Cụ thể hóa các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân

Chiều 21-3, Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA), Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) tổ chức hội thảo “Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam”.

Hội thảo lắng nghe các chuyên gia trao đổi về vai trò, tầm nhìn và định hướng phát triển kinh tế tư nhân trong thời gian tới; những bất cập kìm hãm sự phát triển của kinh tế tư nhân và kiến nghị giải pháp đột phá…

Doanh nghiệp tư nhân xuất khẩu rất lớn

Ông Thái Thanh Quý, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chính sách chiến lược Trung ương, cho biết qua 40 năm đổi mới, quan điểm, chủ trương của Đảng về kinh tế tư nhân đã được nhận diện rõ và đúng đắn.

Khu vực kinh tế tư nhân đã trở thành khu vực đông đảo nhất, đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế Việt Nam. Cụ thể, kinh tế tư nhân đóng góp 30% thu ngân sách, hơn 50% GDP, hơn 56% tổng vốn đầu tư và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động.

Tuy nhiên, khu vực kinh tế tư nhân gặp nhiều hạn chế, thách thức. Trong đó, vẫn còn nhiều rào cản, quy định, thủ tục hành chính từ phía cơ quan nhà nước gây khó khăn, tốn kém và giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Vẫn đang còn tình trạng doanh nghiệp “không muốn lớn, không chịu lớn”, đặc biệt là lực lượng hơn năm triệu hộ kinh doanh cá thể bởi sự ràng buộc, lo ngại về quy định, thủ tục đặt ra...

Là một trong những doanh nghiệp tư nhân có lịch sử khởi nghiệp và trưởng thành ở TP.HCM cách đây 30 năm, ông Trần Việt Anh, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Nam Thái Sơn, Phó Chủ tịch HUBA cho biết, trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm 70%, phần còn lại là doanh nghiệp Việt Nam và chủ yếu là đóng góp của doanh nghiệp tư nhân.

Chúng ta thấy xuất khẩu tôm, cá, gạo, trái cây, da giày… hiếm thấy có doanh nghiệp Nhà nước nào. Qua đó, cho thấy điểm mạnh của kinh tế tư nhân tham gia vào xuất khẩu rất lớn.

Bên cạnh đó, vai trò của doanh nghiệp tư nhân dần thay thế doanh nghiệp Nhà nước. Trước đây thị trường xuất hiện các Tổng Công ty nhưng hiện nay chỉ còn doanh nghiệp giấy tư nhân, doanh nghiệp nhựa tư nhân, là những đơn vị dẫn dắt ngành cạnh tranh và phát triển ra thế giới.

Tuy nhiên, doanh nghiệp tư nhân gặp rất nhiều thách thức. Cụ thể, doanh nghiệp Nhà nước bao giờ cũng được coi là "con đẻ, doanh nghiệp FDI là khách quý, còn doanh nghiệp tư nhân “không là gì” cả, phải tự lực cánh sinh, thiếu sự bảo vệ". Điều này thể hiện rõ trong các va chạm pháp lý ở nước ngoài.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Vietravel

Ông Việt Anh dẫn chứng, năm 2010 khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm nhựa Việt Nam, với mức thuế 75% doanh nghiệp Việt Nam gần như tự bơi và chấp nhận mức thuế này suốt 15 năm.

Trong khi doanh nghiệp ở các quốc gia xung quanh được Chính phủ hỗ trợ rất nhiều, họ thắng kiện và tiếp tục xuất khẩu vào Mỹ.

Thêm nữa, hiện nay hầu như hoạt động đầu tư của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam ra nước ngoài rất ít, trong khi Thái Lan hiện có nhiều DN nhỏ và vừa đầu tư vào Việt Nam, sản xuất giày dép, bao đóng gói gạo…

“Chúng ta có nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn, đa số làm giàu trong nước, rất ít doanh nghiệp tư nhân đầu tư ra nước ngoài, mang tiền từ nước ngoài làm giàu cho Việt Nam” - ông Việt Anh chia sẻ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Vietravel cho rằng, ba thách thức lớn mà doanh nghiệp tư nhân phải đối mặt.

