'Dấu xưa lưng chừng núi - một vùng bản sắc Ca Dong' đoạt giải nhất Văn nghệ dân gian

Ngày 28/12, tại Hà Nội, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn nghệ dân gian năm 2024.

Năm nay, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đã nhận được 85 công trình thuộc 5 chuyên ngành văn hóa, văn nghệ dân gian. Hội đồng Sơ khảo đã chọn 72 công trình đủ điều kiện trình Hội đồng chuyên ngành.

Trong số này có 19 công trình thuộc chuyên ngành Ngữ văn và lý luận văn hóa dân gian; 35 công trình thuộc chuyên ngành Phong tục tập quán, lễ hội, địa chỉ văn hóa dân gian; 5 công trình thuộc chuyên ngành Nghệ thuật biểu diễn dân gian; 2 công trình thuộc chuyên ngành Nghệ thuật tạo hình và kiến trúc dân gian; 11 công trình thuộc chuyên ngành Văn hóa ẩm thực, nghề cổ truyền và tri thức dân gian.

Sau nhiều năm, Giải thưởng Văn nghệ dân gian mới có công trình đoạt giải Nhất. Công trình “Dấu xưa lưng chừng núi - một vùng bản sắc Ca Dong” của nhà nghiên cứu, Tiến sĩ Nguyễn Đăng Vũ là một phác thảo về di sản văn hóa của người Ca Dong ở huyện Sơn Tây - nơi có hơn 80% dân số là người Ca Dong cư trú. Đây là một công trình lớn, kết hợp điền dã, khảo sát, nghiên cứu... được thực hiện công phu, khoa học.

Tiến sĩ Nguyễn Đăng Vũ, cho hay để có được giải thưởng này, công lao trước tiên thuộc về người Cadong ở miền núi Quảng Ngãi. Bao thế hệ người dân nơi đây luôn trân trọng gìn giữ di sản của tộc người mình. Họ đã luôn biết trao truyền cho lớp trẻ và sẵn sàng chia sẻ cho người đam mê.

"Tôi đã ở nơi lưng chừng núi này nhiều ngày, nhiều tháng, nhiều năm, để lắng nghe, để chứng kiến những cuộc viễn du về miền quá khứ của họ; để nghe những miền ảo mộng tràn ra khắp các núi đồi, sông suối, ngấm vào thịt da bao lớp trẻ; Để nghe bao lời dạy dỗ con cái phải biết yêu thương con người, phải biết cần mẫn lên rẫy lên nương, phải biết sống hòa hợp cùng đại ngàn", ông Vũ chia sẻ.

Theo GS.TS Lê Hồng Lý, Chủ tịch Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, công trình Dấu xưa lưng chừng núi - một vùng bản sắc Ca Dong của TS Nguyễn Đăng Vũ được trao giải nhất là một công trình lớn, kết hợp điền dã, khảo sát, nghiên cứu... được thực hiện công phu, khoa học.

Với nguồn tư liệu phong phú, chủ yếu được sưu tầm từ thực địa, trải dài trong nhiều năm, tác giả cung cấp cho người đọc bức tranh khá đầy đủ về văn hóa người Ca Dong ở Quảng Ngãi từ những tri thức vòng đời, tri thức canh nông đến những phong tục tập quán, những quan niệm tâm linh thẳm sâu trong cuộc sống con người.

Công trình được tác giả thực hiện bằng những thao tác phân tích, biện giải khoa học và bằng cả tấm lòng say mê, trân quý bản sắc văn hóa một tộc người.

Giải nhì B là công trình sưu tầm giới thiệu sử thi Bahnar: Bia Phu đeo đá (Bia Phu teo tomo), song ngữ Việt - Bahnar do Nguyễn Tiến Dũng sưu tầm, biên soạn, nghệ nhân A Lưu diễn xướng, A Jar phiên âm và dịch nghĩa sang tiếng Việt.

Đây là tác phẩm sử thi khá dày dặn trong bộ sử thi liên hoàn của người Bahnar ở Kon Tum. Ngoài ra Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam còn trao giải 3A cho 5 công trình, giải 3B cho 14 công trình, giải khuyến khích cho 24 công trình.

Dịp này, Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam cũng phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian cho một số nghệ nhân.

Minh Thu