Đảm bảo tính khả thi khi giao cấp xã lập quy hoạch

Các đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội đã thảo luận sôi nổi, tập trung vào nhiều nội dung cụ thể ngay sau khi nghe Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và Dự án Luật Quy hoạch đô thị, nông thôn.

Đại biểu Nguyễn Trúc Anh, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội , cho rằng việc phân quyền cho chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp xã, là một điểm sáng trong dự thảo Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn. Cấp xã được giao thẩm quyền lập, phê duyệt các quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị, quản lý kiến trúc, cảnh quan là bước tiến thể hiện tinh thần tự chủ, gắn quy hoạch với thực tiễn quản lý ở cơ sở.

Tuy nhiên, đại biểu cũng thẳng thắn nhìn nhận bộ máy cấp xã hiện nay còn hạn chế về nhân lực và chuyên môn, khó có thể tự mình đảm đương toàn bộ quy trình kỹ thuật của một đồ án quy hoạch. Do vậy, đề xuất cho phép địa phương thuê đơn vị tư vấn có chuyên môn để thẩm định quy hoạch.

"Tôi đề ra một giải pháp là có thể thuê các đơn vị có năng lực để thẩm tra thẩm định, thẩm tra giúp, để ra quyết định đúng. Như là Hội Quy hoạch phát triển đô thị nông thôn, Hội Kiến trúc sư Việt Nam cũng có rất nhiều người giỏi. Những Hội này hoàn toàn có thể giúp cho các địa phương đề ra những quyết sách về vấn đề thẩm duyệt, phê duyệt, quy hoạch. Chứ không thể chỉ trông chờ vào bộ máy của cấp xã", đại biểu Nguyễn Trúc Anh nêu ý kiến.

Đồng quan điểm với tinh thần phân cấp, đại biểu Nguyễn Phương Thủy, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, cũng bày tỏ băn khoăn về tính khả thi khi giao nhiệm vụ lập quy hoạch cho hơn 3.000 xã trên cả nước. Bởi ngay trong thực tế hiện nay, việc tìm đơn vị tư vấn đủ năng lực để làm quy hoạch cấp huyện đã gặp khó khăn, thì việc mở rộng xuống cấp xã càng cần tính toán kỹ. Đại biểu đề nghị, cần rà soát kỹ nội dung nào thực sự cần thiết phải có quy hoạch, tránh dàn trải, hình thức.

"Mặc dù chúng ta có xã hội hóa, có thể thuê tư vấn, có thể thuê thẩm định, thế nhưng hệ thống, các tổ chức hỗ trợ như thế đã đủ để đáp ứng nhu cầu xây dựng quy hoạch cho hơn 3.300 đơn vị cấp xã hay không. Vừa rồi, ngay cả khi làm quy hoạch vùng huyện, thì theo yêu cầu là phải có đơn vị tư vấn và Hà Nội chỉ có 30 quận huyện lúc đó thôi. Nhưng từ phản ánh của một số địa phương là việc đi tìm được đơn vị tư vấn và thuê đơn vị tư vấn là hết sức vất vả", bà Thủy cho biết.

Bổ sung vào dự thảo luật, đại biểu Tạ Đình Thi, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, cho rằng việc phân cấp phải đi đôi với bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống quy hoạch. Ông nêu ví dụ về một số quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành như quy hoạch sử dụng đất, không gian biển hay năng lượng nguyên tử, nếu không được quản lý thống nhất sẽ ảnh hưởng đến định hướng phát triển quốc gia.

Vì vậy, trong khi mạnh dạn giao quyền cho địa phương, cần giữ nguyên những quy hoạch có tầm chiến lược, liên ngành ở cấp trung ương để bảo đảm cân đối tổng thể và an ninh phát triển lâu dài.

Các ý kiến đều thống nhất rằng, phân cấp phải gắn với hướng dẫn, giám sát và nâng cao năng lực cho cấp cơ sở. Chính quyền xã không thể “tự bơi” khi chưa có đủ công cụ, dữ liệu và nhân lực. Vì vậy, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ, từ xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch, đào tạo cán bộ chuyên trách, cho đến bố trí nguồn lực tài chính phù hợp, để cấp xã có thể thực hiện tốt vai trò được giao.

Khiếu Hương