Đại biểu Quốc hội: Khoản thu kinh phí công đoàn cần hợp lý hơn trong hoàn cảnh hiện nay

Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH TP Hà Nội

Ngày 24/10, Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi), trong đó có vấn đề khoản thu kinh phí công đoàn 2%.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho hay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, kể từ khi có luật Công đoàn năm 1957, kinh phí công đoàn được thực hiện liên tục, việc luật hóa và duy trì nguồn thu 2% kinh phí công đoàn nhằm chăm lo cho người lao động và bảo đảm bộ máy hoạt động công đoàn, thể hiện sự ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kinh phí công đoàn được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Báo cáo của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam (cơ quan chủ trì soạn thảo dự luật) cho hay, kinh phí công đoàn chiếm tỷ trọng nhỏ trong chi phí của doanh nghiệp (trung bình khoảng 0,38%), đồng thời có ít kiến nghị của doanh nghiệp liên quan đến nộp 2% kinh phí công đoàn.

"Có thể cho rằng, vấn đề 2% kinh phí công đoàn không phải là gánh nặng cho doanh nghiệp", Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá và đề nghị giữ quy định về mức kinh phí công đoàn 2%.

Giơ biển tranh luận tại hội trường về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH TP Hà Nội - cho rằng, khoản kinh phí công đoàn 2% vào năm 1957 là hợp lý vì người lao động thời kỳ đó chủ yếu là cán bộ, nhân viên làm việc trong các cơ quan nhà nước. Kinh phí công đoàn trích ra từ ngân sách nhà nước cấp. "Bản chất là lấy từ túi này chuyển sang túi khác, vì tất cả đều là của Nhà nước cả", ông Trí phân tích.

Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, khi Việt Nam đổi mới, chuyển qua nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì khoản thu kinh phí công đoàn không còn hợp lý nữa.

Ông Trí nêu lý do, số lượng doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay là rất lớn, trong đó có rất nhiều doanh nghiệp tư nhân và cả doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Quốc hội thảo luận về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi)

"Nếu đóng phí công đoàn 2% thì đó là một gánh nặng cho doanh nghiệp có nhiều người lao động. Doanh nghiệp có thể sẽ không thể mở rộng được, người lao động có nguy cơ thất nghiệp. Khi thu hẹp doanh nghiệp, đầu tư FDI sẽ bị giảm, nền kinh tế bị ảnh hưởng" - ông Nguyễn Anh Trí nói.

"Rồi sẽ có nhiều doanh nghiệp trốn đóng, thậm chí không tham gia công đoàn nữa. Hậu quả thật là nặng nề", đại biểu Anh Trí nói và đề xuất: "Phải tìm ra cách gì để khoản thu kinh phí công đoàn hợp lý hơn trong điều kiện, hoàn cảnh hiện nay".

Từ thực tế này, ông Trí đề nghị, đối với doanh nghiệp dưới 500 lao động, kinh phí công đoàn là 2%. Doanh nghiệp từ 500 lao động đến dưới 3.000 người, kinh phí công đoàn là 1,5%. Doanh nghiệp trên 3.000 người, kinh phí công đoàn là chỉ 1%.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) lần này cũng cần quy định chặt chẽ hơn, rõ ràng hơn, yêu cầu doanh nghiệp quan tâm đến đời sống tinh thần, văn hóa, giải trí, thể thao của người lao động.

Giải trình cuối phiên thảo luận, Chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang nói, 75% khoản kinh phí công đoàn thu từ cơ quan, doanh nghiệp được để lại tại công đoàn cơ sở để chăm lo cho người lao động. Công đoàn cấp trên chỉ trích 25%.

Ông Nguyễn Đình Khang cho hay, dự thảo luật cũng bổ sung quy định để khi doanh nghiệp gặp khó khăn thì có thể miễn, giảm, tạm dùng đóng khoản kinh phí công đoàn này.

Hải Yến