Trong đó, chênh lệch tiếp cận nguồn lực doanh nghiệp tư nhân gặp bất lợi so với doanh nghiệp nhà nước. Đây là vấn đề đã được đề cập nhiều lần nhưng không được giải quyết triệt để gây ức chế rất lớn cho các doanh nghiệp tư nhân.

TS Trần Du lịch điều hành phiên thảo luận

Nhiều đề xuất để doanh nghiệp tư nhân phát triển

Theo các chuyên gia, trong bài phát biểu gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đề xuất bảy biện pháp nhằm phát triển kinh tế tư nhân. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2030, kinh tế tư nhân chiếm 70% GDP, và trong ba năm tới, môi trường kinh doanh của Việt Nam phải lọt vào top 3 ASEAN.

Do đó, để đạt được những mục tiêu này, cần sự triển khai hiệu quả từ cả Chính phủ và doanh nghiệp.

Ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch Liên đoàn Doanh nghiệp tỉnh Bình Dương cho biết, để đạt mục tiêu trên chúng tôi đề xuất 10 giải pháp, trong đó cần triển khai một số giải pháp.

Về môi trường kinh doanh trong khu vực ASEAN hiện nay, Singapore dẫn đầu, tiếp đến là Malaysia, Thái Lan. Trong 12 chỉ tiêu tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, Việt Nam thua Thái Lan ở chỉ tiêu cơ sở hạ tầng và chỉ tiêu sự dễ dàng trong hoạt động kinh doanh.

Ông Tín cho rằng, chúng ta phải có các giải pháp để tăng hai chỉ số trên mới có thể có cơ hội lọt vào top ba.

Theo đó, đối với chỉ tiêu về cơ sở hạ tầng, trong toàn khối ASEAN Việt Nam đang đầu tư ngang các nước ở mức hơn 5% GDP hàng năm. Riêng Malaysia hơn Việt Nam là 8%, Trung Quốc liên tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng 15% GDP.

Vì vậy, chúng tôi đề xuất Việt Nam tăng đầu tư ít nhất bằng Malaysia là 8% trong vài năm tới chúng ta mới có thể đuổi kịp Thái Lan.

Về chỉ tiêu dễ dàng trong kinh doanh, giải pháp tốt nhất là ứng dụng Chính phủ điện tử một cách tích cực để xóa cơ chế xin-cho. Qua đó, người dân, doanh nghiệp không mất thời gian xin cấp phép cũng như chi phí cơ hội.

Ông Việt Anh đề xuất, cần cụ thể hóa các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân bằng những văn bản pháp quy, bằng Luật hỗ trợ doanh nghiệp đã có chứ chưa cần thiết đưa ra một loạt quy định mới trong khi những quy định cũ chưa triển khai thực hiện.

Nhà nước có các chính sách bảo vệ thị trường trong nước, tạo ra các công cụ hiệu quả ngăn chặn hàng giá rẻ tạo môi trường kinh doanh an toàn cho doanh nghiệp tư nhân.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ cho biết, mục tiêu môi trường kinh doanh của Việt Nam đạt tốp 3 trong ASEAN trong ba năm, đòi hỏi Việt Nam nỗ lực vượt bậc, phải cải cách thể chế và cơ chế liên tục mạnh mẽ.

"Tôi rất tâm đắc với vấn đề Tổng Bí thư nêu ra là chuyển đổi từ chính quyền quản lý sang chính quyền phục vụ.

Tuy nhiên, muốn có chính quyền phục vụ phải thay đổi nhận thức, nhất là từ những người làm công tác quản lý Nhà nước, đặc biệt là cán bộ chủ chốt. Nếu làm được, chúng ta mới giải quyết được điệp khúc “chính sách hay sao thực thi dở” - ông Kỳ nói.

TÚ UYÊN