Đề nghị 22 địa phương sớm đầu tư đồng bộ ITS, trạm dừng nghỉ trên cao tốc

Trạm dừng nghỉ, ITS là điều kiện để thu phí cao tốc

Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi UBND 22 tỉnh, thành phố đề nghị sớm triển khai đầu tư, xây dựng đồng bộ các công trình như hệ thống ITS, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm soát tải trọng xe trên đường cao tốc.

22 địa phương này gồm: Hà Nội, TP.HCM, Cần Thơ, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Sơn La, Hòa Bình, Ninh Bình, Thái Bình, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Đồng Nai, Đồng Tháp, Tiền Giang, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng.

Hệ thống giao thông thông minh trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

Theo Bộ Xây dựng, thời gian qua, một số tuyến đường cao tốc khi đưa vào khai thác đã đầu tư, xây dựng đồng bộ trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến, hệ thống quản lý giao thông thông minh, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm soát tải trọng xe giúp phát huy ngay hiệu quả, nâng cao năng lực thông hành, đảm bảo ATGT, đáp ứng nhu cầu của chủ phương tiện.

Tuy nhiên, một số tuyến đường cao tốc đang khai thác, đang đầu tư với quy mô phân kỳ chỉ dự kiến vị trí trạm dừng nghỉ, chưa đầu tư hệ thống ITS và công trình kiểm soát tải trọng xe nên chưa đáp ứng được yêu cầu đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả khai thác, tiện lợi cho người sử dụng.

Luật Đường bộ năm 2024 quy định: Các công trình như trung tâm quản lý điều hành giao thông, trạm dừng nghỉ, điểm dừng, đỗ xe; hệ thống thu phí điện tử không dừng và trạm kiểm soát tải trọng xe phải được đầu tư đồng bộ với đường cao tốc.

Mặt khác, Nghị định số 130/2024 cũng quy định một trong các điều kiện thực hiện thu phí sử dụng đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư là phải hoàn thành việc xây dựng trạm thu phí, các công trình dịch vụ công tại trạm dừng nghỉ, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, thiết bị công nghệ để quản lý, điều hành giao thông.

Để đáp ứng yêu cầu triển khai đầu tư, xây dựng đồng bộ các công trình trên đường cao tốc, đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố nêu trên chỉ đạo các cơ quan, đơn vị triển khai đầu tư xây dựng: Trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến; hệ thống quản lý, điều hành giao thông; công trình kiểm soát tải trọng xe; trạm dừng nghỉ và hệ thống thu phí (nếu có) đồng bộ với các tuyến đường cao tốc.

Về yêu cầu kỹ thuật của trung tâm quản lý điều hành giao thông tuyến, hệ thống ITS, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố thực hiện theo nội dung Văn bản số 2733 ngày 15/3/2024 của Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) về việc triển khai đầu tư xây dựng đồng bộ hệ thống ITS tại các tuyến đường cao tốc.

Liên quan đến đầu tư trạm dừng nghỉ, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố nghiên cứu hình thức đầu tư được quy định tại Nghị định số 165/2024 của Chính phủ.

Cho biết, việc triển khai đầu tư trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông gặp nhiều khó khăn trong giải phóng mặt bằng, thủ tục đánh giá tác động môi trường khiến dự án trạm dừng nghỉ chậm tiến độ, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố khi triển khai đầu tư trạm dừng nghỉ cần ưu tiên tháo gỡ các khó khăn này, đáp ứng mục tiêu đầu tư các tuyến đường cao tốc.

16 tuyến cao tốc cần đầu tư ITS, trạm dừng nghỉ

Theo tìm hiểu của PV, hiện có 16 tuyến cao tốc đã đưa vào khai thác và đang đầu tư xây dựng do các địa phương quản lý. Việc đầu tư các công trình như hệ thống ITS, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm soát tải trọng xe trên các tuyến cao tốc này chưa được hoàn thiện.

Đơn cử như cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ dài 40 km do UBND tỉnh Tuyên Quang quản lý đã được đưa vào khai thác từ ngày 24/12/2023. Tuyến cao tốc này chưa có kế hoạch đầu tư hệ thống ITS, chưa có trạm dừng nghỉ. Bên cạnh đó, do chưa có kế hoạch thu phí nên cũng chưa được đầu tư hệ thống thu phí tự động không dừng.

Đối với cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn có chiều dài 64km do UBND tỉnh Lạng Sơn quản lý được đưa vào khai thác từ đầu năm 2020. Hệ thống ITS đã xây dựng tại các nút giao, trạm thu phí nhưng chưa đầu tư phần dọc tuyến. Hệ thống thu phí tự động đã được đầu tư nhưng trạm kiểm soát tải trọng xe chưa xây dựng và trạm dừng nghỉ mới đang đầu tư.

Với tuyến cao tốc đang được đầu tư Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột do tỉnh Đắk Lắk và Khánh Hòa quản lý, hệ thống ITS đang được đầu tư phần hạ tầng, chưa đầu tư thiết bị và phần mềm ITS, ETC, kiểm soát tải trọng xe và mới dự kiến vị trí trạm dừng nghỉ.

Hay cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng dài gần 190km do các tỉnh An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng quản lý hệ thống ITS, thu phí ETC công trình kiểm soát tải trọng xe đang được chủ đầu tư lựa chọn đơn vị tư vấn thiết kế. Trạm dừng nghỉ mới được dự kiến vị trí.

Trần Duy