Công nghệ 'trữ nước vách núi' và 'tủ điện trung thế' giành Giải thưởng Trần Đại Nghĩa

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và Giáo sư-Tiến sỹ Châu Văn Minh - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam trao giải thưởng Trần Đại Nghĩa năm 2025 cho hai nhóm tác giả. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Nhân kỷ niệm Ngày Khoa học và công nghệ Việt Nam (18/5) và 50 năm Ngày thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (20/5/1975-20/5/2025), ngày 16/5, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức Lễ trao tặng Giải thưởng Trần Đại Nghĩa lần thứ 3 năm 2025.

Tham dự có: Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, giới khoa học, doanh nghiệp, cơ quan truyền thông, các đối tác trong và ngoài nước.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng chúc mừng các nhà khoa học được nhận giải lần này, cảm ơn những nỗ lực cống hiến lớn lao của các nhà khoa học.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh chúng ta đang sống trong thời đại mà khoa học-công nghệ là động lực then chốt cho phát triển đất nước.

Trong bối cảnh đó, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa mang một ý nghĩa đặc biệt không chỉ tôn vinh quá khứ, mà còn khuyến khích hiện tại và khai mở tương lai.

Giải thưởng này củng cố và khẳng định niềm tin rằng Việt Nam có thể vươn lên bằng nội lực trí tuệ, bằng lòng yêu nước và bằng chính những con người mang tinh thần Trần Đại Nghĩa - sống và sáng tạo vì đại nghĩa dân tộc.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa cũng ghi nhận xứng đáng cho tinh thần cống hiến thầm lặng của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà sáng tạo - những người đã và đang miệt mài tìm tòi, nghiên cứu trong âm thầm, vượt qua muôn vàn khó khăn để đem lại những giá trị phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng và an ninh của Tổ quốc.

Giải thưởng Trần Đại Nghĩa không chỉ đơn thuần là một danh hiệu khoa học, mà còn là nguồn cảm hứng lớn đối với thế hệ trẻ.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng khẳng định khi một công trình khoa học được vinh danh, chuyển hóa được tri thức thành sản phẩm phục vụ đời sống, đó chính là lời khẳng định rằng: Khoa học Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ, đổi mới sáng tạo và đồng hành cùng sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Để Giải thưởng Trần Đại Nghĩa ngày càng lan tỏa sâu rộng hơn nữa trong cộng đồng khoa học và toàn xã hội, Phó Thủ tướng đề nghị Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nên tổ chức Giải thưởng Trần Đại Nghĩa một năm một lần và mong các nhà khoa học sẽ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của ngành khoa học-công nghệ, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Giáo sư-Tiến sỹ Trần Tuấn Anh - Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho biết chính từ sự gắn bó với thực tiễn, từ khát vọng làm chủ công nghệ, từ trách nhiệm với cộng đồng và niềm tự hào dân tộc, các nhà khoa học đã kiên trì vượt qua khó khăn, rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và ứng dụng, đó là điều mà Giải thưởng Trần Đại Nghĩa luôn hướng tới.

Hai công trình được vinh danh năm nay tuy ở hai lĩnh vực khác nhau: Gắn với vùng cao, nông nghiệp và dân sinh; gắn với công nghiệp, năng lượng và công nghệ cao nhưng đều phục vụ đất nước bằng tri thức và sáng tạo của người Việt Nam.

Đó là Công trình "Công nghệ hồ treo thu trữ nước vách núi" của nhóm tác giả gồm: Phó Giáo sư-Tiến sỹ khoa học Vũ Cao Minh, Viện Các Khoa học Trái đất, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Tiến sỹ Vũ Văn Bằng, Viện Công nghệ nước và Môi trường, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; Kỹ sư Nguyễn Chí Tôn, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Hà Giang.

Phó Giáo sư-Tiến sỹ khoa học Vũ Cao Minh - đại diện nhóm tác giả công trình “Công nghệ hồ treo thu trữ nước vách núi” đạt giải Trần Đại Nghĩa năm 2025 phát biểu. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Công trình này kết tinh từ tâm huyết và thực tiễn gắn bó với đồng bào vùng cao, công nghệ hồ treo vách núi được thiết kế và triển khai nhằm thu và trữ nước mưa tại các khu vực địa hình hiểm trở, nơi thiếu nước sinh hoạt và sản xuất kéo dài.

Với cấu trúc đặc biệt, tiết kiệm chi phí và phù hợp địa hình núi đá, giải pháp này giúp ổn định đời sống người dân, phát triển nông nghiệp bền vững, đồng thời góp phần gìn giữ văn hóa và sinh kế của các cộng đồng dân tộc thiểu số.

Công trình "Nghiên cứu, phát triển sản xuất tủ điện trung thế" của nhóm tác giả gồm: Ông Phạm Đình Thắng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần kỹ thuật công nghiệp Á Châu; ông Đoàn Kỳ Bá, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần kỹ thuật công nghiệp Á Châu; ông Bùi Văn Đam, Trưởng Ban Năng lượng, Công ty Cổ phần kỹ thuật công nghiệp Á Châu.

Ông Phạm Đình Thắng - Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Kỹ thuật công nghiệp Á Châu - đại diện nhóm tác giả công trình “Nghiên cứu, phát triển sản xuất tủ điện trung thế” đạt giải Trần Đại Nghĩa năm 2025 phát biểu. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Đây là công trình mang tính đột phá trong lĩnh vực công nghiệp-điện lực, với mục tiêu làm chủ công nghệ sản xuất tủ điện trung thế tại Việt Nam, tiến tới nội địa hóa thiết bị, giảm chi phí đầu tư và giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu.

Không chỉ góp phần hiện đại hóa ngành điện, công trình còn giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trên thị trường công nghệ cao, mở ra nhiều triển vọng trong việc phát triển hạ tầng công nghiệp quốc gia.

Được tổ chức ba năm một lần, Giải thưởng Trần Đại Nghĩa tập trung tôn vinh các công trình nghiên cứu khoa học xuất sắc và đã được triển khai ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn tại Việt Nam.

Các công trình đoạt giải không chỉ có giá trị học thuật, mà còn góp phần trực tiếp giải quyết những vấn đề cấp bách, cụ thể của đất nước, từ nông nghiệp, tài nguyên, môi trường đến năng lượng, y tế./.

(TTXVN/Vietnam+)