Cú sốc khi phụ nữ đi xin việc bị hỏi 'quần lót màu gì' ở Nhật Bản

1/3 phụ nữ Nhật Bản cho rằng mình bị quấy rối khi tìm việc. Ảnh: Shutterstock.

Akiko chưa từng bị đặt những câu hỏi khó xử hay được rủ đi nhậu cùng nhà tuyển dụng. Nhưng cô biết nhiều phụ nữ đã gặp phải những câu hỏi quấy rối trong các buổi phỏng vấn.

"Tôi thấy may mắn vì thường xin việc tại các công ty quốc tế.Một số bạn bè của tôi đã kể những câu chuyện mà lúc đầu tôi cứ nghĩ là đùa", cô nói.

Những câu hỏi khiếm nhã

Akiko cho biết những câu hỏi như "Bạn đã có người yêu chưa?" hay "Bạn dự định lấy chồng không?" xuất hiện rất thường xuyên trong các buổi phỏng vấn.

Không chỉ dừng lại ở đó, một số sinh viên nữ còn lên mạng xã hội kể lại những trải nghiệm tồi tệ hơn. Họ bị hỏi bạn trai đến nhà mình bao nhiêu lần một tuần, thậm chí còn bị hỏi về màu quần lót.

Không ít trường hợp, nhà tuyển dụng mời ứng viên đi ăn tối hoặc uống rượu. Nhiều người lo lắng rằng nếu từ chối, họ sẽ mất cơ hội việc làm.

Dù không phổ biến, nhưng vẫn có những vụ việc gây chấn động.

Tháng 1 năm nay, một nhân viên tại tập đoàn công nghệ NEC bị bắt giữ do cáo buộc hiếp dâm một nữ sinh viên đại học, tờ Kyodo đưa tin.

Người đàn ông này cuối cùng không bị truy tố, nhưng NEC đã sa thải và áp dụng quy trình nghiêm ngặt hơn khi làm việc với ứng viên.

"Bạn có bạn trai chưa?", "quần lót bạn màu gì?" là những câu hỏi được nhà tuyển dụng đặt ra cho các phụ nữ tìm kiếm việc làm. Ảnh: Reuters.

Một số nữ sinh viên chấp nhận những câu hỏi khiếm nhã như một "thử thách" khi bước vào thế giới doanh nghiệp do nam giới lãnh đạo. Tuy nhiên, nhiều người đang lên tiếng và không chấp nhận những hành vi phân biệt giới tính công khai trong môi trường làm việc.

Theo báo cáo của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, năm 2024, có đến 1/3 nữ sinh viên bị quấy rối tình dục khi xin việc.

Mặc dù chưa có dữ liệu củng cố về việc tình trạng này đang tăng hay giảm, nhưng các chuyên gia cho rằng vấn đề này đã tồn tại nhiều năm. Chỉ khác là ngày nay, nhiều nữ sinh viên sẵn sàng nói lên tiếng nói của mình.

"Mười năm trước, chẳng ai muốn nói về việc này. Không ai báo cáo, nên nam giới dễ dàng làm càn hơn. Việc Bộ thực hiện nghiên cứu này và nhận diện quy mô của vấn đề là điều rất tốt", giáo sư Sumie Kawakami nhận định với tờ This Week in Asia.

Sẽ dần biến mất

Dù không thể xem đó là một lời bào chữa, Sumie Kawakami tin rằng những câu hỏi không phù hợp mà phụ nữ thường bị hỏi đến từ thế hệ đàn ông Nhật Bản lớn tuổi hơn.

Một số người đàn ông vẫn nghĩ rằng hỏi một phụ nữ về bạn trai là cách tạo không khí khi bắt đầu một buổi phỏng vấn. Những người này chỉ đơn giản là không nhận thức được đâu là giới hạn giữa phép lịch sự và xâm phạm đời tư.

“Tôi cho rằng một số người trong đó có phần vụng về trong giao tiếp, không quen nói chuyện với thế hệ trẻ hơn. Theo họ, câu hỏi này không có gì sai cả”, bà Kawakami lên tiếng.

Thống kê cho thấy 1/3 phụ nữ trẻ từng bị quấy rối là con số đáng báo động. Tuy nhiên, bà tin rằng điều này chủ yếu do vấn đề này trước đây chưa được báo cáo đầy đủ. Khi môi trường làm việc ngày càng thay đổi, những hành vi không phù hợp như vậy sẽ dần biến mất.

Các công ty đang dần mạnh tay với các trường hợp quấy rối để bảo vệ danh tiếng. Ảnh: Japan Today.

“Khi thế hệ trẻ dần nắm giữ các vị trí quản lý và có trách nhiệm tuyển dụng nhân sự, vấn đề này chắc chắn sẽ giảm. Trong thập kỷ qua, bộ phận nhân sự trong các công ty đã có những biện pháp mạnh hơn và mọi người cũng có nhiều hiểu biết hơn trước đây”, bà Kawakami khẳng định.

“Theo thời gian, điều đó sẽ lan rộng đến mọi bộ phận trong công ty và ngay cả những người đàn ông lớn tuổi - những người thường đặt câu hỏi không phù hợp - cũng sẽ hiểu rằng họ không thể làm vậy và cần cẩn trọng hơn”, bà Kawakami nói thêm.

Bên cạnh đó, bà cũng tin rằng việc mời ứng viên đi uống rượu sau buổi phỏng vấn sẽ sớm bị coi là không phù hợp. Những công ty có phỏng vấn viên thường xuyên đặt câu hỏi thiếu tôn trọng sẽ bị đánh giá tiêu cực.

Hiện nay, bất kỳ ai cũng có thể lên mạng xã hội để chia sẻ trải nghiệm của họ. Điều này có thể nhanh chóng khiến một công ty bị gắn mác "công ty đen" (thuật ngữ chỉ các công ty hoạt động bất hợp pháp hoặc có môi trường làm việc tồi tệ).

“Hiện tại, có rất nhiều việc làm và các công ty đang rất cần nhân sự giỏi, nên họ không thể để danh tiếng của mình bị ảnh hưởng theo cách này”, bà Kawakami cho hay.

Dù vậy, một số trường đại học đã hướng dẫn sinh viên thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi tham gia phỏng vấn, chẳng hạn như chỉ gặp gỡ tại văn phòng công ty hoặc trong khuôn viên trường.

Nhằm tăng cường an toàn, một số công ty cũng đã áp dụng các chính sách tương tự, bao gồm cấm nhân viên chia sẻ thông tin liên lạc cá nhân với ứng viên.

Minh Vũ