Cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường bị phạt 3 năm tù trong vụ đất hiếm

Các bị cáo tại phiên xử ngày 12/5.

Trong đó, cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc bị Tòa tuyên phạt 3 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” (Điều 219, Bộ luật Hình sự).

Bị cáo Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần tập đoàn Thái Dương ( Công ty Thái Dương) bị Tòa tuyên phạt 14 năm 6 tháng tù về 3 tội: “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” (quy định tại Điều 227, Bộ luật Hình sự), “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” (quy định tại Điều 221, Bộ luật Hình sự), “Gây ô nhiễm môi trường” (quy định tại Điều 235, Bộ luật Hình sự). Ngoài án phạt tù, Tòa còn tuyên buộc bị cáo Huấn phải nộp lại số tiền hơn 665 tỷ đồng; đồng thời kiến nghị thu hồi lại giấy phép khai thác quặng đất hiếm của Công ty Thái Dương.

Cùng với cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc, trong vụ án này còn có 6 bị cáo khác đều là cựu lãnh đạo, nhân viên Bộ Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái cũng bị truy tố về tội danh “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” gồm: Nguyễn Văn Thuấn (cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường) bị tuyên phạt 5 năm tù; Hoàng Văn Khoa (cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường) 42 tháng tù; Hồ Đức Hợp (cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái) và Lê Duy Phương (cựu Chuyên viên chính Vụ Khoáng sản, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường) cùng bị phạt 4 năm tù; Lê Công Tiến (cựu Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái) 3 năm tù; Bùi Đoàn Như (cựu Phó Chi Cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái) 2 năm 6 tháng tù.

Nguyễn Văn Chính (Phó Tổng Giám đốc kiêm Kế toán trưởng Công ty Thái Dương) bị tuyên phạt 8 năm 6 tháng tù về 2 tội: “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Lưu Anh Tuấn (Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam) 16 năm tù về 2 tội: “Buôn lậu” (quy định tại Điều 188 Bộ luật hình sự) và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Nhóm 6 bị cáo bị tuyên phạt về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Đặng Trần Chí (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại vận tải Hợp Thành Phát) 3 năm 6 tháng tù; Phạm Thị Hà (Kế toán Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại vận tải Hợp Thành Phát) 2 năm tù; Trương Thị Hiển (Kế toán Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam) 20 tháng tù; Nguyễn Anh Sơn (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thương mại Sơn Anh Phú Thọ), Đoàn Hải Nam (Trưởng phòng vật tư Công ty Cổ phần thép Hòa Phát Hải Dương) và Đỗ Khánh Toàn (Phó Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Atexim) cùng bị phạt 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Bảy bị cáo bị tuyên phạt về tội “Buôn lậu” gồm: Đỗ Hạnh Hương (Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam) 6 năm tù; Phạm Thị Yến (nhân viên xuất nhập khẩu Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam) 4 năm tù; Vũ Thị Tuyết (trú phường Hòa Nghĩa, quận Dương Kinh, thành phố Hải Phòng) và Trần Đức (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dương Liễu Logistics) cùng bị phạt 36 tháng tù; Phạm Xuân Hậu (nhân viên xuất nhập khẩu Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam) và Trần Như Hoàng (nhân viên Công ty Trách nhiệm hữu hạn Dương Liễu Logistics) cùng bị phạt 30 tháng tù; Nguyễn Thanh Đoàn (Phó giám đốc Công ty Cổ phần Thương binh Trường Sơn) bị phạt 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Nguyễn Quang Mạnh (Giám đốc điều hành mỏ Yên Phú thuộc Công ty Cổ phần tập đoàn Thái Dương) bị phạt 3 năm tù về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”.

Liu Yu (Lưu Vũ, quốc tịch Trung Quốc, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn HUYHUANG) bị tuyên phạt 7 năm tù về tội “Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có”.

Hai bị cáo thuộc Công ty Cổ phần tập đoàn Thái Dương gồm: Nguyễn Văn Lai (Phó Giám đốc điều hành xưởng nghiền) 2 năm 6 tháng tù, Lê Văn Cẩn (Quản đốc xưởng thủy luyện đất hiếm) bị phạt 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về cùng tội “Gây ô nhiễm môi trường”.

Bản án sơ thẩm nêu rõ, đây là vụ án rất nghiêm trọng, hậu quả rất lớn, làm thất thoát tài nguyên và gây bức xúc trong xã hội. Việc xét xử nghiêm khắc để làm gương là cần thiết để trừng trị răn đe tội phạm nói chung và tội phạm môi trường nói riêng.

Khi quyết định hình phạt, Hội đồng xét xử đã cân nhắc các yếu tố giảm nhẹ như thành tích trong công tác, chiến đấu, gia đình có công cách mạng. Một số bị cáo là thương, bệnh binh, người cao tuổi, bệnh nặng. Một số bị cáo nữ là mẹ đơn thân, nuôi con nhỏ. Một số bị cáo là cấp dưới, làm theo chỉ đạo, hành vi phạm tội mang tính phục tùng, không hưởng lợi.

Tòa đánh giá cao nhận thức và tinh thần hợp tác của các bị cáo trong quá trình điều tra để làm sáng tỏ vụ án, tích cực nộp tiền khắc phục hậu quả. Một số cơ quan, đơn vị như Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái, Liên đoàn địa chất Trung Bộ... đã có đơn xin khoan hồng cho cựu cán bộ của mình.

Hội đồng xét xử cho rằng, bị cáo Nguyễn Linh Ngọc phải chịu trách nhiệm người đứng đầu trong việc cấp phép không đúng cho Công ty Thái Dương được khai thác đất hiếm. Tuy nhiên, Tòa xét bị cáo Ngọc phạm tội không vụ lợi mà do tin tưởng cấp dưới, tin tưởng Công ty Thái Dương sau khi được ký duyệt sẽ hoàn thiện hồ sơ, khắc phục được những thiếu sót khi có sự hợp tác chế biến sâu đất hiếm với đối tác Nhật Bản.

Về dân sự, Hội đồng xét xử tuyên buộc các bị cáo nộp lại toàn bộ tiền hưởng lợi từ các hành vi vi phạm pháp luật. Cụ thể, sau khi đối trừ, bị cáo Huấn còn phải nộp hơn 665 tỷ đồng, bị cáo Lưu Anh Tuấn còn phải nộp 231 tỷ đồng.

Ngoài ra, Tòa còn buộc Công ty Thái Dương phải xử lý triệt để, khắc phục hậu quả của hành vi gây ô nhiễm môi trường khi đổ hơn 35.000 tấn chất thải trái phép ra khu vực mỏ Yên Phú (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái). Đồng thời, phán quyết sơ thẩm còn kiến nghị UBND tỉnh Yên Bái phải đôn đốc việc khắc phục này, tránh để ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đời sống của người dân; kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp cho Công ty Thái Dương; kiến nghị cơ quan điều tra truy tìm các cá nhân bỏ trốn, tránh bỏ lọt tội phạm…

Tin, ảnh: Kim Anh (TTXVN)