Đề xuất VKSND tối cao là đầu mối tương trợ tư pháp về hình sự

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 26/5, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Tờ trình dự án Luật Tương trợ tư pháp về hình sự.

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Tờ trình (Ảnh: Media Quốc hội).

Theo đó, dự thảo Luật quy định 11 hình thức tương trợ tư pháp về hình sự giữa Việt Nam và nước ngoài, bao gồm: Tống đạt văn bản, tài liệu trong tố tụng hình sự; Lấy lời khai trực tiếp, trực tuyến; Thu thập, cung cấp chứng cứ; Khám xét, thu giữ; Áp dụng các biện pháp tố tụng nhằm bảo đảm việc tịch thu, trao trả, xử lý vật chứng, tài sản; Tổ chức cho người ở nước được yêu cầu sang nước yêu cầu để hỗ trợ điều tra, cung cấp chứng cứ; Tổ chức cho người có thẩm quyền ở nước yêu cầu sang nước được yêu cầu có mặt trong quá trình thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp về hình sự.

Ngoài ra còn có hình thức: Chuyển giao tạm thời người đang bị tạm giam hoặc đang chấp hành án phạt tù ở nước được yêu cầu sang nước yêu cầu để hỗ trợ điều tra, cung cấp chứng cứ; Chuyển giao truy cứu trách nhiệm hình sự; Trao đổi thông tin và các hình thức tương trợ khác.

Dự thảo cũng quy định VKSND tối cao là cơ quan Trung ương của Việt Nam trong tương trợ tư pháp về hình sự.

Đối với quy định xử lý trường hợp nước ngoài đề nghị Nhà nước Việt Nam đưa ra cam kết không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành hình phạt tử hình để thực hiện yêu cầu tương trợ của Việt Nam, dự thảo quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan Trung ương, quan hệ phối hợp giữa các cơ quan có liên quan để thống nhất việc đưa ra cam kết.

Trong đó, cơ quan trung ương về tương trợ tư pháp hình sự làm đầu mối trình Chủ tịch nước xem xét quyết định trong từng trường hợp cụ thể; quy định trường hợp Việt Nam yêu cầu nước ngoài cam kết không thi hành hình phạt tử hình để thực hiện yêu cầu tương trợ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng (Ảnh: Media Quốc hội).

Thẩm tra nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành luật, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về đẩy mạnh cải cách tư pháp, tăng cường hội nhập quốc tế nói chung và trong lĩnh vực tư pháp hình sự nói riêng; khắc phục những hạn chế, bất cập qua hơn 16 năm thi hành các quy định của luật hiện hành.

Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc hình thức tương trợ "chuyển giao tạm thời người đang bị tạm giam hoặc đang chấp hành án phạt tù ở nước được yêu cầu sang nước yêu cầu để hỗ trợ điều tra, cung cấp chứng cứ".

Theo ông Tùng, hình thức này có thể xuất phát từ phía Việt Nam yêu cầu hoặc từ phía nước ngoài yêu cầu, tuy nhiên, điều kiện, trình tự, thủ tục chuyển giao mới chỉ quy định nước ngoài yêu cầu là chưa đầy đủ, đề nghị bổ sung các quy định về điều kiện, trình tự, thủ tục tương ứng với trường hợp phía Việt Nam yêu cầu.

Ủy ban cũng tán thành quy định về VKSND tối cao là Cơ quan Trung ương trong tương trợ tư pháp về hình sự, tiếp tục kế thừa quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự và phù hợp với các hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự hiện nay.

Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, điều chỉnh nhiệm vụ cụ thể của cơ quan này để bảo đảm phù hợp với vai trò là đầu mối.

Yến Chi