Công nghệ số thúc đẩy thị trường di chuyển 573 tỉ đô la của châu Á

Taxi tự lái từ nền tảng gọi xe Apollo Go của hãng công nghệ Baidu đón một hành khách ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: China Daily

Châu Á dự kiến sẽ trở thành thị trường di chuyển (mobility market) lớn nhất thế giới vào năm 2035 nhờ vào sự phát triển của công nghệ, đầu tư vào cơ sở hạ tầng và tầng lớp trung lưu ngày càng chi tiêu nhiều hơn cho các phương tiện giao thông thế hệ mới.

Theo Diễn đàn Oliver Wyman, nền tảng do công ty tư vấn Oliver Wyman thành lập, quy mô của thị trường di chuyển châu Á bao gồm các phân khúc chính như xe điện, dịch vụ gọi xe, cho thuê xe và hệ thống trợ lái tiến tiến sẽ tăng từ 161 tỉ đô la vào năm 2023 lên 573 tỉ đô la vào năm 2035. Con số này chiếm một nửa thị trường di chuyển toàn cầu, dự kiến đạt 1,1 ngàn tỉ đô la vào năm đó.

Một số quốc gia châu Á như Trung Quốc đang có lợi thế triển khai công nghệ di chuyển tiên tiến nhờ khả năng tiếp cận lượng dữ liệu có sẵn khổng lồ, đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng và hệ sinh thái phong phú gồm các công ty khởi nghiệp hàng đầu và lực lượng lao động chuyên môn dồi dào.

Phần lớn sự tăng trưởng của thị trường di chuyển của châu Á sẽ đến từ các dịch vụ kỹ thuật số có thể ít nhạy cảm hơn với các rào cản thuế quan.

Triển vọng lớn từ thị trường hệ thống trợ lái

Nguồn vốn và chuyên môn kỹ thuật từ các công ty công nghệ hàng đầu ở châu Á cùng chạy đua khốc liệt giữa các nhà sản xuất thiết bị trong khu vực đang thúc đẩy sự phát triển của hệ thống tự lái xe ô tô cấp độ 2 và cấp độ 3.

Các công ty này sẽ giúp thị trường hệ thống trợ lái ở châu Á tăng trưởng hàng năm 56%, từ 798 triệu đô la trong năm 2023 lên 170 tỉ đô la vào năm 2035.

So với người tiêu dùng ở các khu vực khác, người tiêu dùng châu Á sẵn sàng trả thêm tiền cho một chiếc xe tự lái và mong muốn chuyển sang các thương hiệu xe hơi khác có dịch vụ trợ lái tốt hơn, theo khảo sát thực hiện với 16.700 người tiêu dùng ở 17 nước của Diễn đàn Oliver Wyman.

Khoảng 68 % người tiêu dùng từ Ấn Độ, Indonesia, Hong Kong và Singapore sẵn sàng trả giá cao hơn cho các tính năng tự lái, so với mức trung bình toàn cầu là 61%. Ngoài ra, 91% người tiêu dùng ở các nền kinh tế này cho biết sẵn sàng chuyển sang các thương hiệu ô tô khác để tiếp cận các hệ thống trợ lái vượt trội. Tỷ lệ này một lần nữa cao hơn mức trung bình toàn cầu là 82%.

Dù các vụ tai nạn gần đây liên quan đến công nghệ trợ lái trong khu vực có thể ảnh hưởng tâm lý người tiêu dùng trong ngắn hạn, thị trường vẫn sẽ tăng trưởng theo cấp số nhân.

Các cơ quan quản lý và các công ty trong ngành đang tăng tốc đầu tư và thử nghiệm trên đường đối với xe tự lái, đặc biệt là ở Trung Quốc. Ví dụ, ít nhất 16 thành phố trên khắp Trung Quốc cho phép các nhà cung cấp xe tự lái thử nghiệm trên đường công cộng, với khoảng 20 nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp công nghệ tự lái của Trung Quốc tham gia tính đến năm 2024.

Đến năm 2034, Trung Quốc dự kiến bán lượng xe trang bị hệ thống tự lái cấp độ 4 (tự lái hoàn toàn trong một số điều kiện nhất định) gần ngang bằng con số của thị trường Mỹ và châu Âu cộng lại, theo dự báo của S&P Global Market Intelligence.

