Đại học Quốc gia TPHCM cùng địa phương bàn giải pháp triển khai Nghị quyết 57

Hội thảo khoa học triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW tại UBND tỉnh Đồng Nai. Ảnh: VNUHCM

Phát triển kinh tế trên nền tảng khoa học - công nghệ

Ngày 21/3, Đại học Quốc gia TPHCM phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức hội thảo khoa học triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị (Nghị quyết 57) về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Dương Minh Dũng nhận định, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ, làm thay đổi sâu sắc phương thức sản xuất, kinh doanh và quản lý.

Ông nhấn mạnh, phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Ông Dương Minh Dũng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai phát biểu tại hội thảo. Ảnh: VNUHCM

Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đã ban hành kế hoạch nhằm triển khai các mục tiêu và nhiệm vụ của Nghị quyết 57.

Theo kế hoạch, phát triển kinh tế phải dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực và chuyển đổi số làm công cụ then chốt.

Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030 phát triển bền vững ngành công nghiệp công nghệ số, với hạt nhân là Khu công nghệ thông tin tập trung Long Thành (Khu công nghiệp công nghệ số Long Thành).

Đồng thời, tỉnh hướng đến xây dựng hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số với các lĩnh vực chiến lược gồm bán dẫn, trung tâm dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây (Cloud), chuỗi khối (blockchain)…

Ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tại hội thảo. Ảnh: VNUHCM

Phát biểu tại hội nghị, ông Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cho biết, Đảng và Nhà nước nhận thức rằng, để đưa đất nước đi lên, phải chú trọng phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo đó, Nghị quyết 57 đã tạo bước đột phá cho đất nước, hướng đến phát triển kinh tế, xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu.

Điều này đòi hỏi các trường phải tăng kinh phí đầu tư cho khoa học - công nghệ, thúc đẩy nghiên cứu. Đồng thời, cần phối hợp với địa phương để xây dựng cơ chế thử nghiệm và ứng dụng khoa học - công nghệ vào thực tiễn.

Ngoài ra, các nhà khoa học cần phối hợp với doanh nghiệp, cho ra những nghiên cứu mang tính ứng dụng cao.

Ông Vũ Hải Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM cho rằng, hội thảo giải quyết các vấn đề khó khăn còn tồn đọng, hướng đến phát triển địa phương đạt được mục tiêu đề ra. Ảnh: VNUHCM

PGS.TS Vũ Hải Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM chỉ những thách thức trong việc triển khai Nghị quyết 57, gồm: tư duy cũ, cách tiếp cận bảo thủ; thiếu niềm tin và động lực từ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; chất lượng nguồn nhân lực và sự thiếu hụt chuyên môn trong lãnh đạo; cơ chế quản lý mang tính kiểm soát, thiếu khuyến khích sáng tạo; thiếu nhất quán và còn lúng túng trong quá trình triển khai tại địa phương.

"Thời gian qua, không có cơ chế chấp nhận rủi ro nên nhà khoa học không dám mạo hiểm. Do đó, họ không tạo ra được sản phẩm đột phá mà chỉ dám đứng ở vùng an toàn. Như vậy, chúng ta sẽ không tìm ra được sản phẩm tốt. Không có sản phẩm, đồng nghĩa mất niềm tin của doanh nghiệp, xã hội. Cho nên việc xây dựng niềm tin là quan trọng nhất”, ông Quân nhấn mạnh.

Tại chương trình, các chuyên gia, nhà khoa học đã tham gia thảo luận, tập trung vào mục tiêu, định hướng phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh Đồng Nai trong giai đoạn tới.

Ứng dụng khoa học - công nghệ cho các bài toán khó của địa phương

Trước đó, ngày 20/3, Đại học Quốc gia TPHCM và Tỉnh ủy tỉnh Đồng Tháp đồng tổ chức hội nghị thảo luận giải pháp triển khai thực hiện Nghị quyết 57.

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong cho biết, cơ cấu kinh tế của Đồng Tháp là nông nghiệp. Đây là dư địa tiềm năng để đưa khoa học, công nghệ, chuyển đổi số đổi mới sáng tạo vào ứng dụng, phát triển. Các ứng dụng này sẽ giúp nông nghiệp của tỉnh trở thành trụ cột thúc đẩy sự phát triển các lĩnh vực kinh tế khác.

Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Quốc Phong phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VNUHCM

Đặt vấn đề về ứng dụng khoa học và công nghệ trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, ông Lê Quốc Phong cho rằng 5 lĩnh vực chủ lực của nông nghiệp Đồng Tháp là lúa gạo, xoài, hoa kiểng, cá tra và sen.

Tuy nhiên, đối với việc chế biến sau thu hoạch, Đồng Tháp vẫn chưa tận dụng hết tiềm năng của các lĩnh vực này.

Theo GS.TS Trần Linh Thước, Chủ tịch Hội đồng Khoa học - Đào tạo (Đại học Quốc gia TPHCM), tỉnh Đồng Tháp đã xây dựng vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhưng lại thiếu các trung tâm nghiên cứu cơ bản để làm chủ giống.

Ông Thước đề xuất Đồng Tháp có thể xây mới hoặc dựa trên sự kết hợp của các đơn vị như Trường Đại học Đồng Tháp, Đại học Quốc gia TPHCM, Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II để xây dựng trung tâm nghiên cứu cơ bản về chỉnh sửa bộ gen kết hợp di truyền phân tử… nhằm ươm tạo sản xuất giống.

Từ đó, trung tâm sẽ cung cấp giống chuẩn cho các đơn vị sản xuất. Ngoài ra, trung tâm này sẽ đảm nhận công tác bảo tồn nguồn gen để phát triển cây giống, con giống.

GS.TS Mai Thanh Phong đề xuất Đồng Tháp xây dựng các chính sách tạo ra hạ tầng công nghệ nhằm thu hút doanh nghiệp. Ảnh: VNUHCM

GS.TS Mai Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) cho rằng, vấn đề nghiên cứu cơ bản về cây giống, con giống là vấn đề chung của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh có thể chia sẻ nguồn lực chung để cùng phát triển.

Đối với tỉnh Đồng Tháp, mục tiêu của tỉnh là thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Do đó, tỉnh phải xây dựng các chính sách tạo ra hạ tầng công nghệ và các tiềm lực khoa học - công nghệ chứ không đặt nguồn lực vào việc xây dựng các trung tâm nghiên cứu khoa học cơ bản.

Ông Phong cũng cho rằng, tỉnh cần có chính sách thu hút nhân tài là các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp. Đồng thời việc thu hút nhân tài không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công mà còn trong lĩnh vực tư.

Lê Mạnh