Dấu ấn tham mưu chiến lược trong bứt phá kinh tế tư nhân thời kỳ mới

Động lực lớn của tăng trưởng kinh tế

Nhìn lại gần bốn thập kỷ, khu vực kinh tế tư nhân đã trải qua nhiều chặng đường quan trọng. Giai đoạn 1986-1999 đánh dấu sự hình thành và được thừa nhận. Từ 2000-2005, khu vực này khởi sắc nhờ Luật Doanh nghiệp. Trong giai đoạn 2006-2015, doanh nghiệp tư nhân hội nhập và mở rộng mạnh mẽ. Giai đoạn 2016-2024 chứng kiến sự bùng nổ khởi nghiệp. Từ 2025, kinh tế tư nhân được định hướng trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế tự chủ, bền vững.

Sự ra đời của Nghị quyết 68-NQ/TW là minh chứng rõ nét cho vai trò tham mưu chiến lược của Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể.

Hiện nay, Việt Nam có hơn 940.000 doanh nghiệp cùng hơn 5 triệu hộ kinh doanh tư nhân. Khu vực này đóng góp khoảng 50% GDP, 30% tổng thu ngân sách nhà nước, đồng thời sử dụng đến 82% lao động cả nước. Nhiều tập đoàn tư nhân lớn như Vingroup, Masan, Thaco, Hòa Phát, FPT, Vinamilk đã khẳng định vị thế trong khu vực và quốc tế. Kinh tế tư nhân cũng tích cực tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ.

Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn đối diện nhiều hạn chế và chưa phát huy hết tiềm năng. Đa phần doanh nghiệp có quy mô nhỏ, siêu nhỏ, tiềm lực tài chính yếu, công nghệ lạc hậu và năng lực quản trị hạn chế. Hiệu quả hoạt động, năng suất lao động chưa cao. Một bộ phận doanh nghiệp thiếu chiến lược dài hạn, chưa gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp nhà nước và khu vực FDI. Bên cạnh đó, nhiều rào cản thể chế, thủ tục hành chính phức tạp vẫn gây khó khăn đáng kể.

Nguyên nhân chính được xác định là “điểm nghẽn của điểm nghẽn” trong thể chế, pháp luật. Nhiều điều kiện kinh doanh không cần thiết vẫn tồn tại, thủ tục đầu tư còn phức tạp, chưa số hóa toàn diện. Hiện tượng nhũng nhiễu, lợi ích nhóm trong một số khâu quản lý gây cản trở doanh nghiệp. Chính sách hỗ trợ nhiều khi khó triển khai, hiệu lực hạn chế. Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận vốn, đất đai, nhân lực chất lượng cao và công nghệ hiện đại của doanh nghiệp tư nhân vẫn còn nhiều rào cản chưa được giải quyết.

Trên thế giới, cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng. Sự bùng nổ của công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, sinh học, lượng tử, Internet vạn vật tạo ra cả cơ hội và thách thức. Đồng thời, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, thiên tai, già hóa dân số tiếp tục ảnh hưởng sâu rộng đến phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, kinh tế tư nhân Việt Nam được xác định là lực lượng then chốt, có tính quyết định trong việc thực hiện hai mục tiêu chiến lược 2030 và 2045.

Khẳng định vai trò nòng cốt trong hoạch định chính sách

Trước yêu cầu cấp bách và nhiều thách thức, Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) được giao nhiệm vụ xây dựng Đề án phát triển kinh tế tư nhân trong điều kiện thời gian gấp rút, kỳ vọng rất cao từ Tổng Bí thư và Thủ tướng. Dù đăng trong thời điểm sát nhập nhưng với tinh thần chủ động, sáng tạo và quyết liệt hành động, chỉ trong hai tháng, Cục đã hoàn thành Đề án, trình Bộ Chính trị và trở thành nền tảng để ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW, tạo bước ngoặt quan trọng cho kinh tế tư nhân.

Theo đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW đã đưa ra nhiều điểm đột phá. Trước hết là sự thay đổi phương pháp tiếp cận như ngôn ngữ trực diện, dễ hiểu, đi thẳng vào giải pháp, tạo thuận lợi cho thực hiện. Tiếp đó, quan điểm phát triển kinh tế tư nhân được nâng lên tầm cao mới. Từ chỗ không được thừa nhận, đến nay đã khẳng định trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, có sứ mệnh song hành cùng Nhà nước kiến tạo và phát triển đất nước trong giai đoạn mới đầy thách thức.

Mục tiêu được Nghị quyết đặt ra rất cụ thể. Đến năm 2030, số lượng doanh nghiệp tư nhân dự kiến đạt 2 triệu, gấp đôi hiện nay. Ít nhất 20 doanh nghiệp lớn sẽ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Đóng góp của khu vực này vào GDP đạt khoảng 58%, vào ngân sách đạt 40%, đồng thời tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động xã hội. Đây là những chỉ tiêu thể hiện kỳ vọng mạnh mẽ về sự bứt phá và vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân.

Các giải pháp trọng tâm bao gồm: cải cách thể chế, xóa bỏ cơ chế “xin - cho”, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm; đơn giản hóa thủ tục hành chính. Nghị quyết cũng yêu cầu giảm thiểu tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, chỉ thực hiện tối đa một lần mỗi năm. Doanh nghiệp tuân thủ tốt có thể được miễn kiểm tra trực tiếp. Đồng thời, việc ứng dụng thanh tra, kiểm tra trực tuyến dựa trên dữ liệu số được đẩy mạnh, tạo môi trường minh bạch, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

Nghị quyết cũng mở rộng cơ hội để doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các dự án quốc gia trọng điểm như đường sắt tốc độ cao, hạ tầng năng lượng, hạ tầng số, công nghiệp quốc phòng. Đối với hộ kinh doanh cá thể, sẽ có cơ chế pháp lý mới, xóa bỏ thuế khoán, đơn giản hóa quản trị và kế toán, nhằm khuyến khích chuyển đổi thành doanh nghiệp chính thức. Những giải pháp này được kỳ vọng vừa tạo động lực phát triển, vừa nâng cao tính chính quy và bền vững cho khu vực tư nhân.

Có thể khẳng định, sự ra đời của Nghị quyết 68-NQ/TW là minh chứng rõ nét cho vai trò tham mưu chiến lược của Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể. Việc hoàn thành Đề án trong thời gian kỷ lục không chỉ thể hiện năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm của Cục, mà còn cho thấy tầm quan trọng của một cơ quan chuyên trách mạnh mẽ trong hoạch định chính sách. Với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và Bộ Tài chính, Nghị quyết số 68-NQ/TW hứa hẹn được triển khai hiệu quả, góp phần hiện thực hóa khát vọng thịnh vượng quốc gia.

Thanh Hằng