Đẩy mạnh xây dựng và phát triển báo chí cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Luôn là lực lượng tiên phong

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú nhấn mạnh, báo chí cách mạng Việt Nam đã trở thành “một kênh truyền thông phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, góp phần phát huy dân chủ, thúc đẩy phát triển xã hội trong môi trường chính trị, văn hóa hội nhập mạnh mẽ".

Toàn cảnh Hội thảo

Nhìn lại chặng đường 100 năm phát triển, báo chí cách mạng Việt Nam đã có bước tiến vượt bậc về cả số lượng lẫn chất lượng, từng bước làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại.

Theo ông Trần Cẩm Tú, nhiều cơ quan báo chí đã phát triển thành cơ quan báo chí đa phương tiện ngang tầm khu vực và thế giới, đội ngũ những người làm báo ngày càng lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, thực hiện tốt chức trách xã hội.

Tuy nhiên, trước những tác động của kinh tế thị trường, toàn cầu hóa, bùng nổ công nghệ số và mạng xã hội, ông Trần Cẩm Tú thẳng thắn chỉ ra rằng bên cạnh cơ hội, bối cảnh hiện nay còn đặt ra nhiều thách thức đối với báo chí cách mạng Việt Nam.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa

Để tiếp tục thực hiện sứ mệnh trong thời đại mới, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đề xuất năm nhóm giải pháp quan trọng đối với báo chí Việt Nam: Các cấp ủy, cơ quan báo chí và hội nhà báo cần “quán triệt đầy đủ, sâu sắc hơn nữa nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện đối với hoạt động báo chí nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước.

Báo chí phải “bám sát quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, theo sát hơi thở của cuộc sống, của thời đại”, tuyên truyền thường xuyên các vấn đề lớn của đất nước.

Tiếp tục đổi mới, tinh gọn hệ thống cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích; chú trọng phát triển lý luận về quan điểm, chính sách của Đảng trên các nền tảng truyền thông hiện đại.

Nâng cao đạo đức nghề nghiệp và chất lượng đội ngũ người làm báo, xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, thực sự là những tấm gương tiêu biểu, mẫu mực, xung kích đi đầu trên mọi mặt trận.

Đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, chuyển đổi số, tăng cường sự hiện diện của báo chí cách mạng trên không gian mạng, giữ vững vai trò định hướng thông tin, tư tưởng trong xã hội, làm chủ mặt trận thông tin, tuyên truyền trước sự phát triển của các nền tảng số xuyên biên giới.

Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng phát biểu đề dẫn tại Hội thảo

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng khẳng định: Hội thảo: “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc” là hoạt động có nhiều ý nghĩa thiết thực kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21.6.1925 – 21.6.2025).

Đây cũng là diễn đàn để các chuyên gia, nhà khoa học, các thế hệ nhà báo, nhà lãnh đạo, quản lý về báo chí - truyền thông nhìn lại, tổng kết lịch sử 100 năm hình thành và phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam, rút ra những bài học kinh nghiệm, đề xuất những phương hướng, giải pháp phát triển báo chí phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Ông Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, bối cảnh trong nước và quốc tế đang đặt ra nhiều vấn đề mang tính thời đại đòi hỏi báo chí cách mạng Việt Nam phải nhạy bén trong nhận thức, phản ánh kịp thời và không ngừng đổi mới để thích ứng và phát triển, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc Đổi mới.

Quang cảnh Hội thảo

Ông Nguyễn Xuân Thắng đề nghị Hội thảo thảo luận sâu hơn một số vấn đề: Tiếp tục khẳng định và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với báo chí, coi đây là điều kiện tiên quyết để báo chí phát triển đúng hướng, thực hiện tốt sứ mệnh là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Đồng thời, phát huy vai trò tích cực của báo chí góp phần củng cố, nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển.

Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về báo chí phù hợp với bối cảnh số hóa, bổ sung kịp thời các quy định mới nhằm bảo đảm môi trường pháp lý rõ ràng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo nhưng vẫn giữ được tính định hướng chính trị; tăng cường thanh tra, kiểm tra để ngăn chặn, phòng ngừa các sai phạm.

Phát biểu tại Hội thảo, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đánh giá, các tham luận tại Hội thảo, dù tiếp cận ở những góc độ, lát cắt khác nhau nhưng đều cố gắng đi sâu phân tích các luận cứ khoa học về nền báo chí cách mạng Việt Nam. Từ đó làm sâu sắc hơn quan điểm của Đảng, Nhà nước về báo chí và đề xuất được những giải pháp để phát triển nền báo chí cách mạng Việt Nam, hoàn thành tốt nhiệm vụ, sứ mệnh lịch sử, là mạch dẫn kết nối tri thức, niềm tin của Đảng, Nhà nước, nhân dân, tạo nên sức mạnh cùng dân tộc thực hiện tốt các nhiệm vụ đặt ra trong kỷ nguyên mới.

Chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn của đội ngũ những người làm báo. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị, kỹ năng nghiệp vụ; thực hiện nghiêm Luật Báo chí, đạo đức nghề nghiệp người làm báo và việc học, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ số vào hoạt động báo chí, nhất là trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây… đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện để nâng cao hiệu quả quản trị tòa soạn, rút ngắn thời gian xử lý thông tin, đồng thời cá nhân hóa nội dung phù hợp với từng nhóm công chúng, từ đó mở rộng sức ảnh hưởng và khả năng dẫn dắt dư luận.

Tiếp tục thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và đổi mới phương thức hoạt động của báo chí theo hướng: tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, thích ứng với yêu cầu mới về mô hình quản lý, quản trị truyền thông hiện đại.

Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại Hội thảo

Tăngcường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực báo chí - truyền thông để từng bước tiệm cận với trình độ phát triển của báo chí toàn cầu.

