Đằng sau vụ thâu tóm lớn nhất lịch sử của Google

Trụ sở của Google tại California, Mỹ. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Động thái mua lại Wiz là thương vụ thâu tóm lớn nhất từ trước tới nay của Google, vượt qua cả thỏa thuận mua WhatsApp với giá 19 tỷ USD của Meta (Facebook) vào năm 2014.

Vì sao Google chấp nhận bỏ số tiền “khủng”?

Với việc bán cho Google, Wiz đã tạo ra thương vụ thoát vốn lớn nhất trong lịch sử các công ty khởi nghiệp (start-up) của Israel. Giá trị thương vụ này lớn gấp đôi số tiền hãng công nghệ Intel mua lại Mobileye vào năm 2017, gấp gần 30 lần mức giá Google thâu tóm Waze vào năm 2013 và gấp 100 lần số tiền Microsoft bỏ ra để mua Adallom cách đây 10 năm (điều thú vị là các nhà sáng lập của Adallom cũng chính là nhà sáng lập của Wiz).

Nếu tính trong lĩnh vực an ninh mạng toàn cầu, thương vụ thâu tóm lớn nhất ghi nhận trước đây là vụ Intel mua McAfee vào năm 2010, với giá 7,8 tỷ USD. Câu hỏi đặt ra là tại sao Google lại chấp nhận trả một mức giá “khủng”, nhiều gấp 4 lần, để mua lại một công ty cũng trong lĩnh vực an ninh mạng và non trẻ hơn McAfee?

Theo nhiều nguồn tin khác nhau, mục tiêu Google đặt ra khi mua lại Wiz là sẽ sử dụng công ty này làm nền tảng để xây dựng "Google Security" – nhánh an ninh mạng hợp nhất của nền tảng tìm kiếm lớn nhất thế giới. Hiện tại, Google đã có một số bộ phận chuyên về an ninh mạng, bao gồm công ty tình báo mạng Mandiant, dự án nghiên cứu an ninh mạng Project Google Zero, bộ phận dịch vụ an ninh mạng của Google Cloud và nhiều bộ phận nhỏ khác nằm rải rác trong các công ty thuộc tập đoàn Alphabet.

Ý tưởng hợp nhất các hoạt động an ninh mạng về chung “một mái nhà” không phải là điều mới mẻ. Thông qua một chiến lược hợp nhất tương tự, tập đoàn Microsoft từng xây dựng thành công một doanh nghiệp về an ninh mạng, tạo ra hàng chục tỷ USD mỗi năm. Microsoft cũng bắt đầu bằng các vụ mua lại các start-up, bao gồm vụ mua Adallom như đã nói ở trên và vụ mua Secure Islands (cũng do hai anh em người Israel, Aki và Yuval Eldar, thành lập).

Từ lâu Google đã muốn tham gia vào lĩnh vực an ninh mạng và dường như công nghệ của Wiz được sinh ra là để dành cho Google. Wiz cung cấp giải pháp bảo mật cho các hệ thống điện toán đám mây - một nền tảng hoạt động mà không đòi hỏi phải cài đặt trên máy chủ mà nó bảo vệ. Phần mềm của Wiz cho phép các tổ chức sử dụng dịch vụ đám mây có được cái nhìn toàn diện về môi trường làm việc của họ. Ngoài ra, nó còn phát hiện rủi ro, chẳng hạn như các lỗ hổng bảo mật, lệch cấu hình hay các vấn đề về xác thực.

Tuy nhiên, thế mạnh chính và cũng là giá trị chính mà sản phẩm dịch vụ của Wiz mang lại là nó hoạt động liền mạch trên các nền tảng đám mây của Amazon và Microsoft. Trước đây Microsoft từng thâu tóm Adallom cũng vì lý do tương tự, nhưng so với Adallom, phiên bản của Wiz được cải tiến hơn nhiều. Nói cách khác, Google mua một sản phẩm hiện đại hơn nhiều so với sản phẩm của Microsoft. Điều này cho phép Google gom về một mối mọi hoạt động an ninh mạng để cạnh tranh ngang bằng với Microsoft. Dịch vụ của Google có thể cung cấp một giải pháp toàn diện cho các khách hàng dịch vụ đám mây của mình và cả khách hàng của các nhà cung cấp dịch vụ đám mây khác, vì Wiz có thể phù hợp với mọi nền tảng.

Điện toán đám mây hiện đã trở thành một phần chiến lược và thiết yếu trong hoạt động của các doanh nghiệp. Nhưng lĩnh vực này cũng là nơi dễ phát sinh các sự cố về an ninh mạng và lỗi bảo mật. Ngay cả Google cũng từng gặp phải những vấn đề như vậy. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi hãng quyết định bỏ ra một số tiền “khủng” để phát triển một lĩnh vực mới - an ninh mạng - vừa giải quyết các vấn đề của chính doanh nghiệp, vừa cung cấp dịch vụ cho bên ngoài.

