Đạo diễn phim 'Đất và người' qua đời

NSND Nguyễn Hữu Phần (1948 - 2024)

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần sinh năm 1948 tại Hà Nội, quê gốc ở Văn Giang, Hưng Yên, là con út trong gia đình có 6 anh chị em; ông mồ côi bố khi mới 3 tuổi.

Ông tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1, ra trường làm giáo viên dạy văn cho đến một lần ông tới chơi với một người bạn thân đang công tác tại Xưởng phim truyện, ông bị hấp dẫn bởi công việc sản xuất phim. Nguyễn Hữu Phần quyết định bỏ nghề giáo viên và bắt đầu làm thư ký cho các đạo diễn Phạm Văn Khoa, Bắc Xuyến, Nguyễn Ngọc Chung, Trần Vũ…

Năm 1979, ông cùng với Khải Hưng, Đỗ Minh Tuấn, Vũ Châu trở thành sinh viên khóa 1 của Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh. Năm 1980, ông làm phó đạo diễn của bộ phim điện ảnh Tội lỗi cuối cùng và được gặp nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, lúc này đảm nhận viết nhạc cho bộ phim. Cuối thập niên 1980, ông tìm lại nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và ngỏ ý sản xuất phim dựa về cuộc đời nhạc sĩ này. Năm 1990, ông nộp kịch bản nhưng bị Hãng Phim truyện Việt Nam từ chối sản xuất và bị cho là nội dung mơ hồ, kịch bản bị bỏ không mất 2 năm.

Năm 1992, với sự bảo trợ của Hội Điện ảnh Việt Nam, ông cùng Lưu Trọng Ninh, Hoàng Nhuận Cầm, Phi Tiến Sơn thành lập Trung tâm Điện ảnh Trẻ để làm phim độc lập. Cùng năm này, ông sản xuất bộ phim Em còn nhớ hay em đã quên và tự đưa phim đi quảng bá, đạt thành công lớn, với 4 giải Bông sen Bạc và giải dành cho Nam diễn viên chính, Âm nhạc và Biên kịch.

Năm 1994, ông được đạo diễn Khải Hưng mời về Hãng phim truyện Đài Truyền hình Việt Nam, bắt đầu với Lẽ nào anh lại quên - bộ phim đầu tiên của chương trình Văn nghệ Chủ nhật. Năm 1996, bộ phim Những mảnh đời của Huệ do ông đạo diễn được khán giả yêu thích, đây cũng là bộ phim dài tập đầu tiên của chương trình này.

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần chỉ đạo trên trường quay 1 bộ phim

Năm 2000, ông nhận lời các nhà biên kịch Phạm Ngọc Tiến, Khuất Quang Thụy và đạo diễn Phạm Thanh Phong rủ làm phim Đất và người, kịch bản được chuyển thể từ tiểu thuyết Mảnh đất lắm người nhiều ma của nhà văn Nguyễn Khắc Trường. Sau thành công của Đất và người, ông tập trung làm phim về đề tài nông thôn và rất thành công như Ma làng, Gió làng Kình, Làng ma 10 năm sau... Trong đó, phim Đất và người, Ma làng mang về cho ông giải Đạo diễn xuất sắc tại giải Cánh Diều năm 2002 và 2007, phim Gió làng Kình được vinh danh giải Vàng Liên hoan Truyền hình toàn quốc năm 2009.

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSND năm 2015. Ngoài làm đạo diễn, ông còn là giảng viên dạy lớp đạo diễn Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh, thành viên Hội đồng duyệt phim quốc gia.

P.V