Công bằng trong cạnh tranh

Điều này dẫn đến tình trạng thất thu thuế lớn cho ngân sách nhà nước, đồng thời tạo ra sự bất bình đẳng trong cạnh tranh giữa hàng hóa nhập khẩu và sản phẩm nội địa.

Chính vì thế, từ ngày 18/2, việc áp thu thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị thấp được đánh giá là một bước đi cần thiết trong việc bảo vệ ngân sách nhà nước và tạo công bằng trong môi trường kinh doanh.

Theo Tổng cục Hải quan, việc áp dụng thuế VAT 10% đối với các hàng hóa nhập khẩu có giá trị thấp sẽ mang lại một khoản thu lớn cho ngân sách, ước tính lên tới 2,7 nghìn tỷ đồng nếu tổng giá trị hàng nhập khẩu vẫn giữ nguyên mức như năm 2023. Con số này sẽ càng cao nếu các doanh nghiệp thực hiện đúng quy trình kê khai và nộp thuế.

Trước đó, với việc miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp, các sản phẩm nội địa được đánh giá là bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các doanh nghiệp sản xuất trong nước luôn phải tính toán thuế VAT khi sản xuất và tiêu thụ hàng hóa, trong khi hàng hóa nhập khẩu lại được bán ra mà không chịu sự điều tiết của thuế này. Điều này làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa sản xuất trong nước, vì người tiêu dùng sẽ có xu hướng lựa chọn những sản phẩm nhập khẩu có giá rẻ hơn, mặc dù đó có thể là những sản phẩm không có chất lượng tốt bằng sản phẩm trong nước.

Có thể thấy, việc thu thuế VAT đối với hàng nhập khẩu giá trị thấp không chỉ nhằm bảo vệ nguồn thu ngân sách mà còn để bảo vệ sản xuất trong nước. Nếu tiếp tục miễn thuế cho hàng hóa giá trị thấp nhập khẩu, nền sản xuất trong nước sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì và phát triển. Khi thị trường bị lấp đầy bởi hàng hóa nhập khẩu giá rẻ, các doanh nghiệp trong nước khó có thể cạnh tranh về giá và chất lượng. Việc này dẫn đến sự mất cân đối trong thương mại, khi hàng hóa trong nước không thể phát triển mạnh mẽ vì không được bảo vệ đầy đủ trước sự xâm nhập của hàng hóa nước ngoài.

Không chỉ vậy, việc miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu còn tạo ra một môi trường không công bằng cho các doanh nghiệp trong nước. Những người tiêu dùng mua hàng qua các sàn thương mại điện tử sẽ không phải trả thuế VAT đối với các đơn hàng có giá trị nhỏ, trong khi đó, các sản phẩm nội địa phải chịu thuế này ngay từ khi sản xuất. Điều này làm tăng giá trị của hàng hóa trong nước và giảm tính cạnh tranh của sản phẩm nội địa trên thị trường.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã nhận ra sự bất hợp lý trong việc miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp và đã thực hiện thay đổi. Các quốc gia như Anh, Singapore và Thái Lan đã áp dụng thuế VAT đối với tất cả các loại hàng hóa nhập khẩu, kể cả những sản phẩm có giá trị nhỏ.

Một lý do nữa cho việc áp thuế VAT đối với hàng nhập khẩu giá trị thấp là để giảm thiểu tình trạng gian lận thương mại. Trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc miễn thuế đối với các lô hàng có giá trị thấp đã tạo ra một kẽ hở, khiến không ít đối tượng lợi dụng để buôn lậu hàng hóa, trốn thuế. Việc thu thuế VAT đối với các mặt hàng này sẽ giúp kiểm soát tốt hơn dòng chảy hàng hóa, đồng thời ngăn chặn các hành vi gian lận thuế.

Việc thực hiện thu thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp cũng không gặp khó khăn lớn trong công tác quản lý thuế. Với hệ thống hải quan điện tử hiện đại, việc kê khai thuế và áp dụng thuế VAT đối với các mặt hàng nhập khẩu qua các dịch vụ chuyển phát nhanh không phải là vấn đề phức tạp. Các doanh nghiệp và cá nhân chỉ cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế của mình như quy định, và thu thuế sẽ được thực hiện nhanh chóng và minh bạch.

Mặc dù chính sách này mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho nền kinh tế và ngân sách nhà nước, nhưng không thể phủ nhận rằng nó sẽ gây tác động không nhỏ đến doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát nhanh sẽ phải đối mặt với việc cập nhật hệ thống kê khai thuế, làm tăng chi phí vận hành. Hơn nữa, người tiêu dùng sẽ phải trả thêm thuế VAT, làm giá trị hàng hóa từ các sàn thương mại điện tử quốc tế cao hơn so với trước đây.

Song, những tác động này có thể được giảm thiểu nếu doanh nghiệp và cá nhân chủ động tìm hiểu và tuân thủ các quy định mới. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng về thủ tục hải quan, kê khai thuế sẽ giúp giảm thiểu rủi ro vi phạm và tạo thuận lợi trong quá trình nhập khẩu.

Xuân Dung