Đề xuất thẩm quyền xử phạt của trưởng công an cấp xã mới như trưởng công an huyện

Sáng 15-5, theo nghị trình, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính (VPHC).

Đây là dự án luật cần sửa đổi, bổ sung nhiều quy định do liên quan trực tiếp đến chủ trương triển khai sắp xếp, tinh gọn bộ máy và thực hiện chính quyền địa phương hai cấp; đặc biệt là quy định về thẩm quyền trong xử phạt VPHC của các chức danh.

Xuất phát từ thực tiễn xử lý chuyển tiếp thẩm quyền xử phạt VPHC của các chức danh khi sắp xếp tổ chức bộ máy đòi hỏi phải chủ động, linh hoạt hơn, Chính phủ đề xuất cho phép thẩm quyền xử phạt được tiếp tục thực hiện bởi cơ quan, chức danh tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đó tương ứng với từng lĩnh vực quản lý nhà nước. Quy định đã có sự điều chỉnh, bởi luật hiện hành thì việc này phải xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: QH

Tăng giới hạn mức phạt tiền tối đa

Một trong những nội dung đáng chú ý, dự thảo Luật dự kiến sửa đổi, bổ sung nhiều quy định để đơn giản hóa thủ tục xử phạt, nhằm bảo đảm tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và tạo thuận lợi cho người có thẩm quyền trong việc thực thi công vụ.

Trong đó, dự thảo sửa đổi Điều 56 Luật Xử lý VPHC về xử phạt VPHC không lập biên bản theo hướng tăng giới hạn mức phạt tiền tối đa được thực hiện thủ tục xử phạt VPHC không lập biên bản. Cụ thể, tăng từ 250.000 đồng lên 1 triệu đồng đối với cá nhân và từ 500.000 đồng lên 2 triệu đồng đối với tổ chức.

Theo Chính phủ, việc này nhằm góp phần đơn giản hóa thủ tục, tạo thuận lợi hơn cho cả đối tượng vi phạm và người có thẩm quyền xử phạt trên cơ sở bảo đảm phù hợp với tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, mức tăng thu nhập bình quân đầu người tại thời điểm hiện nay so với trước đây.

Dự thảo cũng quy định rõ trường hợp hành vi vi phạm do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến thuộc trường hợp xử phạt VPHC không lập biên bản.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết cơ quan này tán thành với quy định đề xuất để phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế -xã hội.

Nêu lý do, cơ quan thẩm tra cho hay mức xử phạt không lập biên bản 250.000 đồng đối với cá nhân và 500.000 đồng đối với tổ chức đã được quy định từ Luật Xử lý VPHC năm 2012; đồng thời, quy định này cũng giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính trong xử lý hành vi vi phạm.

Các đại biểu tại phiên họp sáng 15-5, kỳ họp 9. Ảnh: QH

Đề xuất thêm thẩm quyền cho trưởng công an cấp xã (mới)

Ngoài ra, Chính phủ cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định hiện hành nhằm làm rõ hơn việc xử lý VPHC theo phương thức điện tử, như sửa đổi quy định về lập biên bản VPHC theo hướng quy định rõ hơn cách thức lập, ký đối với biên bản VPHC được lập bằng phương thức điện tử.

Hay bổ sung các quy định về tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn theo hướng không quy định việc thu giữ, bảo quản giấy phép, chứng chỉ hành nghề trong trường hợp tước trên môi trường điện tử.

Đặc biệt, ở điều khoản chuyển tiếp, Chính phủ đề xuất cho phép trưởng công an cấp xã (mới) có thẩm quyền xử phạt theo thẩm quyền của trưởng công an cấp huyện; chủ tịch UBND cấp xã (mới) có thẩm quyền xử phạt theo thẩm quyền của chủ tịch UBND cấp huyện kể từ khi Luật được thông qua. Quy định này được thực hiện trong thời gian chờ sửa đổi, bổ sung các chức danh có liên quan tại các nghị định xử phạt VPHC trong các lĩnh vực quản lý nhà nước.

Nêu lý do, Chính phủ cho rằng theo quy định hiện hành, các chức danh này được thực hiện xử phạt VPHC trực tiếp, có thể phát hiện và xử lý các hành vi VPHC ở cơ sở, có mức tiền phạt rất thấp. Chủ tịch UBND cấp xã (hiện nay) chỉ có thẩm quyền phạt tiền tối đa đến 5 triệu đồng; còn trưởng công an cấp xã (hiện nay) chỉ có thẩm quyền phạt tiền tối đa đến 2,5 triệu đồng và không được áp dụng đầy đủ các hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả. Trong khi đó, kể từ ngày 1-7-2025, chúng ta thực hiện thống nhất chính quyền địa phương 2 cấp.

“Việc trao thẩm quyền cao hơn cho lực lượng ở cấp xã (mới) là giải pháp cần thiết, phù hợp với giai đoạn chuyển tiếp, khi các nghị định quy định xử phạt VPHC trong các lĩnh vực quản lý nhà nước chưa kịp sửa đổi, bổ sung theo quy định của dự thảo Luật” - theo Chính phủ.

NHÓM PHÓNG VIÊN