Đằng sau lực lượng làm nên chiến dịch Mạng nhện của Ukraine

Hình ảnh các máy bay Nga bị tấn công trong chiến dịch Mạng nhện của Ukraine ngày 1/6. (Nguồn: Reuters)

Trong vụ tấn công quy mô lớn nhằm vào lãnh thổ Nga, Cơ quan an ninh nội địa Ukraine (SBU) thừa nhận họ đã thực hiện chiến dịch có mật danh là "Mạng nhện". Kế hoạch được chuẩn bị trong hơn một năm rưỡi và nhắm vào "lực lượng hàng không chiến lược" của Nga.

Theo SBU, cuộc tấn công nhắm vào 4 căn cứ không quân và bắn trúng 41 máy bay chiến đấu của Nga, ước tính thiệt hại do những cuộc tấn công này gây ra lên đến 7 tỷ USD. Điều này cho thấy SBU đã thực hiện một chiến dịch tỉ mỉ, cẩn thận và đạt được mục tiêu đề ra, khiến cả thế giới phải chú ý.

Hành trình tái cấu trúc của SBU

Ngày 25/3/1992, Cơ quan an ninh nội địa Ukraine (SBU) chính thức được thành lập, đánh dấu bước chuyển quan trọng sau khi Ukraine giành độc lập từ Liên Xô. Ngay từ những ngày đầu, SBU đảm nhiệm vai trò then chốt trong lĩnh vực tình báo, dù đôi lúc xảy ra xung đột về quyền hạn với Tình báo quân đội mới thành lập do sự chồng chéo trong nhiệm vụ.

Đến năm 1994, SBU thiết lập Kho lưu trữ liên ngành và thành lập lực lượng đặc nhiệm tinh nhuệ Nhóm Alfa. Bốn năm sau, vào năm 1998, chính phủ Ukraine tiếp tục tăng cường khả năng ứng phó an ninh bằng việc thành lập Trung tâm chống khủng bố quốc gia.

Trung tâm an ninh mạng của SBU. (Ảnh: ssu.guv.ua)

Khoảng năm 2004, nhánh tình báo trực thuộc SBU tách riêng để trở thành Cơ quan Tình báo Nước ngoài độc lập mang tên SZR. Cũng từ thời điểm này, SBU chính thức được giao nhiệm vụ bảo vệ các quan chức cấp cao trong chính quyền Ukraine.

Tới năm 2005, quy mô tổ chức của SBU mở rộng đáng kể, với lực lượng cán bộ và nhân viên lên đến gần 30.000 người - một con số cho thấy tầm quan trọng và vai trò ngày càng lớn của cơ quan này trong hệ thống an ninh quốc gia Ukraine.

Trong những năm gần đây, chính phủ Ukraine tiến hành loạt cải cách sâu rộng đối với SBU, nhằm hiện đại hóa và tăng cường năng lực hoạt động, tiệm cận mô hình của cơ quan tình báo hàng đầu thế giới như FBI (Mỹ) và MI5 (Anh).

Theo đó, SBU được trao quyền thực thi 5 mục tiêu trọng yếu trên phạm vi toàn quốc, bao gồm: bảo vệ quốc gia, chống khủng bố, an ninh mạng, và bảo vệ các bí mật nhà nước. Những lĩnh vực này đóng vai trò then chốt trong chiến lược an ninh tổng thể của Ukraine trước mối đe dọa ngày càng phức tạp.

Đặc biệt, đợt cải cách vào năm 2019 được xem là cột mốc quan trọng, khi chính phủ tăng cường đáng kể quyền hạn và chức năng cho SBU, giúp cơ quan này vận hành hiệu quả hơn.

SBU có khoảng 27.000 nhân viên và gồm 9 thành phần chủ lực, gồm: Văn phòng trung ương, Các văn phòng khu vực, Trung tâm Đơn vị đặc biệt “A”, Trung tâm chống khủng bố, Trung tâm tình huống an ninh mạng, Các thiết lập giáo dục, Kho lưu trữ liên ngành SBU, Viện nghiên cứu về trang bị đặc biệt và khoa học pháp y SBU, Cục Quân y.

Sở hữu dàn vũ khí "khủng"

Hiện nay, vũ khí và trang thiết bị của SBU đã trải qua quá trình hiện đại hóa mạnh mẽ, đạt đến mức ngang bằng với cơ quan tình báo - an ninh được tài trợ bởi ngân sách nhà nước tại các nước phương Tây. Trong đó, lực lượng tinh nhuệ Nhóm Alfa được trang bị thiết bị chiến đấu và công nghệ hiện đại nhất hiện nay.

Các thành viên Nhóm Alfa hiện diện trong quân phục ngụy trang MultiCam tiêu chuẩn quốc tế. Về khí tài, SBU đang sở hữu và sử dụng nhiều loại súng trường tiên tiến như AK-74, AKS-74, AKS-74U, AK-74M, Sig Sauer 516 và Sig Sauer MCX. Dù hiếm khi trang bị quang học hay đèn chiếu sáng cho các mẫu AK, nhưng SBU lại thể hiện sự ưu tiên rõ rệt với thiết bị triệt âm - một lựa chọn nhằm giảm thiểu tiếng ồn trong các chiến dịch diễn ra trong không gian kín, đồng thời bảo vệ thính giác cho lực lượng tác chiến.

SBU vừa thực hiện cuộc tấn công có mật danh là chiến dịch "Mạng nhện" nhằm vào Nga. (Ảnh: Reuters)

Toàn bộ sĩ quan thuộc SBU đều sử dụng súng ngắn Glock 17 - loại súng được đánh giá cao nhờ sức mạnh vượt trội, hộp đạn 17 viên và thiết kế điều khiển thân thiện với người dùng, nâng cao hiệu quả tác chiến trong tình huống cận chiến.

Đặc biệt, các thành viên Nhóm Alfa còn được trang bị mũ bảo hiểm cắt cao OpsCore tích hợp đường ray vòng cung, cho phép gắn thiết bị Peltor Comtacs - hệ thống tai nghe chuyên dụng giúp bảo vệ thính lực, giảm thiểu âm thanh gây hại và duy trì khả năng liên lạc hiệu quả trên chiến trường.

Việc đầu tư trang thiết bị và hiện đại hóa lực lượng không chỉ thể hiện tham vọng của SBU trong việc nâng tầm năng lực an ninh - phản gián, mà còn chứng minh quyết tâm bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh an ninh khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp.

Dù trải qua lịch sử phức tạp và gây tranh cãi cũng như bị ảnh hưởng bởi tham nhũng nội bộ, mối đe dọa bên ngoài, nhưng SBU vẫn khẳng định được mình trong mắt người dân Ukraine và cộng đồng quốc tế.

Một trong những bước tiến quan trọng là quá trình hiện đại hóa sâu rộng trong nội bộ tổ chức, giúp SBU có khả năng đối phó hiệu quả hơn trước những thách thức an ninh đến từ Nga. Đồng thời, quyền giám sát dân sự đối với cơ quan này được mở rộng, góp phần nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong mọi hoạt động.

Ngày nay, SBU đóng vai trò trung tâm trong việc bảo vệ an ninh quốc gia. Dù không thể phủ nhận những vết đen trong quá khứ, nhưng SBU hiện đang dần chứng minh vai trò thiết yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine.

Trong bối cảnh Ukraine ngày càng tăng cường hợp tác với phương Tây, nhiều chuyên gia kỳ vọng rằng SBU sẽ tiếp tục phát triển và có thể trở thành một trong những cơ quan an ninh nội địa hàng đầu thế giới.

Kông Anh (Nguồn: Tổng hợp)