Công nghệ sấy thăng hoa: Tạo động lực cho ngành công nghiệp thực phẩm

Anh Trần Hà Đăng tại trại nuôi đông trùng hạ thảo của mình

Nâng tầm chất lượng

Trao đổi với chúng tôi, anh Trần Hà Đăng, chủ HKD G102 cho biết thực phẩm hữu cơ, thực phẩm sạch tốt cho sức khỏe nhưng chúng ta phải biết cách bảo quản để tránh bị hư hỏng và có thời gian bảo quản được lâu hơn nhưng vẫn đảm bảo được giá trị dinh dưỡng, đảm bảo được hương vị, màu sắc của thực phẩm.

HKD cơ sở rau sạch G102 là một đơn vị chuyên nuôi trồng các loại rau thủy canh, thổ canh, nấm đông trùng hạ thảo với số lượng lớn nên việc chế biến và bảo quản các sản phẩm không bị hỏng để cung cấp ra thị trường là một vấn đề mà HKD này phải có định hướng và có cách bảo quản phù hợp. Quy trình sấy thăng hoa là một phương pháp bảo quản thực phẩm tiên tiến, qua đó thực phẩm tươi sẽ trải qua một loạt các bước xử lý nghiêm ngặt để đảm bảo giữ gìn hương vị, màu sắc và chất dinh dưỡng ở mức cao nhất.

“Đầu tiên, thực phẩm tươi sẽ được làm lạnh cực nhanh đến mức nhiệt độ giữa -30°C đến -50°C. Đây là bước quan trọng để chuẩn bị cho quá trình sấy khô đặc biệt sau này. Sau khi đã được làm lạnh đến mức nhiệt độ cần thiết, thực phẩm sẽ được chuyển vào buồng hút chân không, nơi mà quá trình thăng hoa sẽ diễn ra. Ở đây, nước trong thực phẩm sẽ chuyển từ trạng thái rắn sang trạng thái khí mà không cần phải qua trạng thái lỏng. Điều này cho phép loại bỏ khoảng 90% độ ẩm trong sản phẩm mà vẫn giữ nguyên hình dáng, màu sắc, mùi vị và hầu hết các dưỡng chất quan trọng”, anh Trần Hà Đăng chia sẻ về quy trình công nghệ sấy thăng hoa.

Giai đoạn tiếp theo là sấy khô thứ cấp, trong đó nhiệt độ trong buồng sẽ được kiểm soát tăng dần lên trên 0 độ C. Quá trình này giúp thăng hoa bất kỳ hơi ẩm nào còn sót lại trong sản phẩm, giảm độ ẩm xuống còn khoảng 1–4%, tạo ra sản phẩm sấy khô hoàn hảo. Khi quá trình sấy thăng hoa hoàn tất, việc đóng gói sản phẩm trong điều kiện chân không là bước cuối cùng, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của hơi ẩm và quá trình oxy hóa, từ đó kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm.

Nghiệm thu đề án “Hỗ trợ ứng dụng máy móc tiên tiến trong chế biến và bảo quản thực phẩm”

Theo anh Trần Hà Đăng, so với trước khi đầu tư máy móc, quá trình sấy thăng hoa, với khả năng duy trì hình dạng, màu sắc và hương vị nguyên bản của sản phẩm đã chứng minh được sự vượt trội trong việc bảo quản thực phẩm. Công nghệ này không chỉ giữ nguyên được các thành phần dinh dưỡng quan trọng, mà còn giữ lại cấu trúc xốp, giòn của sản phẩm, giúp chúng dễ dàng được nghiền thành bột nếu cần thiết. Điều này là lý tưởng cho việc sản xuất thực phẩm sấy có chất lượng cao, phục vụ nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng.

Hơn nữa, sản phẩm sau khi sấy thăng hoa có thể được bảo quản trong thời gian dài mà không cần tới môi trường bảo quản đặc biệt như làm lạnh hay đóng gói hút chân không, giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả bảo quản. Đặc biệt, sản phẩm sấy thăng hoa có khả năng hồi phục trạng thái ban đầu một cách nhanh chóng và đầy đủ khi được ngâm trong nước, giúp tái tạo lại trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời như khi thưởng thức sản phẩm tươi sống.

Tăng gấp đôi năng suất

Sự linh hoạt và hiệu quả của công nghệ sấy thăng hoa mở ra cơ hội mới cho ngành công nghiệp thực phẩm, đặc biệt là trong việc sản xuất và bảo quản thực phẩm chức năng, thảo mộc và các loại rau, củ, quả, nơi mà việc giữ gìn hàm lượng dinh dưỡng và hương vị tự nhiên là yếu tố tiên quyết. Đây chính là phương pháp bảo quản tối ưu, giúp mở rộng phạm vi phân phối và tăng cường độ an toàn, chất lượng cho thực phẩm sấy trên thị trường.

Đông trùng hạ thảo sau sấy thăng hoa tại HKD G102

Theo ông Trương Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và Phát triển công nghiệp, Sở Công Thương, Đề án “Hỗ trợ ứng dụng máy móc tiên tiến trong chế biến và bảo quản thực phẩm” cho HKD cơ sở rau sạch G102 là hết sức cần thiết. Việc hỗ trợ giúp HKD có thêm điều kiện ứng dụng máy móc tiên tiến vào khâu sản xuất nhằm góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn, đáp ứng cường độ lao động sản xuất hiện đại, giảm chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, kết hợp với hạ giá bán sẽ làm tăng sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Đồng thời, việc hỗ trợ giúp HKD có thêm điều kiện ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến trong việc tạo ra một sản phẩm tốt cho ngành công nghiệp thực phẩm.

Đầu tư máy móc thiết bị trong chế biến và bảo quản thực phẩm sẽ giúp HKD tiết kiệm chi phí sản xuất, tránh để sản phẩm tươi bị hỏng sau khi thu hoạch do không cung cấp hết ra thị trường, đồng thời tạo ra được dòng sản phẩm mới (sản phẩm sấy thăng hoa). Điều này cũng sẽ góp phần đẩy nhanh quá trình xử lý sản phẩm, đáp ứng thời gian bảo quản và chất lượng sản phẩm cũng như đủ năng lực để nhận thêm đơn hàng. Ngoài ra, khi sử dụng công nghệ mới, sẽ nâng cao được tỷ lệ tự động hóa quy trình chế biến và bảo quản thực phẩm, ổn định chất lượng cũng như đảm bảo các yếu tố an toàn vệ sinh thực phẩm.

Anh Trần Hà Đăng khẳng định: “Việc đầu tư ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến mới giúp HKD giảm thời gian đáng kể trong quá trình chế biến, đạt hiệu quả cao với chất lượng tốt nhất, cải thiện rõ rệt trong việc tăng năng suất gấp đôi so với khi chưa đầu tư thêm máy mới.”

“Đề án mang lại hiệu quả rõ rệt khi đầu tư máy móc, thiết bị mới hỗ trợ thêm cho máy móc hiện có. Việc thực hiện đề án sẽ tạo điều kiện và động lực khuyến khích cơ sở tích cực đổi mới thiết bị, công cụ sản xuất. Chi phí giảm, chất lượng tăng lên đáng kể từ đó doanh thu, lợi nhuận đảm bảo tăng. Máy móc thiết bị đầu tư mới vận hành tự động, an toàn”.

(Ông Trương Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại và Phát triển công nghiệp, Sở Công Thương)

Tiểu My - Anh Tuấn