Đặc phái viên Mỹ nêu rào cản trong giải quyết xung đột Nga - Ukraine

Theo CNN, trong cuộc phỏng vấn ngày 22/3, ông Steve Witkoff - Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho biết Mỹ đang đạt được tiến triển “mà không ai nghĩ là có thể” với Nga, nhưng nhấn mạnh rằng vấn đề kiểm soát lãnh thổ vẫn là mấu chốt cần giải quyết.

"Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất trong cuộc xung đột đó là 4 khu vực Donbass, Crimea, Lugansk và còn hai khu vực khác nữa. Họ nói tiếng Nga. Đã có những cuộc trưng cầu dân ý mà phần lớn người dân cho biết họ muốn thuộc sự quản lý của Nga. Tôi nghĩ đó là vấn đề chính trong cuộc xung đột,” ông Witkoff nói.

Ông Steve Witkoff - Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP

Quan chức này đồng thời cho rằng: “Không ai muốn nói về điều đó. Có những vấn đề hiến pháp ở Ukraine về những gì họ có thể nhượng bộ liên quan đến lãnh thổ. Người Nga thực tế đang kiểm soát các vùng lãnh thổ này. Câu hỏi đặt ra là, liệu thế giới có công hận các vùng đó là lãnh thổ của Nga không? Liệu nó có kết thúc không? Liệu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể giữ được vị thế chính trị nếu ông ấy thừa nhận điều này hay không? Đây là vấn đề cốt lõi trong cuộc xung đột”.

Nga đã tiến hành các cuộc trưng cầu dân ý và sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014 và 4 tỉnh miền đông Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia vào cuối tháng 9/2022. Tuy nhiên, Ukraine và các nước phương Tây đã bác bỏ tính hợp pháp của các cuộc trưng cầu dân ý và không công nhận các vùng trên là lãnh thổ của Nga. Kiev cũng đã nhiều lần tuyên bố sẽ giành lại các lãnh thổ mà Nga đã sáp nhập bằng nhiều cách.

Cũng trong cuộc phỏng vấn, Đặc phái viên Steve Witkoff đã chia sẻ một số chi tiết trong cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 13/3. Ông cho biết Nga “cần những điều kiện để có một lệnh ngừng bắn hoàn toàn vì lệnh ngừng bắn hoàn toàn rất phức tạp”.

Theo nhà ngoại giao Mỹ, một trong những vấn đề cấp bách là việc quân đội Nga đã bao vây lực lượng Ukraine tại tỉnh biên giới Kursk. “Tổng thống Trump không muốn họ mất mạng. Đó là một tình trạng chiến trường quan trọng cần phải giải quyết,” ông Witkoff nói.

Phái đoàn Mỹ và Nga trong cuộc đàm phán tại Riyadh, Saudi Arabia, ngày 18/2. Ảnh: Reuters

Quan chức này cũng tiết lộ rằng Moscow cũng có đặt nghi vấn về việc thực hiện lệnh ngừng bắn tiềm năng dọc theo biên giới quốc gia và tiền tuyến trải dài hơn 2.000 km.

"Ông Putin đã hỏi tôi trong cuộc họp: 'Tôi nên làm gì khi ở một khu vực cụ thể, nếu binh sĩ Ukraine bị bao vây và không muốn đầu hàng? Chúng tôi có nên tiêu diệt họ không? Làm thế nào để họ đầu hàng?' Những điều này chỉ là một ví dụ trong số 70, 80, 90 tình huống khác nhau ở ngoài kia dọc biên giới, mỗi tình huống có điều kiện chiến trường khác nhau, mỗi tình huống cần một cuộc thảo luận riêng. Đó là những gì phải xảy ra để ngừng bắn," ông Witkoff kể lại.

Trong thời gian gần đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nỗ lực thúc đẩy các cuộc đàm phán với Nga và Ukraine, nhưng chưa đạt được nhiều kết quả. Hai nước này mới chỉ đồng ý với đề xuất ngừng tấn công vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau trong 30 ngày.

Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff cho rằng mục tiêu cuối cùng của giai đoạn đàm phán hiện tại giữa Mỹ, Ukraine và Nga là đạt được lệnh ngừng bắn trong 30 ngày; sau đó sẽ thảo luận về khả năng chấm dứt hoàn toàn chiến sự. Trong tuần tới, nhóm đàm phán cấp cao của Nga và Mỹ sẽ gặp nhau tại Jeddah, Saudi Arabia để tiếp tục thảo luận về một số vấn đề.

Đỗ Thảo