Dạy con bằng đòn roi - tổn thương khó chữa lành

Trong hành trình làm cha mẹ, ai cũng mong muốn con mình nên người, biết điều, ngoan ngoãn. Nhưng giữa kỳ vọng và hiện thực, đôi khi những lời khuyên răn nhẹ nhàng không hiệu quả, sự kiên nhẫn cạn kiệt, cha mẹ có thể chọn tới… đòn roi như một “giải pháp cuối cùng”.

Dẫu vậy, bạo lực chưa bao giờ là cách nuôi dạy đúng đắn. Đòn roi có thể làm trẻ vâng lời tạm thời, nhưng đồng thời để lại những tổn thương âm thầm mà lâu dài, dai dẳng.

Đòn roi - cách “dạy dỗ” phản tác dụng

Ảnh minh họa/ Nguồn Internet

Nhiều bậc phụ huynh từng lớn lên trong môi trường có phần khắt khe, nơi “thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi” là quan điểm nuôi dạy phổ biến. Nhưng thực tế, ngày càng nhiều nghiên cứu tâm lý và giáo dục cho thấy, bạo lực không hề giúp trẻ “tốt lên”, mà thường khiến trẻ sống trong lo sợ, né tránh, mất niềm tin vào người thân.

Khi bị đánh đòn, trẻ không học được điều gì đúng sai, mà chỉ học cách làm thế nào để giấu lỗi, tránh bị phát hiện. Sự sợ hãi sẽ khiến trẻ co mình lại, dần dần trở nên thụ động, thiếu tự tin, có thể hình thành tâm lý phản kháng ngầm hoặc nổi loạn khi lớn hơn.

Tổn thương tinh thần khó chữa lành

Không chỉ là nỗi đau thể xác tức thời, đòn roi còn gây nên những tổn thương tinh thần sâu sắc. Trẻ bị đánh thường xuyên dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu, tự ti, cảm thấy bản thân “không đủ tốt”, dẫn đến các rối loạn tâm lý như trầm cảm, thu mình hoặc dễ nổi nóng, gây hấn với người khác.

Đặc biệt, đòn roi từ người thân yêu, cha mẹ… khiến đứa trẻ bị tổn thương lòng tin. Thay vì cảm thấy an toàn, được yêu thương, trẻ lại cảm thấy mình bị phản bội. Điều đó ảnh hưởng lâu dài đến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, làm mất đi nền tảng của sự gắn kết, thấu hiểu.

Khi đòn roi trở thành vòng lặp độc hại

Một điều đáng buồn là những đứa trẻ lớn lên trong môi trường có bạo lực, khi trưởng thành, lại dễ dùng cách tương tự để đối xử với con cái mình. Đó là vòng lặp của bạo lực, nơi những tổn thương không được chữa lành sẽ tiếp tục được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Cha mẹ có thể không cố ý làm tổn thương con, nhưng nếu không nhận ra tác hại của đòn roi, thì chính tình yêu thương của họ lại trở thành điều gây đau đớn cho con cái. Đã đến lúc chúng ta cần tỉnh táo nhận ra, dạy con bằng tình yêu và sự tôn trọng mới là nền tảng vững chắc để con trưởng thành.

Dạy con không đòn roi không dễ, nhưng xứng đáng

Dạy con không dùng bạo lực là một hành trình cần rất nhiều kiên nhẫn, hiểu biết và lòng bao dung. Thay vì “ra tay” mỗi khi con làm sai, cha mẹ cần học cách kiểm soát cảm xúc, trò chuyện với con, hướng dẫn con hiểu hậu quả hành vi và giúp con tự chịu trách nhiệm.

Có nhiều phương pháp kỷ luật tích cực được các chuyên gia khuyến nghị, như thiết lập giới hạn rõ ràng, nhất quán; trao quyền cho con lựa chọn và giải thích hậu quả; đồng hành cùng con giải quyết vấn đề thay vì phán xét. Những cách tiếp cận này tuy mất thời gian hơn, nhưng sẽ giúp con hiểu và trưởng thành thực sự, chứ không chỉ là nghe lời trong sợ hãi.

Trương Hiền