Có một lý do nữa đằng sau thương vụ của Google: Trí tuệ nhân tạo (AI). Hoạt động AI đòi hỏi nhà cung cấp phải tăng gấp đôi cơ sở hạ tầng điện toán đám mây để có thể hỗ trợ các hệ thống chatbot và dịch vụ AI chạy ngầm. Ngoài ra, các quy trình huấn luyện hệ thống AI này được thực hiện trên các máy chủ đám mây. Đây là các dữ liệu cực kỳ nhạy cảm và việc bảo mật hoặc cung cấp các dịch vụ bảo mật hiệu quả cho người vận hành chúng là tối quan trọng.

Hiệu ứng tích cực cho Israel

Israel từng có nhiều vụ start-up thoát vốn ở mức 1 tỷ USD trở lên, được gọi là các “kỳ lân”, nhưng Wiz là một thành công ngoại lệ trong mọi khía cạnh. Ra đời cách đây chưa đầy 5 năm, trong thời gian đại dịch COVID-19, start-up này đạt doanh thu hàng năm 100 triệu USD chỉ trong vòng 18 tháng, trở thành một trong những công ty phần mềm phát triển nhanh nhất lịch sử. Mùa Hè năm 2024, khi Google bắt đầu đàm phán về việc mua lại, doanh thu của Wiz đã tăng vọt lên 500 triệu USD và dự kiến sẽ đạt 1 tỷ USD vào cuối năm nay. Nhờ đó, định giá của Wiz cũng tăng phi mã, đạt 1,7 tỷ USD chỉ sau một năm thành lập, tăng lên 12 tỷ USD tại vòng gọi vốn cuối cùng vào năm 2024 và chạm mức 32 tỷ USD theo định giá của Google.

Bốn thành viên sáng lập của Wiz đều ở độ tuổi ngoài 40, bao gồm ông Assaf Rappaport – hiện giữ chức Tổng Giám đốc điều hành; ông Yinon Costica - Phó Chủ tịch phụ trách Sản phẩm; bà Ami Luttwak - Phó Chủ tịch Công nghệ; và ông Roy Reznik - Phó Chủ tịch phụ trách Phát triển. Cả bốn thành viên đều xuất thân từ các đơn vị tác chiến đặc biệt của quân đội Israel (đơn vị 8200 và 81), nơi tập hợp những tài năng về công nghệ và cũng là “lò sản sinh” ra các công ty khởi nghiệp của đất nước.

Bốn kỹ sư công nghệ này tình cờ ngồi chung chuyến xe nhập ngũ tháng 7/2001 và về cùng một đơn vị. Sau khi rời quân ngũ, mỗi người phát triển một hướng, trước khi tái hợp vào năm 2012 trong dự án khởi nghiệp chung đầu tiên: Adallom - start-up đã được bán cho Microsoft vào năm 2015 với giá 320 triệu USD.

Cũng như hầu hết các start-up thành công khác, các sáng lập viên của Wiz là người Israel, nhưng công ty này đăng ký kinh doanh và các quyền sở hữu trí tuệ ở nước ngoài. Theo thông tin chi tiết của hợp đồng, Google sẽ giữ trụ sở chính của Wiz ở Israel và giữ lại phần lớn trong số 1.800 nhân viên của công ty này.

Thương vụ của Google được dự báo sẽ tạo ra một hiệu ứng lan tỏa cho nền kinh tế Israel nói chung và lĩnh vực khởi nghiệp nói riêng. Các thành viên sáng lập, mỗi người sở hữu gần 10% cổ phần trong Wiz và dự kiến sẽ thu về khoảng 3 tỷ USD/người trước thuế. Khoảng 1.800 nhân viên của Wiz sẽ chia nhau 1,5 tỷ USD tiền mặt, chưa kể cổ phiếu nắm giữ sẽ được hoán đổi sang cổ phiếu Google. Một nửa trong số họ đang sinh sống tại Israel, do đó trước mắt sẽ có hàng trăm triệu USD được chi tiêu cho các lĩnh vực bất động sản và tiêu dùng.

Tuy nhiên, tác động tích cực về lâu dài tới hệ sinh thái công nghệ của Israel mới là đáng kể. Những nhân viên tài năng của Wiz giờ đây sẽ không còn phải làm việc để kiếm sống nữa, mà sẽ dồn hết tâm sức cho đam mê và khởi nghiệp. Trong 5-7 năm tới, họ sẽ thành lập các start-up mới và tạo thêm sinh khí cho các lĩnh vực công nghệ cao của Israel.

Vũ Hội (P/v TTXVN tại Tel Aviv)