Cầu nối giữa Đảng với Nhân dân

Trình bày tham luận với chủ đề: 100 năm Báo chí cách mạng - vũ khí sắc bén trong đấu tranh và xây dựng dưới sự lãnh đạo của Đảng, PGS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí cách mạng Việt Nam.

PGS.TS Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại Hội thảo

Với điểm mốc đầu tiên là báo Thanh Niên - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên - tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam do Nguyễn Ái Quốc sáng lập, xuất bản bằng chữ Quốc ngữ, ra số đầu tiên ngày 21.6.1925, báo chí cách mạng ra đời như một tất yếu lịch sử, đáp ứng nhu cầu bức thiết của quá trình vận động thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ngay từ số 1 của báo Thanh Niên đã chỉ ra rằng “Để dẫn dắt nhân dân làm một sự nghiệp vĩ đại cần phải có một sức lãnh đạo. Sức lãnh đạo đó không phải của một vài người mà sinh ra từ sự hiệp lực của hàng ngàn, hàng vạn người…Muốn cho hàng ngàn, hàng vạn người ấy đoàn kết chặt chẽ với nhau, thì họ phải cùng một ý chí như nhau, họ phải theo đuổi cùng một mục đích như nhau, có vậy mới có đoàn kết”.

Sự ra đời của báo Thanh Niên và cả nền báo chí cách mạng được khai sinh từ đó chính là nhằm góp phần tạo nên sự hiệp lực của hàng ngàn, hàng vạn người, làm cho hàng ngàn, hàng vạn người dân Việt Nam có cùng một ý chí, theo đuổi cùng một mục đích như nhau.

PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội phát biểu tại Hội thảo

Ý chí đó là niềm tự hào dân tộc, quyết không chịu mất nước, không cam chịu làm nô lệ cho giặc ngoại bang, mục đích đó là đánh đuổi thực dân, đế quốc xâm lăng, lật đổ phong kiến, giành độc lâp tự do cho dân tộc, mang lại no ấm, hạnh phúc cho nhân dân.

Với góc nhìn Báo chí phản biện xã hội để tạo sự đồng thuận, PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, báo chí là phương tiện truyền thông phổ biến, có tác động xã hội mạnh mẽ, là công cụ hiệu quả trên mặt trận công tác tư tưởng.

Theo PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa, phản biện xã hội là hoạt động thường xuyên của báo chí. Đó là sự trao đổi, tranh luận, đưa ra các quan điểm, ý kiến khác nhau về những sự kiện, những vấn đề nảy sinh trong đời sống xã hội, có ý nghĩa sâu sắc với cộng đồng hoặc có tác động lớn đến xã hội.

Cũng có khi, đó là sự tranh luận về tính đúng sai, sự cần thiết hay không của các chương trình, dự án lớn, các định hướng phát triển của một ngành, một lĩnh vực hay địa phương.

PGS.TS Đỗ Chí Nghĩa cho rằng, phản biện xã hội là nhằm hướng tới sự đồng thuận trong xã hội.

Các đại biểu chủ trì Hội thảo

Từ thực tiễn ở địa phương, ông Tăng Hữu Phong, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận TP. Hồ Chí Minh cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh, báo chí đã phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm và sự cống hiến, một lần nữa khẳng định vai trò vô cùng quan trọng trong công tác tuyên truyền.

Ông Tăng Hữu Phong nhấn mạnh, báo chí không chỉ giúp người dân tiếp cận thông tin chính xác, kịp thời và nâng cao nhận thức về phòng, chống dịch bệnh, mà còn là công cụ định hướng dư luận, phản bác tin giả, lan tỏa tinh thần đoàn kết và trách nhiệm xã hội sâu sắc.

Theo ông Tăng Hữu Phong, ngay cả khi sự hiểu biết về đại dịch còn hạn chế, các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí đã có những định hướng cụ thể để báo chí thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền phòng, chống dịch.

Báo chí vừa cảnh báo nguy cơ lây nhiễm, vừa tránh gây hoang mang, đồng thời khuyến khích tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong nhân dân.

Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo

Phát biểu kết luận Hội thảo, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá, các ý kiến phát biểu và các bài tham luận đã thể hiện rõ tinh thần khoa học, nghiêm cẩn, sâu sắc, tâm huyết, trách nhiệm và hơn cả, là niềm tự hào về những thành tựu to lớn trên chặng đường 100 năm vẻ vang của Báo chí cách mạng Việt Nam.

"Tại Hội thảo, nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà báo đã tập trung phân tích, làm sáng tỏ nhiều khía cạnh khác nhau của bối cảnh hiện nay, chỉ rõ khó khăn, nêu bật cơ hội, cũng như những thách thức và yêu cầu mới đang đặt ra với sự nghiệp cách mạng nói chung, công tác báo chí nói riêng, đòi hỏi chúng ta phải đồng tâm nhất trí cao, quyết tâm nỗ lực lớn, không ngừng đổi mới, sáng tạo để đưa nền báo chí cách mạng vươn mình cùng dân tộc trong kỷ nguyên mới", Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đánh giá.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đồng thời khẳng định, tất cả các ý kiến và các báo cáo tham luận đều thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, trí tuệ và tâm huyết của các đại biểu, nhà khoa học.

Sau Hội thảo, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương sẽ tiếp thu, chắt lọc các ý kiến đóng góp của các đại biểu thành các đề xuất, kiến nghị để báo cáo Tổng Bí thư Tô Lâm và Lãnh đạo Đảng, Nhà nước cho ý kiến về xây dựng chiến lược phát triển nền báo chí cách mạng trong kỷ nguyên mới.

THU SÂM - HÀ AN; ảnh: TRẦN HUẤN