Cú hích kép đưa QTSC thành trung tâm công nghệ số hàng đầu Đông Nam Á

Nhận định trên được ông Phan Phương Tùng, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ và tư vấn chuyển đổi số TPHCM (DXCenter) thuộc QTSC đưa ra, khi trao đổi với PV VietNamNet.

Ông Phan Phương Tùng, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ và tư vấn chuyển đổi số TPHCM (DXCenter). Ảnh: QTSC

Nghị quyết 57 được xem là đòn bẩy để nước ta thoát bẫy thu nhập trung bình, ông nghĩ sao về điều này?

Ông Phan Phương Tùng: Nghị quyết 57 không chỉ hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và doanh nghiệp mà còn thúc đẩy chính quyền số. Đây là một yếu tố quan trọng giúp đất nước thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam hiện khoảng 4.300 USD, nằm trong nhóm trung bình thấp. So với các nước trong khu vực như Malaysia (11.900 USD), Thái Lan (7.000 USD) hay Indonesia (4.900 USD), Việt Nam vẫn có khoảng cách đáng kể với Thái Lan và Malaysia, nhưng với Indonesia, khoảng cách đang thu hẹp nhanh.

Đặt mục tiêu đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2030 là một thách thức, nhưng với những tiền đề hiện tại, đây cũng là một cơ hội quan trọng.

Những điểm quan trọng nào của Nghị quyết 57 ông cho là có tác động mạnh mẽ đến khoa học công nghệ, doanh nghiệp công nghệ nước ta?

Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu đưa kinh tế số chiếm tỷ trọng 30% GDP vào năm 2030, tỉ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo đạt trên 40% trong tổng số doanh nghiệp.

Nguồn lực tài chính chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D) đạt 2% GDP vào năm 2030, trong khi ngân sách nhà nước dành ít nhất 3% tổng chi ngân sách hàng năm cho khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Trong đó, 15% ngân sách này được ưu tiên cho các công nghệ chiến lược (như AI, bán dẫn, dữ liệu lớn).

Việc cam kết mức chi cụ thể và nâng cao đáng kể nguồn lực tài chính sẽ khắc phục tình trạng thiếu hụt ngân sách kéo dài, vốn là rào cản lớn đối với các dự án nghiên cứu dài hạn.

Nghị quyết cũng đề cao tinh thần chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, gỡ bỏ rào cản "phải thành công", khuyến khích các nhà khoa học thử nghiệm sáng tạo, đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu và phát triển.

Nghị quyết 57 kỳ vọng sẽ đưa QTSC thành trung tâm công nghệ số hàng đầu Đông Nam Á. Ảnh: QTSC

Nghị quyết 57 sẽ thúc đẩy các khu CNTT tập trung như Công viên Phần mềm Quang Trung phát triển như thế nào, thưa ông?

Với cam kết chi 3% ngân sách Nhà nước cho khoa học công nghệ và đầu tư hạ tầng, Nghị quyết 57 có thể giúp các khu CNTT như QTSC nhận được vốn nâng cấp trung tâm dữ liệu, mạng 5G và thu hút doanh nghiệp R&D nhờ các chính sách ưu đãi.

QTSC cũng có thể thử nghiệm các dự án AI, đô thị thông minh và hợp tác với tập đoàn lớn nhờ các chính sách thu hút chuyên gia, nhà đầu tư.

Riêng QTSC lại được hưởng thêm lợi thế từ địa phương, đó chính là Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội trao cho TPHCM các cơ chế đặc thù để phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và chuyển đổi số.

Nghị quyết cho phép TPHCM thử nghiệm các mô hình kinh tế số và công nghệ tiên tiến. QTSC có thể tận dụng để phát triển các dự án như trung tâm dữ liệu, thành phố thông minh, hoặc R&D Labs, phù hợp với định hướng xây dựng đô thị xanh thông minh.

Sự kết hợp giữa Nghị quyết 98 và Nghị quyết 57 tạo ra một cú hích kép cho QTSC. Giúp QTSC phát huy vai trò trung tâm trong hệ sinh thái công nghệ thông tin, đổi mới sáng tạo của TPHCM và cả nước, đồng thời định vị mình là trung tâm công nghệ số hàng đầu Đông Nam Á.

Hiện Công viên Phần mềm Quang Trung đang gặp những khó khăn nào cần tháo gỡ, để đạt được các mục tiêu như Nghị quyết 57 đưa ra, thưa ông?

Một trong những thách thức lớn nhất với QTSC là hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, đặc biệt là việc phủ sóng mạng 5G hay trung tâm dữ liệu lớn.

Điều này có thể ảnh hưởng đến mục tiêu vào top 50 thế giới về hạ tầng số được trung tâm đặt ra đến năm 2030. Việc nâng cấp hạ tầng đảm bảo sự phát triển bền vững của hạ tầng số, phục vụ quản lý nhà nước và kinh tế số là cấp bách, cần có cơ chế tài chính đặc thù để QTSC vận hành hạ tầng và hệ thống dữ liệu Thành phố.

Ngoài ra, trước đây QTSC được hưởng các chính sách ưu đãi về giá thuê đất để thu hút đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay với việc Thành phố điều chỉnh nâng giá thuê đất, để phản ánh đúng giá trị thực tế và đảm bảo nguồn thu ngân sách Thành phố, việc tăng giá này khiến chi phí thuê đất tăng lên, có thể làm các nhà đầu tư cân nhắc lại việc đầu tư vào QTSC.

Đặc biệt, khi họ so sánh với các khu vực khác có chi phí thấp hơn. Vì vậy, cần xem xét điều chỉnh các chính sách này để tiếp tục hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực CNTT.

Mặt khác, nguồn nhân lực chất lượng cao của QTSC còn hạn chế, đặc biệt là thiếu chuyên gia về AI, bán dẫn, cũng như chưa có nhiều đột phá trong nghiên cứu và phát triển, khiến việc cạnh tranh trong khu vực trở nên khó khăn.

Do đó, cần có chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao hay các chính sách ưu đãi đặc biệt như: miễn giảm thuế thu nhập cá nhân, hỗ trợ tài chính và phúc lợi xã hội cho lao động công nghệ cao…

QTSC cũng mong có cơ chế chính sách để xây dựng các phòng lab nghiên cứu phát triển công nghệ theo ngân sách Thành phố.

Xin cảm ơn ông!

Lê Mỹ