Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để ngăn ngừa khai thác IUU

BĐBP đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm làm thay đổi nhận thức của ngư dân trong việc chấp hành pháp luật. Ảnh: Văn Tân

Giải pháp mang tính chiến lược

Đồn Biên phòng Cam Ranh đứng chân trên địa bàn trọng điểm về hoạt động khai thác thủy sản của tỉnh Khánh Hòa. Địa bàn do đơn vị quản lý trải rộng qua 9 xã, phường ven biển, với bờ biển dài hơn 26,5km, tập trung nhiều tàu cá, trong đó có hơn 700 tàu cá thường xuyên khai thác xa bờ.

Nhận thức rõ vai trò then chốt của công tác tuyên truyền trong phòng, chống khai thác IUU, Đồn Biên phòng Cam Ranh xác định đây không chỉ là một nhiệm vụ thường xuyên, mà còn là giải pháp mang tính chiến lược, bền vững và lâu dài, tác động trực tiếp đến ý thức và hành vi của ngư dân. Trung tá Vũ Văn Hùng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cam Ranh khẳng định: “Chúng tôi xem tuyên truyền là gốc rễ của mọi hành động, là cách thức hiệu quả nhất để thay đổi nhận thức của ngư dân, từ đó tạo sự chuyển biến tích cực trong hành động”.

Trên cơ sở đó, đơn vị đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với đặc thù địa bàn và điều kiện sinh hoạt, lao động của ngư dân. Không chỉ tổ chức các buổi tuyên truyền tập trung tại bến cảng, tổ dân phố hay nhà văn hóa xã, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng còn chủ động xuống tận tàu cá, tiếp cận từng ngư dân để trò chuyện, giải thích cặn kẽ các quy định của pháp luật trong khai thác hải sản. Ngoài ra, đơn vị đa dạng hóa phương pháp tuyên truyền thông qua các hình thức trực quan như pa nô, áp phích, phát tờ rơi minh họa dễ hiểu, thông qua loa phát thanh, sử dụng mạng xã hội để tiếp cận với ngư dân. Việc áp dụng linh hoạt nhiều hình thức khác nhau không chỉ giúp nâng cao hiệu quả truyền tải thông tin, mà còn tạo được sự gần gũi, thân thiện, làm cho người dân dễ tiếp nhận, ghi nhớ và làm theo.

Với đặc thù nghề biển, ngư dân thường xuyên bám biển dài ngày, có khi cả tháng mới trở về đất liền, do đó, cán bộ, chiến sĩ BĐBP luôn tranh thủ thời điểm tàu cá cập cảng để trực tiếp xuống tàu thăm hỏi, động viên và tuyên truyền pháp luật. Ngư dân Ngô Chùm, thuyền viên tàu cá BTH97051TS chia sẻ: “Trước đây, chúng tôi chưa nắm rõ quy định về vùng được khai thác, vùng bị cấm khai thác. Nay được cán bộ Biên phòng lên tận tàu thông tin, giải thích cặn kẽ từng điều khoản, chỉ rõ ranh giới đánh bắt hợp pháp và cảnh báo các hậu quả nếu vi phạm, chúng tôi mới hiểu hết tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật. Đồng thời, thấy rõ lợi ích, đi biển an toàn hơn, không lo bị xử phạt hay gây rủi ro pháp lý, lại yên tâm lao động, vừa phát triển kinh tế, vừa góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc”.

Anh Ngô Chùm cho biết thêm, trước đây, có nhiều tàu cá trong vùng vì thiếu thông tin nên vô tình vi phạm, bị xử lý, thậm chí bị phía nước ngoài bắt giữ. Từ khi được tuyên truyền đầy đủ, bà con ngư dân trong tổ đội đoàn kết hơn, thường xuyên nhắc nhở nhau không để xảy ra sai phạm.

Kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn vi phạm

Song song với công tác tuyên truyền, công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá ra vào cảng và trên biển luôn được Đồn Biên phòng Cam Ranh thực hiện nghiêm ngặt. Tại Trạm Kiểm soát Biên phòng Ba Ngòi, hằng ngày, lực lượng làm nhiệm vụ tiến hành kiểm tra đầy đủ các loại giấy tờ, đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác thủy sản đối với từng phương tiện. Đặc biệt, các tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đều được kiểm tra về tình trạng hoạt động của thiết bị giám sát hành trình (VMS). Những trường hợp cố tình ngắt kết nối hoặc hoạt động sai vùng biển quy định đều bị lập biên bản, xử lý theo quy định của pháp luật.

“Chúng tôi đặc biệt chú trọng nhóm đối tượng có nguy cơ cao vi phạm IUU. Công tác kiểm soát được triển khai từ lúc tàu cá xin lệnh xuất bến, trong suốt quá trình hoạt động trên biển đến khi trở về cảng. Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng để bảo đảm minh bạch nguồn gốc thủy sản, ngăn chặn từ sớm các hành vi vi phạm” - Trung tá Vũ Văn Hùng khẳng định.

Bên cạnh kiểm tra, xử lý vi phạm, đơn vị tích cực hỗ trợ thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi để ngư dân yên tâm bám biển. Những kiến nghị, vướng mắc của ngư dân đều được tiếp nhận, giải quyết kịp thời nhằm giảm thiểu áp lực cho người dân trong quá trình sản xuất.

Trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị đón đoàn thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu (EC) kiểm tra công tác chống khai thác IUU, các hoạt động tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát tại địa bàn do Đồn Biên phòng Cam Ranh quản lý càng được tăng cường mạnh mẽ. Đây là thời điểm then chốt để khẳng định nỗ lực và quyết tâm chính trị của Việt Nam trong việc gỡ “thẻ vàng” của EC. Để chuẩn bị tốt cho đợt kiểm tra, Đồn Biên phòng Cam Ranh đang triển khai đợt cao điểm kiểm soát tàu cá, đặc biệt là theo dõi sát sao các phương tiện có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài. Tàu cá không đủ giấy tờ, trang thiết bị theo quy định sẽ không cho xuất bến. Các trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm minh, không có vùng cấm.

Với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ, sáng tạo của lực lượng Biên phòng và chính quyền địa phương, công tác phòng, chống khai thác IUU tại Cam Ranh đang chuyển biến rõ rệt, góp phần cùng cả nước sớm gỡ “thẻ vàng” của EC, giữ vững uy tín ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Văn Tân