Vốn đầu tư tư nhân trong lĩnh vực di chuyển đang đi theo sự dẫn dắt của châu Á. Toàn bộ chuỗi giá trị của khu vực, từ các công ty khởi nghiệp xe tự lái cho đến các nhà cung cấp vi mạch huy động được 6,5 tỉ đô la trong năm 2024. Con số gấp đôi so với 2,9 tỉ đô la vào năm 2023, theo phân tích của Oliver Wyman.

Châu Á dẫn đầu toàn cầu về dịch vụ gọi xe, xe điện

Trong giai đoạn 2023-2035, quy mô của dịch vụ gọi xe ở châu Á dự kiến tăng gần gấp đôi từ 98 tỉ đô la lên 150 tỉ đô la Mỹ, với tốc độ tăng trưởng 3,6 % hàng năm. Con số này lớn hơn so với quy mô thị trường dịch vụ gọi xe của châu Âu, Châu Phi, Trung Đông và Bắc Mỹ cộng lại, dự kiến đạt khoảng 134 tỷ đô la Mỹ vào năm 2035.

Theo Diễn đàn Oliver Wyman, sự tăng trưởng nhanh chóng của dịch vụ gọi xe ở châu Á là nhờ tầng lớp trung lưu trong khu vực mong muốn tiếp cận phương tiện di chuyển thuận tiện hơn ở các thành phố đông đúc.

Gần 3/4 người tiêu dùng châu Á thường xuyên sử dụng dịch vụ gọi xe, vượt xa mức trung bình toàn cầu là 44%.

Các nhà cung cấp siêu ứng dụng trong khu vực đã thúc đẩy nhu cầu này bằng cách tạo ra hệ sinh thái liền mạch giúp dịch vụ gọi xe trở nên hợp túi tiền hơn so với các thị trường phương Tây.

Nghiên cứu của Diễn đàn Oliver Wyman Forum cho thấy, người tiêu dùng châu Á chỉ phải trả trung bình 0,92 đô la cho mỗi km cho dịch vụ gọi xe so với 2,34 đô la ở châu Âu và 1,78 đô la ở Bắc Mỹ.

Châu Á từ trước đến nay vẫn dẫn đầu về tốc đô phổ cập xe điện, đặc biệt là ở Trung Quốc. Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), doanh số xe điện tại các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển của khu vực châu Á tăng 40% trong giai đoạn 2023-2024. Trên thực tế, theo khảo sát của Diễn đàn Oliver Wyman, khoảng 43 % người tiêu dùng ở châu Á có kế hoạch mua xe điện, so với mức trung bình toàn cầu là 38 %.

Thị phần xe điện ngày càng mở rộng ở châu Á đang thúc đẩy ngành dịch vụ sạc pin, dự kiến có quy mô tăng từ 1,9 tỉ đô la vào năm 2023 lên 27 tỉ đô la vào năm 2035, đạt tốc độ tăng trưởng hàng năm là 25%.

Nhiều nhà cung cấp dịch vụ sạc pin xe điện và chính phủ trong khu vực đang hợp tác để đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ của người tiêu dùng. Hồi tháng Ba, hãng xe điện BYD của Trung Quốc công bố hệ thống sạc siêu nhanh, giúp xe điện có thể vận hành quãng đường 400 km chỉ sau 5 phút sạc. Tại Singapore, chính phủ đặt mục tiêu xây dựng 60.000 điểm sạc vào năm 2030.

Hệ sinh thái xe điện rộng lớn hơn, từ các công ty khai thác vật liệu pin đến các nhà sản xuất và tái chế pinm cũng đang chứng kiến sự gia tăng vốn đầu tư mạo hiểm vào các công ty khởi nghiệp hỗ trợ toàn bộ vòng đời của pin.

Theo phân tích của Oliver Wyman, các công ty khởi nghiệp Trung Quốc trong lĩnh vực pin ở Trung Quốc huy động được 5,3 tỉ đô la trong giai đoạn 2021-2024.

Theo Business Times

Lê Linh