Đẩy mạnh phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm trong đội ngũ cán bộ, giáo viên

Hưởng ứng phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong dạy học” và cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”, nhiều năm qua, cùng với việc duy trì và đẩy mạnh chất lượng dạy và học, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) tỉnh đã quan tâm phát động phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm (SKKN) của cán bộ, giáo viên. Sau mỗi năm học lại có thêm hàng nghìn SKKN ra đời, góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng dạy học.

Giáo viên Trường THCS Tống Văn Trân (thành phố Nam Định) hướng dẫn học sinh sử dụng các ứng dụng trên máy tính.

Từ năm học 2022-2023 đến nay, sáng kiến “Kinh nghiệm thiết kế sơ đồ tư duy trong dạy học tiếng Anh tại Trường Tiểu học Kim Thái” của cô giáo Đặng Thị Hồng, Trường Tiểu học Kim Thái (Vụ Bản) đã được áp dụng trong giảng dạy cho học sinh toàn trường. Với sơ đồ tư duy, nội dung của chủ đề dạy - nói được đặt ở trung tâm bản đồ giúp người nói và người nghe đều xác định phần trọng tâm một cách rõ ràng. Các thông tin hoặc ý mới về nội dung bài thuyết trình được bổ sung bằng cách vẽ thêm nhánh vào bản đồ. Học sinh tiếp nhận bài học một cách tự nhiên và chủ động xây dựng giờ học theo hướng dẫn của giáo viên. Cô giáo Hồng chia sẻ: “Học sinh tiểu học vốn rất nhạy bén với ngôn ngữ. Tuy nhiên, phương pháp dạy môn tiếng Anh trước kia thường là liệt kê trên bảng các từ mới và cấu trúc câu của chủ đề hôm đó. Việc này khiến học sinh nhàm chán, chậm ghi nhớ từ, không có sự liên kết giữa từ vựng và cấu trúc câu trong bài. Khi áp dụng phương pháp này vào dạy học, đa số các em có hứng thú hơn khi tham gia tiết học tiếng Anh. Các em thuộc bài ngay tại lớp, nhớ nhanh, nhớ sâu và chính xác nội dung bài học. Các em tự tin và mạnh dạn hơn khi tham gia nói, thuyết trình trước lớp. Đặc biệt, các em chủ động tạo sơ đồ tư duy để luyện nói ở nhà, từ đó chất lượng dạy học tiếng Anh tại nhà trường ngày càng cải thiện”. Cô Trần Thị Phương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Thái đánh giá: "Sáng kiến của cô Hồng góp phần hình thành và phát triển tư duy, năng lực tiếp cận môn Tiếng Anh cho học sinh bậc tiểu học, mang lại hiệu quả thiết thực trong nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường. Năm học 2023-2024, 100% học sinh hoàn thành và hoàn thành tốt nội dung chương trình môn học. Tại Cuộc thi Hùng biện tiếng Anh lớp 5, trường đạt 5 giải cấp huyện, 2 giải cấp tỉnh; ở khối lớp 4 có 4 em đoạt giải cấp huyện".

