Dấu ấn đặc biệt của Quốc hội khóa XV

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trình bày Báo cáo tóm tắt công tác của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XV. Ảnh: media.quochoi.vn

Nhiều nội dung mới, phức tạp, chưa từng có tiền lệ

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội khóa XV là một nhiệm kỳ đặc biệt, hoạt động trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều thử thách, khó khăn, khối lượng công việc tăng gấp nhiều lần so với các nhiệm kỳ trước, nhiều vấn đề hệ trọng, nhiều nội dung mới, phức tạp, chưa từng có tiền lệ.

Song, Quốc hội đã khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao tính chuyên nghiệp, công khai, minh bạch, dân chủ, hiệu quả, thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao, quyết định vấn đề quan trọng của đất nước, cũng như các hoạt động ngoại giao nghị viện, để lại nhiều dấu ấn nổi bật.

Thứ nhất, Quốc hội đã phát huy mạnh mẽ vai trò trong việc hoàn thiện thể chế, pháp luật; việc sửa đổi, bổ sung một số điều Hiến pháp năm 2013 đã kịp thời thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng, nhất là về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng “tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, sát thực tiễn”.

Thứ hai, hoạt động lập pháp có sự đổi mới mạnh mẽ về tư duy, quy trình xây dựng, chủ động, sáng tạo, tích cực, chuẩn bị từ sớm từ xa; đặc biệt, để phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, phản ứng kịp thời với những tình huống mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cuộc sống... Lần đầu tiên, Quốc hội trình Bộ Chính trị xem xét, thông qua định hướng chương trình xây dựng pháp luật cho cả nhiệm kỳ...

Thứ ba, hoạt động giám sát được tăng cường, có trọng tâm, trọng điểm, đi vào thực chất và có nhiều đổi mới thiết thực. Lần đầu tiên, Diễn đàn giám sát của Quốc hội được tổ chức; cùng với việc tổ chức thảo luận tại hội trường Báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri... đã góp phần quan trọng vào công tác hoàn thiện pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, được cử tri, nhân dân đồng tình, đánh giá cao.

Thứ tư, việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước được đổi mới căn bản; Quốc hội đã đồng hành, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các cơ quan liên quan để quyết định nhiều nội dung quan trọng, có tính chiến lược, ứng phó kịp thời với thực tiễn, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững, bảo đảm chăm lo thiết thực về an sinh xã hội, y tế, giáo dục cho người dân, đồng thời, đã quyết định những vấn đề mang tính cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Thứ năm, hoạt động đối ngoại của Quốc hội được thúc đẩy cả trên bình diện song phương và đa phương, đi vào chiều sâu, được triển khai ở nhiều cấp độ, đạt được nhiều kết quả tốt đẹp, tạo dấu ấn đậm nét, góp phần nâng tầm hoạt động đối ngoại của Việt Nam cùng với những thành công chung của công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước.

Thứ sáu, cách thức tổ chức kỳ họp Quốc hội có nhiều cải tiến, đổi mới, linh hoạt thích ứng với thực tiễn đặt ra. Nhiệm kỳ khóa XV có số lượng kỳ họp lớn nhất từ trước đến nay và là nhiệm kỳ đầu tiên trong lịch sử hoạt động, Quốc hội tổ chức 19 kỳ họp, trong đó có 9 kỳ họp bất thường để kịp thời xem xét, quyết định các nội dung quan trọng, cấp bách để đáp ứng yêu cầu do thực tiễn đặt ra.

Đại biểu dự kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV. Ảnh: media.quochoi.vn

Thứ bảy, Quốc hội đã gương mẫu trong sắp xếp tổ chức bộ máy, đồng thời, chủ động triển khai các nhiệm vụ được giao để cùng cả hệ thống chính trị quyết tâm đưa mô hình chính quyền hai cấp đi vào vận hành từ ngày 1-7-2025, được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ghi nhận, đánh giá cao.

Thứ tám, tích cực triển khai ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng số, phát triển các nền tảng, hệ thống chuyên biệt, bước đầu góp phần hiện đại hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

Thứ chín, tổ chức kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam được chuẩn bị từ sớm, triển khai nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực...

Dấu mốc định hướng tương lai

Nhấn mạnh tại kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI là dấu mốc quan trọng trên chặng đường phát triển mới của đất nước, có ý nghĩa định hướng tương lai, bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam. Tình hình trên đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ rất lớn đối với công tác của Quốc hội. Quốc hội khóa XV kiến nghị Quốc hội khóa XVI và các khóa tiếp theo một số vấn đề:

Đó là, tiếp tục đổi mới tư duy, thực hiện tốt 3 chức năng quan trọng nhất là lập pháp, giám sát tối cao, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Cụ thể, hoạt động lập pháp cần xác định là công tác “đột phá của đột phá”, phải đi trước, mở đường, dẫn dắt cho phát triển của đất nước, khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức lao động, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển; bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, nâng cao năng lực hội nhập…

Hoạt động giám sát cần gắn chặt với thực tiễn và ý kiến phản ánh của người dân, tăng cường khảo sát tại cơ sở, lắng nghe ý kiến từ thực tiễn, từ cử tri và cộng đồng doanh nghiệp để xác định đúng điểm “nóng”, đúng điểm nghẽn của nền kinh tế - xã hội, từ đó có phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời và đề xuất sát thực tế.

Hoạt động quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước cần bảo đảm khách quan, công tâm, mọi quyết định cần thực sự đặt lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích của nhân dân lên trên hết, trước hết, kiên quyết ngăn chặn và loại bỏ mọi sự chi phối của lợi ích nhóm, mọi tác động tiêu cực từ bên ngoài.

Các đại biểu dự kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV. Ảnh: media.quochoi.vn

Đồng thời, tiếp tục phát huy vai trò, đề cao trách nhiệm của đại biểu Quốc hội. Mỗi đại biểu Quốc hội cần thể hiện khát vọng cống hiến, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám chịu trách nhiệm, thực sự là người đại diện trung thành cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

Tiếp tục nghiên cứu cải tiến, đổi mới cách thức hoạt động của Quốc hội, các cơ quan Quốc hội, bảo đảm hiệu quả, giảm tính hình thức, tăng tính thực chất.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng cần tăng cường chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động của Quốc hội, xây dựng “Quốc hội số”, ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI, coi nhiệm vụ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là khâu đột phá trong tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội.

Ngoài ra, cần tăng cường phối hợp giữa các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan chức năng trong chuẩn bị các nội dung trình Quốc hội, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả...

Minh Thúy