Để đạt được tăng trưởng GDP 8%

Ngày 1-3-2025, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị 05/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế để bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên. Bên cạnh việc đề cập đến các mục tiêu trung và dài hạn như phát triển kinh tế tư nhân, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, giảm thiểu 30% thủ tục hành chính và chi phí kinh doanh, phát triển nguồn nhân lực, phát triển khoa học công nghệ… thì các chính sách ngắn hạn về tài khóa, tiền tệ, chính sách hỗ trợ tiêu dùng, xuất khẩu sẽ là những yếu tố chủ chốt giúp Chính phủ đạt được mục tiêu tăng trưởng năm 2025. Tuy nhiên các nhóm chính sách ngắn hạn cũng đang cho thấy những hạn chế và rủi ro nhất định.

Có thể thấy chính sách tài khóa vẫn đang là công cụ hỗ trợ đắc lực trong ngắn hạn cho mục tiêu tăng trưởng năm 2025. Cụ thể, chỉ thị mới từ Thủ tướng tiếp tục sử dụng công cụ chính sách tài khóa nới lỏng với kế hoạch duy trì chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất, miễn giảm học phí… song song với việc đẩy mạnh đầu tư công.

Tuy nhiên các nội dung về miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí vốn đã được các bộ, ngành triển khai trong nhiều năm trở lại đây. Chẳng hạn, chính sách giảm thuế giá trị gia tăng xuống mức 8% đã được áp dụng bốn lần kể từ năm 2022, và đã được gia hạn đến tháng 6-2025. Trong khi đó, chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí cho doanh nghiệp cũng đã được Bộ Tài chính triển khai hàng năm từ năm 2020 và dự kiến sẽ tiếp tục triển khai trong năm 2025.

Do vậy, trên thực tế, dư địa để triển khai thêm các hoạt động hỗ trợ thuế, phí cho doanh nghiệp trong năm 2025 không còn nhiều, và đầu tư công sẽ là động lực chính “gồng gánh” chính sách tài khóa. Khả năng điều hành để đạt mục tiêu giải ngân “95% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao”, với các dự án trọng điểm về cơ sở hạ tầng, đường cao tốc, sân bay, cảng biển sẽ là yếu tố quyết định sự thành công của chính sách tài khóa nói chung và đầu tư công nói riêng trong năm 2025.

Nếu như các vấn đề thuộc chính sách tài khóa như thuế, phí, đầu tư công phụ thuộc nhiều vào quyết tâm của Chính phủ và các bộ, ngành thì chính sách tiền tệ đang gặp nhiều thách thức từ cả bên trong và bên ngoài.

Chỉ thị mới hướng tới duy trì mức lãi suất hiện tại là một trong những nỗ lực của Chính phủ và Ngân hàng nhà nước (NHNN) trong việc duy trì nguồn tín dụng để doanh nghiệp có thể phục hồi sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên điều này đang tạo áp lực lên cả tỷ giá và lạm phát trong năm 2025.

Lãi suất thấp ở Việt Nam có thể khiến tiền đồng trở nên kém hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài so với các đồng tiền khác (như đô la Mỹ), khiến dòng vốn rút ra khỏi thị trường, như chúng ta đã thấy trong năm 2024 và đầu năm 2025. Nếu tiền đồng mất giá, chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu tăng sẽ khiến nền kinh tế “nhập khẩu lạm phát”, kết hợp với xu hướng lạm phát trong nước có thể khiến lạm phát tăng mạnh.

Để hạn chế điều này, trong những tháng gần gây, NHNN đã phải giảm dự trữ ngoại hối để duy trì ổn định tỷ giá, tuy nhiên hành động này khó có thể duy trì trong suốt cả năm 2025. Mới đây, Standard Chartered đã đưa ra dự báo NHNN sẽ phải tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản trong quí 2-2025 nhằm ứng phó với lạm phát gia tăng.

Nói cách khác, dư địa để duy trì lãi suất, hoặc giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế trong năm 2025 sẽ rất hạn chế.

Tiêu dùng đang trong đà hồi phục cũng là một trong những trọng tâm của Chính phủ trong năm 2025 với các chính sách hỗ trợ tiêu dùng, kích thích du lịch trong nước và quốc tế, hướng đến mục tiêu tổng mức bán lẻ hàng hóa tăng 10% trong năm 2025 của Bộ Công Thương. Ngoài ra, xuất nhập khẩu cũng được dự báo sẽ hồi phục tích cực và duy trì được trạng thái xuất siêu, góp phần vào tăng trưởng của cả năm và giảm bớt áp lực lên tỷ giá.

Tuy nhiên, sự hồi phục này đang phụ thuộc vào xu hướng của “thương chiến”, vốn đang diễn biến phức tạp và khó lường. Vì vậy, mặc dù sẽ là một trong những động lực tăng trưởng tốt của năm 2025, hoạt động tiêu dùng và xuất khẩu vẫn sẽ đối mặt với các rủi ro tiềm ẩn.

Như vậy, mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 sẽ khá khó khăn, trong bối cảnh dư địa cho các chính sách trong ngắn hạn không còn nhiều, trong khi các chính sách trung và dài hạn sẽ cần nhiều thời gian hơn để thẩm thấu vào nền kinh tế.

Tuy nhiên, những điểm sáng từ đầu tư công cũng như sự hồi phục từ tiêu dùng, xuất khẩu có thể sẽ là động lực để đưa tăng trưởng năm nay đạt mức mục tiêu. Điều này đòi hỏi sự quyết tâm của Chính phủ trong việc duy trì các cân đối vĩ mô lớn như lạm phát và tỷ giá, đồng thời đảm bảo tiến độ giải ngân đầu tư công.

Trịnh Hoàng