Để nâng cao chất lượng giảng dạy, năm 2023, nhóm giáo viên gồm các cô Phạm Thị Dịu, Phạm Thị Thuận, Vũ Thị Len, Trường THCS Trần Huy Liệu (Vụ Bản) đưa ra sáng kiến thiết kế và sử dụng thiết bị dạy học số trong dạy học bộ môn Khoa học tự nhiên, áp dụng hiệu quả trong giảng dạy tại trường. Cô Phạm Thị Dịu, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Trần Huy Liệu, đồng tác giả sáng kiến cho biết: “Việc thực hiện đổi mới sách giáo khoa, ở môn Khoa học tự nhiên lớp 7, các nguyên tố hóa học được quy định gọi tên theo tên quốc tế (IUPAC) thay vì đọc theo phiên âm tiếng Việt như trước đây. Điều này gây khó khăn đối với giáo viên và học sinh khi đã quen dạy - học theo cách cũ. Do đó, nhóm tác giả thiết kế thiết bị dạy học số là “Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học điện tử” với các phát âm, phiên âm tên quốc tế được lấy chuẩn theo tiếng Anh - Mỹ trong từ điển Cambridge và Oxford. Nội dung sản phẩm là bảng tuần hoàn hóa học đã được số hóa, giúp người dùng tương tác và tìm kiếm thông tin”. Với bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học điện tử, người dùng muốn tìm hiểu về nguyên tố nào chỉ cần di chuyển chuột đến ô nguyên tố có ký hiệu của nguyên tố đó, khi đó bảng tuần hoàn sẽ cung cấp thông tin như: Phát âm tên quốc tế của nguyên tố hóa học, tên quốc tế của nguyên tố hóa học, kèm phiên âm, ký hiệu hóa học của các nguyên tố, số hiệu nguyên tử, khối lượng nguyên tử, cấu hình electron nguyên tử, cấu hình nguyên tử theo Rutheford - Bohr trực quan. Thiết bị sau khi tải về có thể dễ dàng sử dụng mà không cần kết nối internet giúp giáo viên sử dụng trong giờ học trên lớp, có thể thay thế cho tranh ảnh hay PowerPoint. Sau khi được chia sẻ, đăng tải rộng rãi trên trang web của Bộ GD và ĐT để đưa vào kho học liệu số chung, nhiều giáo viên trên cả nước tìm hiểu, sử dụng thiết bị này trong giảng dạy. Đa số giáo viên khi sử dụng đều phản hồi rất tích cực. Đối với các em học sinh lớp 7 lần đầu tiên được làm quen môn Khoa học tự nhiên nhưng với thiết bị này, các em luôn chủ động trong giờ học, tích cực xây dựng bài trong không khí sôi nổi. Thiết bị này được học sinh tải về và sử dụng trong quá trình tự học tại nhà. SKKN của nhóm giáo viên nhà trường đã góp phần giải quyết vấn đề thiếu thiết bị dạy học khi thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, giúp nâng cao hiệu quả và chất lượng giáo dục của nhà trường.

Phong trào viết SKKN từ nhiều năm nay đã trở thành một hoạt động có ý nghĩa dành cho giáo viên các cấp học. Hàng năm, ngành GD và ĐT đã tích cực chỉ đạo triển khai đến các đơn vị trường học trên địa bàn toàn tỉnh về các giải pháp nâng cao chất lượng dạy học thông qua việc nghiên cứu và ứng dụng các SKKN trong giảng dạy. Phong trào viết SKKN tiếp tục được duy trì và đẩy mạnh cả về số lượng và chất lượng ở tất cả các đơn vị. Tùy theo đặc điểm mỗi cấp học, cách tiếp cận vấn đề của mỗi giáo viên, các SKKN được thể hiện tương đối phong phú về nội dung, cách thức trình bày. Các đề tài vì thế không chỉ tập trung ở những môn học chính, hoạt động chính, mà được giáo viên tìm hiểu, nghiên cứu ở tất cả các môn học và hoạt động đang giảng dạy, tổ chức tại trường. Ở nhiều trường học, viết SKKN là một kênh để giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy, góp phần xây dựng môi trường giáo dục đồng bộ, thân thiện, học sinh được học tập và phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần, nhận thức và kỹ năng sống cần thiết. Cũng từ việc nghiên cứu, viết SKKN còn giúp giáo viên hiểu rõ và áp dụng được những đổi mới của phương pháp dạy học trong từng phần, từng môn mà mình phụ trách; biết cách khắc phục những điều kiện khó khăn về cơ sở vật chất trong nhà trường để tự hoàn chỉnh phương pháp dạy học cho riêng mình; phát huy được tính sáng tạo của học sinh với các phương pháp dạy học tích cực và kỹ thuật dạy học phù hợp với bộ môn mình phụ trách.

Từ năm 2023 đến nay, ngành GD và ĐT tỉnh đã có hơn 790 SKKN của các thầy, cô giáo được công nhận có phạm vi ảnh hưởng, hiệu quả áp dụng cấp ngành, cấp tỉnh. Các sáng kiến tập trung giải quyết những vấn đề mới, có ý nghĩa thực tiễn như: Các biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn; hình thành kỹ năng sống cho học sinh; ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy; nâng cao năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, nhân viên. Sở GD và ĐT lựa chọn và đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ xét, công nhận phạm vi ảnh hưởng cấp tỉnh đối với 123 sáng kiến. Những sáng kiến mang tính ứng dụng thực tiễn và đem lại hiệu quả đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường học hiện nay.

Hồng Minh