Đạo diễn 'dài tay', phim Việt được gì?

Nhiều đạo diễn không chỉ là "vua trường quay" mà còn là nhà biên kịch, nhà sản xuất, nhà đầu tư, diễn viên...

"Tất cả trong một"

Phim "Nhà gia tiên" là tác phẩm thứ hai trong sự nghiệp điện ảnh của Huỳnh Lập. Anh tiếp tục đảm nhận vai trò biên kịch, đạo diễn, diễn viên với vai Gia Minh trong phim.

Theo Box Office Vietnam, tính đến ngày 9-3, "Nhà gia tiên" đã thu được 219,8 tỉ đồng và vẫn đang trụ rạp tốt, hứa hẹn doanh thu tiếp tục tăng. Trước "Nhà gia tiên", phim đầu tay "Pháp sư mù" của Huỳnh Lập cũng là tác phẩm mà anh vừa là biên kịch, đạo diễn vừa là diễn viên.

"Tôi đã quen với việc đảm nhận nhiều vai trò trong tác phẩm của mình từ lúc cùng ê-kíp làm các sản phẩm phim chiếu mạng đầu tiên cho đến nay. Tôi không chịu quá nhiều áp lực bởi có các cộng sự luôn hết lòng hỗ trợ. Chẳng hạn, khi tôi phải ra trước ống kính để diễn thì đạo diễn Lý Minh Thắng sẽ giúp đỡ xem xét màn ảnh quay phim ở hậu trường" - đạo diễn Huỳnh Lập cho biết.

Hoàng Nam trong hậu trường phim “Đèn âm hồn”. (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Một trong những đạo diễn "dài tay" khác được biết đến gần đây là Hoàng Nam với phim đầu tay "Đèn âm hồn". Anh vừa là đạo diễn, biên kịch vừa là nhà sản xuất, giám đốc sáng tạo cho tác phẩm của mình.

Với đạo diễn Hoàng Nam, anh ôm đồm nhiều việc là bởi khó tìm được cộng sự do bản thân quá mới trong điện ảnh. Anh phải tự thân vận động, bỏ vốn đầu tư, sản xuất "Đèn âm hồn", theo sát việc dựng bối cảnh ở Cao Bằng. Lúc gặp khó khăn như mưa lũ làm ngập phim trường, hỏng hóc thiết bị điện tử hay cần vốn để thực hiện hậu kỳ tốt nhất có thể, anh tự xoay xở, bán nhà và xe để theo đuổi đam mê.

Đến nay, nhiều nghệ sĩ như Trấn Thành, Lý Hải, NSƯT Vũ Thành Vinh… cũng đảm nhận những vai trò khác nhau như nhà đầu tư, biên kịch, đạo diễn, diễn viên, nhà sản xuất. Theo NSƯT Vũ Thành Vinh, ông cố gắng cân bằng giữa vai trò nhà quản lý dự án - vốn muốn mọi thứ rõ ràng, chặt chẽ, với đạo diễn - thường muốn thỏa sức sáng tạo.

"Nhiều năm dẫn dắt Khang Media trong vai trò giám đốc điều hành đã giúp tôi rất nhiều. Tôi xem việc thực hiện phim "Hai Muối" như một cuộc phiêu lưu của riêng mình" - NSƯT Vũ Thành Vinh bày tỏ.

Nỗ lực gấp nhiều lần

Trước đây, khi nói đến những đạo diễn "tất cả trong một", người làm nghề thường nghĩ tới dòng phim độc lập, nghệ thuật. Bởi lẽ, tác phẩm của họ thường ít kinh phí và cần thể hiện cá tính riêng, đặc biệt.

Do kinh phí hạn hẹp, để thể hiện được câu chuyện phim như mình mong muốn, nhiều người phải tự đảm nhận những vai trò khác nhau. Vì vậy, phim của họ thường chuẩn bị rất lâu, kéo dài nhiều năm mới có thể ra mắt.

Khi nhiều đạo diễn "dài tay" trong dòng phim thương mại xuất hiện, tác phẩm của họ có thể thực hiện nhanh hơn so với dòng phim độc lập, nghệ thuật mà vẫn có dấu ấn riêng, đậm nét cá nhân. Ví dụ, nhắc đến phim của Trấn Thành, người ta nghĩ đến ngay sự ồn ào với nhiều câu nói đạo lý, "bắt trend", lời thoại và diễn xuất tự nhiên. Phim Lý Hải thì khai thác sâu tình cảm gia đình, chân thật, đời thường. Phim của Hoàng Nam, Huỳnh Lập cùng khai thác vấn đề tâm linh, thờ cúng tổ tiên, ông bà và lồng ghép nhiều yếu tố văn hóa truyền thống...

Đạo diễn Hoàng Nam cho rằng khi một người đảm nhận nhiều việc sẽ giúp tác phẩm nhất quán do được kiểm soát. Với những phim mà đạo diễn cũng là nhà biên kịch thì mọi khía cạnh của kịch bản được thể hiện một cách trọn vẹn nhất vì chẳng ai hiểu được mình bằng chính mình.

Dẫu vậy, khi đảm nhận nhiều vai trò, đòi hỏi đạo diễn sẽ phải nỗ lực gấp nhiều để mọi khâu trọn vẹn. Một thách thức khác của đạo diễn "dài tay" là thời gian thực hiện sản phẩm kế tiếp thường không thể nhanh. Không thể bảo đảm mỗi năm cho ra mắt một tác phẩm, vì còn tùy theo cảm xúc để lên ý tưởng kịch bản, chuẩn bị các khâu cần thiết trước khi tiến hành sản xuất.

Nhiều người trong cuộc cho rằng với việc có quá nhiều đạo diễn "dài tay" như hiện nay, thị trường điện ảnh sẽ khó đột phá về số lượng tác phẩm ra rạp hằng năm. Thêm vào đó, một đạo diễn làm nhiều vai trò cũng sẽ dễ dẫn đến chủ quan, ảnh hưởng đến chất lượng của bộ phim.

Đạo diễn - nhà biên kịch Kay Nguyễn phân tích: "Trong thời điểm điện ảnh trong nước phát triển, cần nâng cao chất lượng lẫn số lượng tác phẩm. Do vậy, các đạo diễn nên nghĩ đến đường dài để tăng sức bền cho việc sáng tạo. Đạo diễn cần tổ chức đội ngũ cộng sự, đối tác ăn ý hỗ trợ để không quá ôm đồm từ việc lớn đến việc nhỏ. Họ cần ưu tiên dành nhiều thời gian cho công việc chính của mình là đạo diễn".

MINH KHUÊ