Đề xuất phân cấp 52 thẩm quyền lĩnh vực xây dựng, giao thông

Chiều 22/5, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp với một số bộ, ngành, địa phương về Nghị định phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền trong các văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực xây dựng, giao thông khi sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp (Ảnh: VGP).

Bộ Xây dựng chủ yếu thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tổng số văn bản được rà soát là 594 văn bản. Tổng số văn bản đề xuất xử lý thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền là 66 văn bản (gồm 9 luật, một nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, 28 nghị định, một quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 27 thông tư).

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, dự thảo Nghị định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương sẽ chuyển 90 nhiệm vụ từ cấp huyện xuống cấp xã, chuyển một nhiệm vụ lên cấp tỉnh, một nhiệm vụ phân cấp từ UBND tỉnh sang Sở Xây dựng.

Về lĩnh vực xây dựng, giao thông, Bộ Xây dựng đề xuất phân cấp, phân quyền 21 thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho bộ trưởng; 3 thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho chính quyền địa phương; phân cấp 28 thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Xây dựng, cơ quan chuyên môn thuộc Bộ Xây dựng cho chính quyền địa phương.

Trong lĩnh vực quy hoạch đô thị, nông thôn sẽ phân cấp, phân quyền bốn nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ cho chính quyền địa phương; một nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an; 5 nhiệm vụ của Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho chính quyền địa phương; chuyển 14 nhiệm vụ của cấp huyện xuống cấp xã, một nhiệm vụ lên sở xây dựng, một nhiệm vụ lên UBND cấp tỉnh.

Sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, Bộ Xây dựng sẽ chủ yếu thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước (xây dựng quy hoạch, chiến lược, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế - kỹ thuật, thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát...).

Các địa phương được quyền chủ động quyết định nhiệm vụ trên địa bàn quản lý, không phải xin ý kiến, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ đối với những nhiệm vụ đã được phân cấp, đảm bảo đúng theo chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh báo cáo tại cuộc họp (Ảnh: VGP).

Phải làm rõ sự khác biệt

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục hoàn thiện dự thảo các nghị định, xác định rõ phạm vi phân cấp, phân quyền từ thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng xuống cấp địa phương, hoặc từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho bộ trưởng, tránh chồng chéo hoặc để khoảng trống.

Trong đó, Bộ Xây dựng phải rà soát, kế thừa những nội dung phù hợp về phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền đã được điều chỉnh trong các luật liên quan, như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Tổ chức Chính phủ... hoặc các luật đang được sửa đổi, bổ sung và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025; không đưa những nhiệm vụ đã được phân cấp, phân quyền trong các nghị định, thông tư trước đây.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phải làm rõ sự khác biệt giữa phân cấp và phân quyền. Phân quyền thì cấp dưới tự chịu trách nhiệm; phân cấp thì cấp trên vẫn có trách nhiệm, nên phải kèm theo điều kiện bảo đảm.

Theo Phó Thủ tướng, cần có một hướng dẫn chung, tiêu chí điều kiện chung và riêng theo ngành về phân cấp, phân quyền do Bộ Tư pháp hoặc Bộ Nội vụ ban hành.

Việc xác định những nhiệm vụ, thẩm quyền giữ lại ở cấp Trung ương cần có cơ sở lý luận, thực tiễn, tiêu chí lựa chọn rõ ràng như là những vấn đề liên quan đến quốc phòng an ninh, những dự án trọng điểm quốc gia, trọng điểm công nghệ hay mang tính liên tỉnh, liên ngành, quốc tế... còn lại thì giao hết cho địa phương.

"Phân cấp, phân quyền phải bảo đảm tính tiếp nối, kế thừa và tránh tình trạng đình trệ, khoảng trống hay ách tắc trong thực hiện nhiệm vụ ở địa phương", Phó Thủ tướng nói và giao các địa phương rà soát kỹ, tập trung đóng góp ý kiến vào những nội dung được phân cấp, phân quyền cả về cơ sở pháp lý lẫn điều kiện thực thi.

Tú Quân