Đề xuất bỏ phạt tử hình 8 tội danh, trong đó có tham ô tài sản, nhận hối lộ

8 tội danh đề xuất bỏ phạt tử hình, thay thế bằng tù chung thân không xét giảm án

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 20/5, Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đọc Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đọc tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự. Ảnh: Media Quốc hội.

Theo đó, dự thảo đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội danh, thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội khỏi đời sống xã hội) với 8/18 tội danh (44,44%) có khung hình phạt tử hình ở Bộ luật Hình sự hiện hành.

Tám tội danh này bao gồm: Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; Tội gián điệp; Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Tội vận chuyển trái phép chất ma túy; Tội tham ô tài sản; Tội nhận hối lộ; Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.

Cùng đó, dự kiến bổ sung hình phạt tù chung thân không xét giảm án đối với 10/18 tội danh còn duy trì hình phạt tử hình. Sửa đổi một số quy định khác liên quan hình phạt tử hình, trong đó, bổ sung trường hợp không thi hành án tử hình đối với người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS đang có nhiễm trùng cơ hội.

Mặt khác, nâng mức hình phạt tù, hình phạt tiền đối với một số tội danh để đảm bảo tính răn đe, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, công dân, phù hợp các quy định pháp luật quốc tế như tội phạm về môi trường, hàng giả, an toàn thực phẩm, ma túy.

Cụ thể, đối với tội phạm môi trường, tăng mức hình phạt tù với một số tội như: Tội gây ô nhiễm môi trường (tăng phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm thành từ 2 năm đến 3 năm tại khoản 1; tăng mức hình phạt khởi điểm từ 1 năm thành 3 năm tại khoản 2; tăng mức hình phạt khởi điểm từ 3 năm thành 5 năm tại khoản 3); Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (tăng mức hình phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm thành từ 2 năm đến 3 năm tại khoản 1; tăng mức hình phạt khởi điểm từ 2 năm thành 3 năm tại khoản 2; hạ mức định lượng trong cấu thành);

Tội gây ô nhiễm môi trường (hạ mức thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn quốc gia về môi trường từ 5 lần đến dưới 10 lần xuống từ 3 đến 5 lần; hạ mức thông số môi trường nguy hại vượt quy chuẩn quốc gia về môi trường từ 3 lần đến 5 lần xuống từ 2 đến 3 lần tại các khung, khoản trong tội này); Tăng mức hình phạt tiền gấp 2 lần so với quy định hiện hành với những tội thuộc Chương các tội phạm về môi trường.

Với tội phạm về sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, an toàn thực phẩm, dự thảo luật nâng mức phạt tiền lên gấp 2 lần so với quy định hiện hành đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, 11 giống cây trồng, giống vật nuôi; tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm.

Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm, dự thảo đề xuất tăng mức khởi điểm hình phạt tù tại khoản 1 từ 1 năm thành 2 năm.

Về tội phạm ma túy, tăng mức khởi điểm hình phạt tù từ 1 năm thành 3 năm đối với tội tàng trữ trái phép chất ma túy; tăng mức khởi điểm hình phạt tù từ 2 năm thành 3 năm đối với tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Bổ sung quy định Ketamine, Fentanyl là loại ma túy cùng với khoản có quy định về Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 trong những điều luật của Chương các tội phạm về ma túy. Mặt khác, dự thảo luật cũng bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy.

Về tội phạm tham nhũng, tăng mức hình phạt tiền gấp 2 so với quy định hiện hành đối với tội danh về tham nhũng của các tội phạm về chức vụ.

Ngoài ra, dự thảo luật còn sửa đổi, bổ sung quy định liên quan sắp xếp tổ chức, bộ máy, phù hợp việc không tổ chức cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện,…

Sửa đổi, bổ sung một số quy định của 4 luật: Luật Đặc xá, Luật Thi hành án hình sự, Luật Phòng, chống mua bán người, Luật Công an nhân dân để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về trình tự, thủ tục và tổ chức thi hành án tử hình, đồng bộ với nội dung sửa đổi, bổ sung của Bộ luật Hình sự; phục vụ yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng.

Cân nhắc bỏ hình phạt tử hình với tội tham ô, nhận hối lộ

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, cũng như phạm vi sửa đổi, bổ sung tập trung nội dung đã được nghiên cứu kỹ theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, nhằm điều chỉnh chính sách hình sự theo hướng nhân đạo, khoan hồng hơn.

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung ngay một số vấn đề cấp bách, có nhiều vướng mắc, bất cập để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm như: Bỏ hình phạt tử hình tại một số tội danh; sửa đổi, bổ sung quy định tại một số tội về ma túy, sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, môi trường, tham nhũng...

Cùng đó, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng tán thành việc sửa đổi một số quy định của những luật có liên quan nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất hệ thống pháp luật và phục vụ yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Về dự kiến bỏ hình phạt tử hình tại một số tội danh, ông Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp có 2 loại ý kiến. Một số ý kiến tán thành việc bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án tại 8 tội danh có khung hình phạt tử hình như đề xuất của Chính phủ. Trong khi đó, số khác tán thành chủ trương tiếp tục xem xét bỏ hình phạt tử hình ở các tội danh còn hình phạt này trong Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, việc xem xét bỏ hình phạt này ở tội danh nào trong lần sửa đổi, bổ sung này cần cân nhắc kỹ, tránh tác động tới hiệu quả răn đe, phòng ngừa và xử lý tội phạm.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị cân nhắc thận trọng việc bỏ hình phạt tử hình đối với Tội tham ô, Tội nhận hối lộ, Tội vận chuyển trái phép chất ma túy.

Về nâng mức hình phạt tù tại một số tội danh, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản tán thành nâng mức hình phạt tù đối với một số tội phạm về môi trường, ma túy và vi phạm quy định về an toàn thực phẩm, nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.

Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo thuyết minh, làm rõ hơn căn cứ để tăng mức hình phạt tù của những tội danh này để tăng tính thuyết phục. Đồng thời, rà soát để bảo đảm hình phạt tù tương xứng tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội tại từng điều luật.

Yến Chi

Trang Trần