các chương trình của ĐH Quốc gia TP.HCM.

PGS.TS Nguyễn Văn Thuận cũng chia sẻ rằng hiện nay, đào tạo sau ĐH rất khó khăn. Trong khi đó, nhà nước thường có những chương trình cử người đi học nước ngoài nhưng hiệu quả thấp.

Do đó, ông Thuận đề xuất ĐH Quốc gia TP.HCM nên tìm cách làm sao để có được nguồn kinh phí đó để triển khai đào tạo cho sau ĐH, đầu tư cho những nghiên cứu chất lượng, chỉ khi đào tạo phát triển thì nghiên cứu mới phát triển.

PGS.TS Nguyễn Văn Thuận góp ý tại tọa đàm. Ảnh: P.ANH

Còn GS.TS Mai Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM) góp ý rằng đơn vị cần làm rõ hơn những chính sách làm việc và đãi ngộ khi mời giáo sư về thỉnh giảng.

Cụ thể như cần ấn định giáo sư phải sử dụng tiếng Anh. ĐH Quốc gia TP.HCM quy định thời gian làm việc tối thiểu 10 ngày trực tiếp tại ĐH Quốc gia TP.HCM nhưng nếu họ gộp nhiều năm để về làm việc liên tục vài tháng có được không?. Phương án chi trả cho các giáo sư thỉnh giảng từ nguồn nào vì mỗi trường có điều kiện tài chính khác nhau.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế - Luật, cho rằng ĐH Quốc gia TP.HCM cần đánh giá lại kinh nghiệm thành công của các trường thành viên trong thời gian qua trong việc mời giáo sư thỉnh giảng, từ đó xây dựng được một chương trình có thống nhất cao để triển khai.

PGS.TS Dũng cũng góp ý đơn vị cần rà soát lại những chế độ để phù hợp với nguồn kinh phí, đáp ứng được nguyện vọng của các giáo sư, đồng thời cần tạo được môi trường làm việc và sinh hoạt phù hợp nhằm tạo ra sự kết nối, học hỏi, trao đổi văn hóa.

Cạnh đó, đơn vị cũng cần có phương án làm sao để các giáo sư toàn tâm toàn ý làm việc, đóng góp cho ĐH Quốc gia TP.HCM vì nhiều cơ sở đào tạo khác cũng có thể làm chương trình tương tự sẽ dẫn đến một giáo sư hợp tác với nhiều đơn vị.

Ông Phạm Phú Ngọc Trai, lãnh đạo một doanh nghiệp đề xuất nên bổ sung cơ chế xét duyệt đặc biệt cho những nhà khoa học trẻ có thành tích xuất sắc, đồng thời tận dụng công nghệ để thu hút giáo sư từ xa, giảm yêu cầu về thời gian có mặt tại Việt Nam.

Kết luận tại đây, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM ghi nhận các ý kiến đóng góp và sẽ chỉnh sửa trước khi triển khai chính thức. Tuy nhiên, ĐH Quốc gia TP.HCM sẽ quyết tâm thực hiện những chương trình như vậy để thu hút những người tâm huyết, vì sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu, đẩy mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

PHẠM ANH