Đại học Quốc gia Hà Nội dự kiến chi 100 tỷ đồng cho nghiên cứu khoa học

Công bố hơn 2.000 bài báo trên hệ thống WoS/Scopus

Ngày 27/3, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) tổ chức chương trình đối thoại chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo lần thứ nhất năm 2025.

Đây là diễn đàn chia sẻ, cập nhật thông tin về chính sách khoa học công nghệ (KH&CN) của ĐHQGHN và các bộ, ngành liên quan; đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chính sách và đề xuất các giải pháp, kiến nghị.

Bà Trần Thị Thanh Tú - Trưởng ban Khoa học & Đổi mới sáng tạo (ĐHQGHN) - cho biết trong năm qua, ĐHQGHN công bố hơn 2.000 bài báo trên hệ thống WoS/Scopus, tăng 16% so với năm 2023, trong đó 1.267 bài thuộc nhóm Q1, Q2, chiếm 70% tổng số bài báo quốc tế.

Một số đơn vị có sự tăng trưởng nhanh về công bố quốc tế như Trường Quốc tế (273 bài), vươn lên vị trí thứ ba sau Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (582 bài) và Trường ĐH Công nghệ (332 bài). Các đơn vị thuộc khối KHXH&NV cũng đang bắt nhịp với xu thế chung. Năm 2024, có 69 đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích được chấp nhận.

Ban lãnh đạo Đại học Quốc gia Hà Nội đối thoại chính sách khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo với các nhà khoa học

Chính sách hỗ trợ tài chính cho cán bộ khoa học xuất sắc của ĐHQGHN đã thu hút 50 cán bộ với 208 công trình vượt trội, gồm 144 bài báo (2 bài thuộc Top 1%, 19 bài Top 5%, 64 bài Q1, 59 bài Q2) và 64 đơn sở hữu trí tuệ.

ĐHQGHN có 45 nhóm nghiên cứu mạnh, gồm 28 nhóm nghiên cứu cơ bản, 15 nhóm nghiên cứu ứng dụng và 2 nhóm định hướng thương mại hóa, khởi nghiệp. Các nhóm này đáp ứng các tiêu chí tương đương nhóm nghiên cứu mạnh cấp Nhà nước, hướng tới sản phẩm KH&CN chủ lực, mang thương hiệu ĐHQGHN.

Mạnh tay chi 100 tỷ đồng

Năm 2025, ĐHQGHN dự kiến đầu tư 100 tỷ đồng vào các hướng nghiên cứu ưu tiên như: AI & IoT, công nghệ bán dẫn, sinh học nông nghiệp - y tế, nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ môi trường, hóa học, vật liệu tiên tiến, năng lượng và lượng tử; phát triển mới 5 viện nghiên cứu gồm: Viện Trí tuệ nhân tạo, Viện Công nghệ bán dẫn, Viện Tế bào gốc, Viện Công nghệ môi trường và Viện Nghiên cứu lượng tử, hướng tới trở thành các trung tâm nghiên cứu xuất sắc.

ĐHQGHN cũng đang đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng với tổng diện tích 22,9 ha tại khu nghiên cứu liên ngành, nhằm hình thành tổ hợp nghiên cứu công nghệ cao, phục vụ phát triển các sản phẩm KH&CN có tính ứng dụng và thương mại hóa cao.

Các đại biểu thảo luận về các giải pháp đổi mới và nâng cao chất lượng nghiên cứu, đào tạo tại ĐHQGHN.

Các nhà khoa học tập trung thảo luận về các giải pháp nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng nghiên cứu, đào tạo tại ĐHQGHN, trong đó nhấn mạnh vai trò của khoa học cơ bản, trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số.

PGS.TS Trần Quốc Bình - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên - đề xuất cần chủ động xây dựng cơ chế riêng cho khoa học cơ bản, lồng ghép lợi thế của ĐHQGHN và kiến nghị với Bộ KH&CN.
Với nghiên cứu ứng dụng, ông nhấn mạnh, việc đầu tư đồng bộ cho các xưởng thực hành, thu hút kỹ sư giàu kinh nghiệm và liên kết doanh nghiệp để hiện thực hóa ý tưởng của nhà khoa học. Ông cũng gợi mở hướng nghiên cứu về năng lượng hạt nhân - lĩnh vực còn nhiều tiềm năng tại Việt Nam.

PGS.TS Vũ Thị Thơm, Trường ĐH Y Dược, ĐHQGHN chia sẻ những khó khăn trong nghiên cứu khoa học hiện nay do nguồn lực hạn chế, cơ chế tài chính bất cập và thiếu gắn kết với thực tiễn. Bà cho rằng nhiều đề tài xuất phát từ đam mê cá nhân và chuyên môn của nhà khoa học, tuy nhiên vẫn còn những nghiên cứu khả năng ứng dụng thực tiễn còn yếu.

Bà Thơm cũng chỉ ra những vướng mắc trong cơ chế tài chính gây ảnh hưởng đến tiến độ nghiên cứu và ứng dụng sản phẩm và đề xuất cần điều chỉnh các chính sách linh hoạt hơn để tạo điều kiện cho đội ngũ nghiên cứu và giảng viên được phát triển chuyên môn một cách bền vững, thúc đẩy nghiên cứu gắn với đời sống và nhu cầu xã hội.

Các nhà khoa học trao đổi nhiều vấn đề then chốt liên quan đến phát triển nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, cơ chế tài chính và hợp tác với doanh nghiệp tại ĐHQGHN. Trong đó, Nghị quyết 57-NQ/TW được đánh giá là một bước tiến quan trọng với tiềm năng mở rộng nguồn lực và cơ chế linh hoạt hơn cho hoạt động nghiên cứu.
Tuy nhiên, các đại biểu cho rằng, cần mở rộng chính sách mời chuyên gia quốc tế về tham gia xây dựng chiến lược và hội đồng khoa học, thay vì chỉ đưa nhà khoa học trẻ ra nước ngoài.

Các nhà khoa học kiến nghị cần xây dựng cơ chế tài chính ổn định để tạo niềm tin và điều kiện cho việc lập kế hoạch nghiên cứu dài hạn. Việc thu hút nhà khoa học giỏi vẫn vướng mắc do hạn chế nguồn lực, trong khi mức học phí hiện hành chưa đủ đảm bảo cho đào tạo chất lượng cao và thuê chuyên gia quốc tế.

Nghiêm Huê