Đề xuất miễn, giảm học phí cho sinh viên ngành đường sắt tốc độ cao

Toàn cảnh buổi làm việc.

Sáng 11/2, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội làm việc với Trường ĐH Giao thông vận tải về đào tạo nguồn nhân lực đường sắt và thẩm tra dự án Luật đường sắt (sửa đổi).

Phát biểu đề dẫn, PGS.TS Nguyễn Văn Hùng - Hiệu trưởng Trường ĐH Giao thông vận tải cho biết, dù nhu cầu nguồn nhân lực và làm chủ công nghệ lõi trong lĩnh vực đường sắt hiện đại rất lớn, nhưng so với các ngành kỹ thuật, kinh tế khác, sức hút của ngành này với xã hội còn hạn chế.

Quy mô học sinh đăng ký dự tuyển vào các lớp đường sắt chính quy còn chưa cao. Đầu tư của Nhà nước cho đào tạo và phát triển khoa học công nghệ của lĩnh vực đường sắt còn hạn hẹp, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành.

Là cơ sở duy nhất tại Việt Nam đào tạo đại học và nghiên cứu đầy đủ các chuyên ngành đường sắt, Trường ĐH Giao thông vận tải có đội ngũ giảng viên, nhà khoa học của nhà trường gồm đầy đủ các lĩnh vực nhưng chỉ có 79 người. Đội ngũ các chuyên gia chuyên ngành gần, có khả năng chuyển sang giảng dạy về đường sắt khi cần thiết khoảng 107 người.

PGS.TS Nguyễn Văn Hùng - Hiệu trưởng Trường ĐH Giao thông vận tải phát biểu.

Thống kê tại Trường ĐH Giao thông vận tải cho thấy, có 104 lượt nhu cầu đào tạo về đường sắt hiện đại cho từng lĩnh vực. Tuy nhiên, vấn đề huy động các nguồn lực còn khó khăn do chưa có cơ chế để nâng học phí cho lĩnh vực đường sắt. Đồng thời, đầu tư của nhà nước cho đào tạo giảng viên đường sắt chưa có chính sách đặc thù riêng.

Từ thực tiễn, PGS.TS Nguyễn Văn Hùng kiến nghị: Xây dựng hệ thống đào tạo đường sắt ở Việt Nam thống nhất do Nhà nước quản lý; trong đó cần giao nhiệm vụ cho một đơn vị đứng vai trò dẫn dắt để chịu trách nhiệm khung chương trình đào tạo và học liệu toàn diện, liên thông tất cả các cấp, bậc đào tạo từ nghiệp vụ, cao đẳng, đại học đến thạc sĩ và tiến sĩ.

Trong hệ thống này, Trường ĐH Giao thông vận tải sẵn sàng hỗ trợ và chia sẻ các chương trình đào tạo đã hoàn thiện với các cơ sở đào tạo khác có nhu cầu. Đầu tư trọng điểm để xây dựng đội ngũ giảng viên và thu hút sinh viên theo học ngành đường sắt.

Theo đó, cần có chính sách miễn, giảm học phí và đảm bảo đầu ra cho sinh viên ngành đường sắt. Đồng thời, tăng thu nhập, tạo cơ chế cho giảng viên, nhà khoa học trong nước tham gia học tập, nghiên cứu tại các quốc gia có ngành đường sắt phát triển và ngược lại. Có cơ chế thu hút các chuyên gia, nhà khoa học ở những nước phát triển vào làm việc tại Việt Nam.

Ngoài ra, cần cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

PGS.TS Ngô Văn Minh.

Trao đổi tại buổi làm việc, PGS.TS Ngô Văn Minh – Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ (Trường ĐH Giao thông vận tải) kiến nghị, miễn thuế thu nhập cá nhân khi các tổ chức/cá nhân thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ liên quan đến lĩnh vực đường sắt; đồng thời có chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng, có chuyên môn về công nghệ cao ứng dụng trong lĩnh vực đường sắt.

“Với học sinh, sinh viên khi học các chương trình đại học chuyên ngành liên quan đến đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị được miễn 100% tiền học phí nếu đạt học lực giỏi, được giảm 50% học phí nếu đạt học lực khá” - PGS.TS Ngô Văn Minh đề xuất.

Ông Tạ Đình Thi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội trao đổi tại buổi làm việc.

Minh Phong