Có phụ cấp 15%, nhân viên hỗ trợ, phục vụ trường học bớt thiệt thòi, tâm tư

Tại khoản 1, Điều 3, dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức, người lao động công tác trong các cơ sở giáo dục công lập quy định mức phụ cấp 15% áp dụng đối với viên chức, người lao động thuộc nhóm vị trí việc làm công tác hỗ trợ, phục vụ trong các cơ sở giáo dục công lập.

Theo Thông tư 19/2023/TT-BGDĐT hướng dẫn về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục mầm non công lập, và Thông tư 20/2023/TT-BGDĐT hướng dẫn về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục phổ thông và các trường chuyên biệt công lập, vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ gồm: y tế học đường, nhân viên bảo vệ, nhân viên phục vụ, nhân viên nấu ăn.

Nhân viên hỗ trợ, phục vụ trong nhà trường nhiều tâm tư

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Phạm Kiều Hưng - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Yên Lạc (huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc) nhận định, trong một đơn vị trường học, mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên đều có vai trò và vị trí nhất định. Mỗi người đảm nhận một công việc cụ thể, và dù ở vị trí nào, họ đều góp phần không nhỏ vào việc duy trì, vận hành, phát triển môi trường giáo dục.

Ví dụ, vị trí nhân viên y tế học đường đảm nhận việc quan tâm, chăm sóc sức khỏe học sinh. Tuy nhiên, hiện nay nhà trường không có nhân viên y tế, dẫn đến một số khó khăn trong việc xử lý các tình huống khi học sinh bị ngã, tai nạn do đùa nghịch hay chơi thể thao... hoặc nhiều tình huống bất ngờ khác liên quan đến sức khỏe học sinh.

Ngoài ra, đội ngũ nhân viên bảo vệ, nhân viên nhà bếp cũng giữ những vai trò quan trọng trong tổ chức nhà trường. Nhân viên bảo vệ không thể thiếu trong trường học, giúp đảm bảo an ninh, trật tự trong trường, giữ gìn sự an toàn cho học sinh, giáo viên và cơ sở vật chất nhà trường. Nhân viên nhà bếp đảm nhận việc chuẩn bị bữa ăn, đảm bảo dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm, đặc biệt quan trọng đối với các trường có tổ chức bán trú.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, mức lương của đội ngũ nhân viên vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ vẫn còn thấp, ảnh hưởng đáng kể đến mức sống và tinh thần, tư tưởng làm việc. Với mặt bằng chi phí sinh hoạt hiện tại, mức lương ở các vị trí này gần như chỉ đủ trang trải các nhu cầu tối thiểu, buộc nhiều người phải tìm kiếm thêm các công việc khác.

Thầy Hưng cho biết: “Tại nhà trường, chúng tôi tạo điều kiện để nhân viên bảo vệ kiêm nhiệm thêm vị trí công việc lao công, từ đó tạo thêm một khoản thu nhập nhỏ cho nhân viên. Đối với vị trí nhân viên nấu ăn trong trường học, ngoài thời gian làm ở trường, các nhân viên này cũng làm thêm công việc bên ngoài để tăng thu nhập, đảm bảo đời sống cho bản thân và gia đình.

Như vậy, đội ngũ nhân viên làm việc ở các vị trí hỗ trợ, phục vụ trong trường học dù đóng vai trò quan trọng, song vẫn đang chịu nhiều thiệt thòi về mức lương, rất cần có sự quan tâm, cải thiện chính sách từ phía các cơ quan quản lý”.

Thầy Phạm Kiều Hưng - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Yên Lạc. Ảnh: website nhà trường

Cùng chia sẻ về vấn đề này, thầy Nguyễn Đình Hậu - Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Thái Nguyên (huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) cho hay, vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ gồm: y tế học đường, nhân viên bảo vệ, nhân viên phục vụ, nhân viên nấu ăn đóng vai trò quan trọng trong một cơ sở giáo dục.

Tuy nhiên, hiện nay, về cơ bản, nhân viên trong trường học chỉ được hưởng mức lương theo hệ số lương cơ bản mà không có thêm phụ cấp ưu đãi nghề, phụ cấp thâm niên như giáo viên. Trong khi đó, công việc của họ cũng phải chịu nhiều áp lực, nhất là về thời gian làm việc.

