Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương thực hiện quy hoạch

Tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, qua gần 08 năm triển khai Luật Quy hoạch, công tác quy hoạch ngày càng đóng vai trò quan trọng, giúp Nhà nước hoạch định, kiến tạo các động lực phát triển và không gian phát triển mới. Tuy nhiên, quá trình tổ chức thực hiện pháp luật về quy hoạch cho thấy một số nội dung cần sửa đổi, hoàn thiện như: trình tự, thủ tục còn mất nhiều thời gian; quy định về thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan liên quan còn chưa rõ ràng; quy định về nội dung quy hoạch còn trùng lặp, chưa bảo đảm tính chủ động, linh hoạt trong triển khai thực hiện.

Toàn cảnh Phiên họp

Việc sắp xếp đơn vị hành chính sẽ có ảnh hưởng lớn đến toàn bộ các quy hoạch của hệ thống quy hoạch quốc gia, do vậy, cần rà soát, điều chỉnh hệ thống quy hoạch trong bối cảnh không tổ chức cấp huyện và điều chỉnh các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 để phù hợp với việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Từ các cơ sở nêu trên, việc xây dựng và ban hành dự án Luật trong giai đoạn hiện nay là rất cấp thiết để kịp thời cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước. Dự ăn Luật hoàn thiện quy định về phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật Quy hoạch để phù hợp với với việc bổ sung các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành vào hệ thống quy hoạch.

Dự thảo Luật bao gồm 02 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 28 điều, khoản và 02 Phụ lục của Luật Quy hoạch với nội dung chủ yếu và điểm mới như: Hoàn thiện hệ thống quy hoạch; đơn giản hóa nội dung quy hoạch để nâng cao tính hiệu quả, khả thi của quy hoạch, bổ sung quy định về trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 để đáp ứng yêu cầu sắp xếp lại đơn vị hành hành chính cấp tỉnh theo hướng đơn giản hóa và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tăng cường phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về quy hoạch để nâng cao tính chủ động của các cấp, các ngành trong chỉ đạo điều hành theo Kết luận số 121-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; hoàn thiện quy định về trình tự, thủ tục của hoạt động quy hoạch và trách nhiệm của các cơ quan trong quản lý nhà nước về quy hoạch.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, việc Chính phủ đề nghị xây dựng và ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn tại 1 kỳ họp là có căn cứ nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật về quy hoạch phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Đối với các nội dung còn có ý kiến khác nhau, chưa được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng thì cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá tổng kết thực tiễn khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch.

Thực hiện chủ trương của Đảng về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, dự thảo Luật đã phân cấp thẩm quyền của Quốc hội cho Chính phủ trong việc xác định các vùng cần lập quy hoạch vùng và quyết định quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia; quyết định chủ trương điều chỉnh và quyết định điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia.

Đồng thời, dự thảo Luật đã phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định danh mục các dự án ưu tiên đầu tư trong kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh; phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 để đáp ứng yêu cầu về sắp xếp đơn vị hành chính.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ việc phân cấp, phân quyền này đã bảo đảm đáp ứng yêu cầu để quy hoạch làm định hướng cho tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025 và 2 con số trong các năm tiếp theo hay chưa? Ngoài ra, một số ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc việc phân cấp thẩm quyền của Quốc hội cho Chính phủ trong việc quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia vì nội dung này chưa được đánh giá, thuyết minh làm rõ tại Tờ trình của Chính phủ. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về số lượng, tiêu chuẩn, điều kiện của Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định để vừa giúp tăng cường tính chủ động, linh hoạt trong quá trình triển khai mà vẫn bảo đảm tính chặt chẽ, đạt kết quả cao của nhiệm vụ thẩm định quy hoạch.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương

Trong khuôn khổ Phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã phối hợp với Bộ Tài chính, các cơ quan liên quan để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Lãnh đạo Quốc hội tại Phiên họp

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, trong quá trình hoàn thiện, chỉnh lý các dự án luật, nghị quyết thời gian tới, các cơ quan chức năng phải tiếp thu tối đa tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11 và kết luận của Tổng Bí thư ở các cuộc họp Bộ Chính trị, đặc biệt là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trên tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Ngoài ra, theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, quá trình hoàn thiện các dự án Luật sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 tới cần bám sát một số nguyên tắc: Nội dung nhiều nhưng phải bảo đảm quy trình thủ tục; bảo đảm chất lượng của các luật, nghị quyết. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các cơ quan chức năng cần tiếp tục rà soát nhiều kênh, nhiều nguồn thông tin, tiếp thu ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học, tổ chức tọa đàm, hội thảo nhằm bảo đảm chất lượng của luật, nghị quyết.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại Phiên họp

Về nội dung trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, các cơ quan chức năng cần xác định rõ phạm vi và mục đích sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch. Những nội dung, vấn đề còn có ý kiến khác nhau, chưa tạo được sự thống nhất thì cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá tổng kết thực tiễn khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch. Qua đó, bảo đảm cao nhất chất lượng dự thảo Luật, không vì tiến độ mà bỏ qua chất lượng của luật. Đồng thời, các cơ quan tiếp tục rà soát các luật khác có liên quan đến quy hoạch để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, nhất là các luật có quy định về đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư, hoạt động sản xuất, kinh doanh với quy hoạch.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh lưu ý Chính phủ và các cơ quan cần tiếp tục rà soát để giảm bớt các khâu trung gian có thể ảnh hưởng đến tiến độ phê duyệt, điều chỉnh các dự án đầu tư, hoạt động sản xuất kinh doanh; đánh giá tính hợp lý của các quy định về trình tự, thủ tục quyết định hoặc phê duyệt chủ trương đầu tư.

Phát biểu kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã phối hợp với Bộ Tài chính, các cơ quan có liên quan khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, để đáp ứng như yêu cầu triển khai thực hiện Kết luận số 127 của Bộ Chính trị về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu kết luận Phiên họp

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với các nội dung đã được nêu trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính. Tuy nhiên, để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự thảo Luật theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội cũng như ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan thẩm tra.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật và thực hiện các bước theo quy trình tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và gửi đến các ĐBQH chậm nhất là ngày 06/5/2025. Sau khi tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại thông báo kết luận, hồ sơ dự án luật đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 theo quy trình, thủ tục rút gọn tại một kỳ họp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Tổng Thư ký Quốc hội chỉ đạo gỡ băng nội dung Phiên họp; có dự thảo thông báo kết luận để gửi các đồng chí lãnh đạo Quốc hội ban hành, thông báo kết luận trước ngày 26/4/2025 để các cơ quan triển khai tổ chức thực hiện.

Một số hình ảnh tại Phiên họp:

Toàn cảnh Phiên họp

Các đại biểu tham dự Phiên họp

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng làm rõ một số nội dung các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu.

Bích Lan - Phạm Thắng