Dấu hiệu trên da chứng tỏ bị kiến ba khoang đốt
Tôi bắt được một con kiến ba khoang trên giường của con trai 7 tuổi. Xin bác sĩ tư vấn các dấu hiệu nào trên da cho thấy cháu có thể bị kiến ba khoang đốt?
Tôi bắt được một con kiến ba khoang trên giường của con trai 7 tuổi. Xin bác sĩ tư vấn các dấu hiệu nào trên da cho thấy cháu có thể bị kiến ba khoang đốt?
Thạc sĩ, bác sĩ Tạ Quốc Hưng, khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM
Tại Việt Nam, kiến ba khoang còn được gọi là kiến khoang, kiến kim, kiến lác, kiến gạo, kiến cong… bởi nó có các khoang đen - vàng cam xen kẽ.
Độc tố trong kiến ba khoang rất mạnh. Chất độc trong cơ thể kiến được giải phóng ra khi bị tác động hoặc chà xát. Chúng giải phóng dịch lỏng coelomic có chứa pederin - một hóa chất gây phồng rộp da mạnh.
Viêm da tiếp xúc kích ứng do kiến ba khoang thường diễn ra vào mùa mưa, từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm. Loài kiến này thường hay xuất hiện vào buổi sáng.
Vị trí tổn thương ban đầu thường gặp hơn ở những vùng da hở. Trường hợp tiếp xúc nhẹ, có thể xuất hiện một ban đỏ nhỏ trong vài ngày. Ban đỏ có hình thù tùy thuộc theo hình dạng mà da bị tiếp xúc độc chất, có thể hình đám, hạt, mảng, vệt…
Với các trường hợp tiếp xúc vừa, ban đỏ tiến triển thành mụn nước - mụn mủ hoặc bọng nước trong vài ngày. Sau một tuần là giai đoạn đóng vảy mịn - dính trên bề mặt thương tổn da sau khi mụn nước - mụn mủ khô. Kế đến là giai đoạn vảy bong tróc, để lại các vệt da đỏ, tăng hoặc giảm sắc tố.
Sau đó, các vết tích này biến mất dần và thường không để sẹo. Nhưng trong trường hợp nghiêm trọng, ngoài việc xuất hiện các mảng phồng rộp rộng hơn, bạn có thể có thêm các triệu chứng như sốt, đau rát thần kinh, đau khớp và nôn.
Bên cạnh đó, nếu có hành động tự tiếp xúc thứ phát, vô tình chuyển pederin sang các khu vực da khác của cơ thể như bộ phận sinh dục ngoài hoặc mặt có thể tạo những mảng viêm da mới. Thậm chí, bọng nước có thể lan rộng trên một diện tích lớn của cơ thể gây bội nhiễm, đau, rát và rất khó chịu. Toàn thân có thể sốt, hạch vùng sưng đau, gây viêm kết mạc…