Chẳng hạn, với đặc thù công việc yêu cầu giữ gìn an ninh, an toàn cho trường học 24/24 giờ, nhiều khi bảo vệ phải trực đêm. Hơn nữa, là một trường học nhỏ, nhà trường chỉ có 1 nhân viên bảo vệ, do đó, công việc này đòi hỏi nhân viên bảo vệ phải tập trung cao độ.

Mặt khác, vì mức lương cho vị trí này thấp nên xảy ra một nghịch lý: nghề bảo vệ đòi hỏi những người nhanh nhẹn, hoạt bát, có sức khỏe tốt. Tuy nhiên, trên thực tế, những lao động trẻ có sức khỏe, năng lực sẽ tìm các công việc khác có mức lương cao hơn. Trong khi đó, vị trí bảo vệ trường học phần lớn chỉ thu hút những người trung niên, sức khỏe đã có phần giảm sút, ít có lựa chọn nghề nghiệp khác và chấp nhận mức lương thấp.

Bên cạnh đó, do thu nhập từ lương thấp, trường học đã bổ sung thêm nguồn thu cho nhân viên bảo vệ bằng cách tạo thêm việc làm như xếp xe cho học sinh để cải thiện phần nào thu nhập cho vị trí nhân viên này, giúp họ yên tâm gắn bó với công việc tại nhà trường.

Để đội ngũ nhân viên hỗ trợ, phục vụ có thể yên tâm gắn bó, cống hiến lâu dài cho trường học, rất cần có những chính sách quan tâm, điều chỉnh từ ngành giáo dục và các cơ quan chức năng, đảm bảo chế độ tiền lương, phúc lợi thỏa đáng, tương xứng với vai trò và đóng góp quan trọng của họ trong hệ thống giáo dục.

Học sinh Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Thái Nguyên (huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) trong một tiết học. Ảnh: website nhà trường.

Mức phụ cấp 15% cho nhân viên hỗ trợ, phục vụ, cả lãnh đạo và nhân viên đều vui mừng

Chia sẻ về công việc hàng ngày trong trường học, ông Đỗ Văn Được, nhân viên bảo vệ tại Trường Trung học cơ sở Ninh An (huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình) cho biết: “Đến nay, tôi đã làm bảo vệ cho trường trung học cơ sở tại địa phương khoảng 8 năm. Nhiều người nghĩ công việc bảo vệ trường học khá nhẹ nhàng nhưng thực tế, công việc này cũng không đơn giản.

Khoảng 6 giờ sáng, tôi bắt đầu mở cổng trường, dọn dẹp một số vị trí trong trường để chuẩn bị đón học sinh. Khi học sinh vào lớp, tôi đi kiểm tra quanh khuôn viên, xem xe đạp của học sinh đã xếp gọn gàng chưa. Sau đó, tôi gác ở cổng để đảm bảo an ninh, nhắc nhở người lạ không tự ý ra vào.

Đến chiều tối, khi học sinh đã về hết, tôi khóa cửa, tắt điện, kiểm tra thiết bị trong lớp, trường. Vì ở trường chỉ có mình tôi là bảo vệ nên tôi phải theo dõi sát sao. Đa số thời gian tôi ở trường, kể cả buổi tối, nếu về nhà, tôi chỉ về một lát rồi lại trở lại trường để tiếp tục công việc. Làm công việc này, gần như tôi không có ngày nghỉ.

Những hôm mưa giông, tôi phải kiểm tra xem các phòng học ở trường đã rào cửa cẩn thận chưa. Những hôm hơi mệt trong người, tôi cũng không dám nghỉ vì không có ai thay ca, chỉ sợ mình lơ là một chút sẽ xảy ra chuyện mất an toàn trong trường.

Dù tôi sống ở nông thôn, chi phí sinh hoạt không đắt đỏ nhưng với mức lương bảo vệ hiện nay, tôi phải chi tiêu tiết kiệm mới đủ trang trải cuộc sống, nhiều khi còn phải chắt bóp từng đồng để lo cho gia đình. Tuy vậy, tôi cũng không chuyển sang làm công việc khác vì sức khỏe hiện nay không cho phép”.

Khi biết thông tin dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức, người lao động công tác trong các cơ sở giáo dục công lập quy định vị trí việc làm công tác hỗ trợ, phục vụ được hưởng mức phụ cấp 15%, trong đó có vị trí nhân viên bảo vệ, ông Được không giấu được niềm vui.

Ông Được bày tỏ: “Nếu có thêm phụ cấp, cuộc sống của tôi và gia đình sẽ được cải thiện hơn. Nhưng quan trọng hơn, tôi cảm thấy công việc của mình được coi trọng, được công nhận đúng với vai trò và trách nhiệm của bản thân.

Điều này không chỉ mang ý nghĩa về vật chất mà còn động viên tinh thần, ghi nhận sự đóng góp của những nhân viên trong trường học như tôi. Nếu dự thảo được thông qua, không chỉ tôi mà nhiều nhân viên trường học khác cũng sẽ thêm yêu nghề, gắn bó lâu dài, hết lòng vì công việc, góp phần giữ vững sự an toàn cho môi trường học đường”.

Nhân viên bảo vệ có nhiệm vụ giữ gìn an ninh, trật tự trường học. Ảnh minh họa: website Trường Trung học cơ sở Ninh An

Trong khi đó, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Thái Nguyên cho rằng, từ lâu xã hội vẫn dành nhiều sự quan tâm, ghi nhận cho giáo viên, cán bộ quản lý, nhưng những người âm thầm đứng sau như bảo vệ, tạp vụ, nấu ăn lại chưa được quan tâm đúng mức. Đây là sự ghi nhận những đóng góp của đội ngũ nhân viên phục vụ, hỗ trợ trong trường, giúp các nhân viên thuộc diện này có thêm thu nhập, thể hiện sự công bằng và tôn trọng đối với những người lao động trong trường học.

Chính sách đãi ngộ hợp lý sẽ giúp thay đổi nhận thức xã hội, nâng cao vị thế, giá trị của đội ngũ này trong mắt cộng đồng, học sinh, phụ huynh. Khi mọi thành viên trong nhà trường đều cảm thấy bản thân được ghi nhận, tôn trọng, đó mới là nền tảng bền vững để xây dựng một môi trường giáo dục nhân văn, tử tế.

Đồng tình với quan điểm trên, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Yên Lạc cho biết, nếu nhân viên hỗ trợ, phục vụ trong nhà trường được hưởng phụ cấp 15%, chắc chắn đội ngũ này sẽ rất phấn khởi. Khi đời sống vật chất, tinh thần được quan tâm và cải thiện, họ sẽ làm việc có trách nhiệm, hiệu quả cao hơn, đóng góp tích cực hơn cho công tác vận hành, chăm sóc, phục vụ trong nhà trường.

Bên cạnh đó, Nhà nước cần bố trí một khoản kinh phí ổn định cho nhà trường để hỗ trợ chi trả phụ cấp ưu đãi, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho đội ngũ nhân viên hỗ trợ, phục vụ. Đây không chỉ là sự ghi nhận đóng góp quan trọng của đội ngũ này mà còn là giải pháp thiết thực để giúp họ yên tâm, nỗ lực gắn bó, cống hiến nhiều hơn cho ngành giáo dục.

Ngoài ra, thầy Hưng cũng đề xuất, cần có chế độ đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ cho đội ngũ nhân viên hỗ trợ, phục vụ trong trường học. Thực tế hiện nay, nhân viên ở các vị trí này trong trường học chủ yếu làm việc theo hình thức hợp đồng với địa phương, không thuộc biên chế nhà trường và không được đóng bảo hiểm. Điều này khiến họ thiệt thòi về quyền lợi, nhất là khi đã lớn tuổi và nghỉ hưu. Vì vậy, việc sớm có chính sách đồng bộ đảm bảo đầy đủ chế độ bảo hiểm cho nhóm lao động này là rất cần thiết.

Hồng Mai